Sinema eleştirmeni ve Duhok Üniversitesi Öğretim Üyesi Kevser Muhammed Ali Cıbare, Kürt sinemasının daha çok “festival sineması” olduğunu söyledi.
Aslen Bağdatlı olan Kevser Muhammed Ali Cıbare, 2007’den beri Duhok’ta yaşamasından dolayı oldukça iyi Kürtçe konuşuyor.
Şimdiye kadar sinema sanatı üzerine 3 kitap yazan Kevser Cıbare, Rûdaw’ın sorularını yanıtladı…
Sinema eleştirmeni olarak, Kürt sinemasını nasıl bulunuyorsunuz?
Kürt sinemasını çok yakından takip ediyorum. Yapılan tüm sinema festivallerinde de hazır bulunuyorum. Bununla birlikte yakın zamanda Kürt sineması üzerine kaleme aldığımı kitabımda tamamlanıyor. Kürt sinemasında gözle görülür bir gelişme var. Dünya standartlarında giderek yer edinmiş durumdalar. Aralarında Hişam Zeman, Şevket Emin, Huner Selim ve Behmen Qubadi’nin de olduğu birçok Kürt sinemacı dünya sinema arenasında yerini almış durumdadır.
Onlarca Kürt filmi ve yönetmeni dünyanın farklı yerinde uluslararası festivallerde yer aldı. Tüm bunlar Kürt filmlerinin dünya sinemasında yer aldığını göstergesidir. Ancak bununla birlikte sorunlar da bulunuyor. Kürt sineması ticaret amaçlı ve sinema salonlarında yer almış değil. Daha çok festival kapsamlı sinemalardır.
Yani Kürt sinemasının sorunu ticari amaçlı filmlerin olmaması mı?
Kürt filmleri Kürdistan’daki sinemalarda gösterime girdiğinde izleyici kitlesinin fazla olduğunu söyleyemeyiz. Bununla birlikte Kürt sinemasındaki senaryo ve hikayaler aynı. Senaryoların büyük kısmı, kadın, şeref, enfal, Halepçe gibi konulardan oluşuyor. Bu konular çok önemli ve tüm dünyanın da haberdar olması gerekiyor. Ancak sonuçta birbirine çok yakın senaryolar.
Irak ve Kürt sinemasını karşılaştırdığımızda sizce hangisi daha çok gelişti?
Böyle bir karşılaştırma yapamam. Bu adil olmaz. Çünkü tüm Irak ve Kürt filmlerinin hepsini izlemedim. İzlediğim filmlerde de iyi ve kötü olanlar vardı.
Erbil’de kadın filmlerine yönelik bir festival düzenlendi. Jüri üyeleri arasında sizde yer aldınız. Sizce Kürdistan’da kadın yönetmeler var mı?
Bence Kürt kadınları sinema ve yönetmen olarak başarı elde edecek kapasiteye sahipler. İki günlüğüne düzenlediğimiz faaliyette kadın yönetmelenlerimiz eserlerini sundu. Aralarında oldukça başarılı yönetmenler vardı. Bazıları ise başarılı olmak için çaba sarfetmişlerdi. Sonuçta yapılan tüm girişimler oldukça iyiydi.
Kürdistan Bölgesi’nde kaç tane Güzel Sanatlar Akademisi bulunuyor. Söz konusu akademilerin sanatta katkısı var mı?
2 yıl önce tiyatro dersine giriyordum. Öğrencilerin bir bölümü diploma almak için akademiye geliyordu. Ancak akademilerin eğitime güzel katkıları da oluyordu. Her dönem bir yönetmeni de çıkması demek iyi işlerin yapıldığı anlamına gelir. Ancak gerektiği kadar aktif değiller. Örneğin; Kürdistan’da yapılan tüm festivallerde düşük bir katılım söz konusu bunula birlikte üretim eksikliği söz konusu.
Kürt yönetmenlerden kimi beğeniyorsunuz?
Hişam Zeman’ın çalışmalarını çok beğeniyorum. Şevket Emin’in filmlerini oldukça beğeniyorum. Özelikle son filminden çok etkilendim. Votka Limon filmiyle Hüner Selim’in filmi de oldukça iyiydi. Bununla birlikte Yılmaz Güney’in tüm filmlerini ayranlıkla izliyorum.
Kürt sinemasının eksiklikleri nelerdir?
Kürt sinemasında senaryo ve hikayeler oldukça zayıf. Bununla birlikte Kürt sinemasında süper star yok. Süper starlarını oluşturmak zorundadır. Çünkü izleyiciler süper starlar yoluyla da sinemalara akın ediyor.
Hollywood’daki süper starlar sayesinde biletlere para veriliyor. Ancak Kürdistan’da süper star yok. Ve insanlara sinema biletine para vermiyor. Kürt filmlerinde rol alanlar ya tiyatro kökenli ya da drama aktörleridir. Sinema sanatçısı olmak oldukça farklı bir durum.
Kürdistan Bölgesi’nde sinema kültürü adına bir şeyler var mı?
Ne yazık ki Kürdistan’da sinema kültürü çok zayıf. Bunun yanı sıra festival katılımcıları da az. Sinema salonunda tek oturuduğum zamanlarda olmuştur. Düşünün büyük bir sinema salonunda tek izleyicinin olmasını!
İzleyicileri sinema salonlarına toplamının 3 yolu var. İlki; aksiyon filmleri, ki bu da Kürt sinemasında yok. İkincisi ise; cinsel içerikli filmler izleyicinin dikkatini çekiyor. Kürtlerin gelenek ve görenekleri buna pek izin vermediği için Kürt sinemasında da yeri yok.
Üçüncü neden ise; az önce de belirttiğim gibi Kürt süper starların olmayışı. Yönetmenlerin star çıkarmak için çabalaması gerekiyor. Bu da sinemlarda daha fazla izleyicinin çekilmesi anlamına gelir.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın