Şehit Viyan’ın son günleri...
Suruç/Kobani(Rudaw) – Rojava’da şehit düşen Kürt müzisyeni Viyan Peyman’ın IŞİD için, “Bunlar, sırf bağımsız Kürdistan'ın kurulmaması için üzerimize gönderilen bir hastalıktır” dediği aktarıldı.
Peyman’ın klibini çeken yönetmen Reber Doski, kendisiyle savaşın ortasında, Kobani’de tanıştıklarını söyledi.
Rûdaw’ın sorularını yanıtlayan Doski, Viyan Peyman’ın dünyasını ve bakışını anlattı.
Viyan'la ne zaman tanıştınız?
Aralık 2014’de Kobani’de tanıştık. Kobani’ye ilk gidişimdi. Kentin yüzde 75’i IŞİD’in elindeydi. Kendisi o zaman ayağından hafif yaralanmıştı.
Viyan IŞİD ile ilgili ne diyordu?
“İnsanlıktan nasibini almamışlar” olarak tanımlıyordu. Özellikle Şengal’de yaşanan olaylar, çetelerin kadınları, çocukları gaspetmeleri, pazarlarda satmaları Şehit Viyan Peyman üzerinde büyük bir etki yaratmıştı. Hem bir Kürt olarak, hem de bir kadın olarak. Şehit Viyan Kurt kadınının daha iyi şeyler hakkettiğine inanan bir insandı.
Neden savaşa katılmıştı bir sanatçı olarak?
“Bunlar, sırf bağımsız Kürdistan'ın kurulmaması için üzerimize gönderilen bir hastalıktır” diyordu. Çünkü Güney Kürdistan'da bir referandum hazırlığı vardı. Şehit Viyan kendini mecbur hissedip Kürdistan'ın her yerinde savaşmaya, halkını korumaya söz vermişti.
Nasıl bir dünya istiyordu?
En çok istediği özgür bir Ortadoğu, çirkefin olmadığı, herkesin özgürce yasayabileceği bir dünya istiyordu. Yüzyıllardır kurulan sömürgeci sistemlerin çökmesini istiyordu. Özellikle çocukların özgürce bir ortamda, savaşsız bir ortamda büyümelerini istiyordu. “Kimin bizden fazlalığı var. Niye bir Arap, bir Türk veya bir Fars benden daha iyi olsun ki...” derdi hep.
Rojava’ya ne zaman gelmişti? Aslen nereliydi?
2014 Eylül’ün başında Kobani'ye gelmişti. Kendisi Rojhilat’ın (İran Kürdistanı) Maku kentindendi. Gerçek ismi Gülistan Tali Cinganlo’dur.
Viyan Kobani'de ne kadar süre kalmıştı?
Kendisi şehit düşen yoldaşlarına söz vermişti, “Kobani özgür olmadan burayı terk etmeyeceğim” diye... 26 Ocak’ta Kobani şehri çetelerden temizlendi, 2015 Şubat ayı ortalarında Şehit Viyan Serekaniye’ye çetelere karsı mücadelesini sürdürmek için gitmişti.
Onun klibini çekmiştiniz...
Savaşçı kimliğinin yanında bildiğiniz gibi kendisi sanatçıydı, ama öyle sıradan bir sanatçı değildi. Kendisini, sanatını halkına adamıştı. Kobani’de Viyan ile tanıştığımda yeni bir şarkı bestelemişti. Çalışmalarımız bayağı güzel geçti. Çevresine enerji veren bir insandı.
Şehit olmadan önce üzerinde çalıştığı beste var mıydı?
Kendisi sanatçı kimliğinin yanında bir savaşçıydı. Boş zamanı olduğunda beste yapardı. Şehit düşmeden üç gün önce konuştum. Cephede olduğunu söyledi. Hatta şaka bile yaptı, “Ne zaman geleceksin? Yeni bir klip çekelim” dedi. Besteleri çoktu çünkü ilhamını yoldaşlarından, halkından ve Kürdistan’ın güzel doğasından alıyordu. Zaten şehadeti de çetelerle çatışma alanında oluyor. Çeteleri er veya geç Kürdistan topraklarından çıkartacağız diyordu. Bir an önce olmalı bu, diyordu.
Viyan deyince aklınıza ne geliyor?
Yaşama sevdalı, insanlığa kendisini tümden adamış, cesur, akıllı, ama o kadar da sevecen ve de idealist bir insandı.
PORTRE / Reber DOSKİ
Hollanda’da yasayan 38 yaşındaki Reber Doski halkla ilişkiler bölümünü bitirip, iki sene bu alanda çalıştıktan sonra filme ve sanata olan ilgisinden dolayı Amsterdam Film Akademisi’ne kaydoldu. Mezuniyet filmi "Lokroep"u Batmanın Beşiri ilçesine bağlı Koyunlu köyünde yaptı. Bu filmiyle çok sayıda uluslararası ödül aldı.
Şehit Viyan Peyman