Şeyh Said’in torunundan dedesi hakkında 3 ciltlik kitap

Erbil (Rûdaw) - Şeyh Said’in torunu Abdulilah Fırat’ın kaleme aldığı 3 ciltlik “ŞEYH SAİD EFENDİ Hayatı – İlmi & Tasavvufi Anlayışı – 1925 Hareketi” kitabı Avesta Yayınları tarafından basıldı.

Kitabın ilk cildi 496, ikinci cildi 456 üçüncü cildi ise 488 sayfadan oluşuyor.

Avesta Yayınları sayfasında yer alan bilgilere göre kitabın birinci cildinde üç ana başlık olarak Şeyh Said Efendi’nin hayatı, ilmi anlayışı ve tasavvufi anlayışı işlenmiştir. Hayatında; ailesiyle ilgili bilgileri, hayat serüveni, hakkındaki anekdotlar, sohbetleri, ticaret ve ziraatla ile ilgili tutumu ve birçok seyahati anlatılmıştır. İlmi anlayışında ise Şeyh Said Efendi’nin ilmi şahsiyeti, tedrisat biçimi, aldığı ilmi icazetnameler eklenerek izah edilmiştir. Şeyh Said Efendi’nin medreselerinde tedris edilen ilmi eserler, istifade edilen ilimler detaylı olarak incelenmiştir. Tasavvufi anlayış bölümünde; Şeyh Said Efendi’nin şeyhlik icazetnamesi, tarikat silsilenamesi ilave edilmiş ve Şeyh Said Efendi’nin tasavvuf ekolü olan Nakşibendi Halidi Palevi’nin birçok esası ve şeyhefendinin beyanlarına yer verilmiştir.

İkinci ciltte Şeyh Said Efendi’nin eserleri, kasideleri, şahsi eşyaları, sancağı, atları, Birinci Dünya Savaşı’ndaki mücadelesi ve Ermenilere olan tutumu, M.Kemal Paşa’yla Diyarbekir’de görüşmesi, İzmir’in işgali telin mitingi, Erzurum Kongresi sürecindeki duruşu, Molla Said Kurdi’yle görüşmesi, Alevilerle ilişkisi ve Şeyh Said’in Çocukları ile Molla Said Kurdi’nin görüşmesi ve birçok konu anlatılmıştır. Ayrıca Şeyh Said Efendi’nin Mustafa Kemal Paşa’ya muhalefet etme sebepleri ve Şeyh Said mefkuresi ile Mustafa Kemal fikriyatının birbirine aykırı görüşleri irdelenmiştir. Son olarak, Şeyh Said Efendi’nin kıyam için yola çıkışı, Şuşar, Karlıova, Melekan görüşmeleri, Çan kongresi, Çapakçur, Genç, Lice ve Hani ziyareti, Piran Hadisesi ve yaptığı çağrılara ana hatlarıyla değinilmiştir.

Üçüncü ciltte ise Lozan sonrası durum, 1925 tarihinde gerçekleşen Şeyh Said Kıyamı’nın hazırlıkları, gelişimi, hükümetin tedbirleri, hadiseye ilişkin bilgi ve belgeler, Şeyh Said Efendi’nin ihanet sonucu yakalanışı anlatılmıştır. Eserde Şeyh Said Efendi’nin kendi anlatımıyla hareketin süreci, Diyarbekir’e götürülüşü, savcılık ifadesi, Şark İstiklal Mahkemesi’ndeki Şeyh Said Efendi’nin ifadeleri ve diğer arkadaşlarının ifadelerine yer verilmiştir. Şeyh Said hareketinin sebep, gerekçe ve amaçlarının farklı yönlerden bakışı, savcılığın mütalaası, Şeyh Said’in yazılı son savunması, Şark İstiklal Mahkemesi’nin nihai kararı, Şeyh Said ve arkadaşlarının şehit oluş süreci ana hatlarıyla değinilmiştir. Ayrıca, Şark İstiklal Mahkemesi tutanakları içerisinde bulunan Şeyh Said Efendi ve arkadaşlarına ait mektuplar eklenmiştir.

Abdulilah Fırat kimdir?

Şeyh Said'in torunu olan Abdulilah Fırat 19. Dönem Erzurum Milletvekilliği (RP) ve 20. Dönem Erzurum Milletvekilliği (RP, FP) yapmıştır.

Şeyh Said İsyanı'ndan sonra sürgün yeri olan Kırklareli ilinin Vize ilçesi Sergen kasabasında mecburi iskanda iken 1946 yılında dünyaya geldi. İlk ve orta tahsilini Hınıs'ta yaptı. 27 Mayıs 1960 Darbesinde Milli Birlik Komitesi tarafından Sivas Kabakyazı'da 5. Er Eğitim Tugayı'nda oluşturulan toplama kampında 6 ay gözetim altında kaldıktan sonra (27 Mayıs Darbesinin en küçük tutuklusu), 55 Şeyh ve Ağa adı altında ailecek Türkiye'nin değişik vilayetlerine sürgüne tabi tutuldular. Sürgün ve esaret hayatı içinde, Şeyh Said'in büyük oğlu müderris ve alim olan dedesi Şeyh Ali Rıza Efendi ve Şeyh Ali Rıza'nın büyük oğlu olan babası Şeyh Muhammed Emin'in yanında İslami eğitim (medrese eğitimi) gördü.

Abdulilah Fırat, sürgün dönüşü tahsiline devam ederek 1968 yılında lise eğitimini Elazığ'da bitirdi. Yüksek tahsiline Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nde devam ederken akademi başkanlığı ve Türkiye Özel Okullar Birliği Talebe Federasyonu başkanlığını yaptı. Bilahare bu yüksekokulu terk ederek, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne başladı. Zorunlu sebeplerden dolayı fakültedeki eğitimini yarıda kesti. 1976 yılında ticaret ve müteahhitlik mesleğine başladı. Toplu Konut, İnşaat Müteahhitleri Derneği'nin (TİMDER) başkanlığını yaptı.

Refah Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Necmettin Erbakan'ın isteği üzerine 1991 yılı Milletvekili seçimlerinde Erzurum II. Bölge Refah Partisi listesinden aday oldu ve tercihli oy sisteminden bölgesinde en fazla oy alan milletvekili olarak seçildi. 1995 yılı Milletvekili seçimlerinde Refah Partisi Erzurum Milletvekili olarak tekrar seçildi. 28 Şubat sürecinden dolayı Refah Partisi'nin kapatılmasından sonra bağımsız kalan Erzurum Milletvekili Abdulilah Fırat 18 Mart 1998'de Fazilet Partisi'ne katıldı. Refah Partisi ve Fazilet Partisi'nde Merkez Karar ve Yönetim Kurulu üyeliği ve çeşitli görevlerde bulundu. TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda ve Fransa-Türkiye Parlamentolararası Dostluk Grubu'nda üyelik ve başkanvekilliği görevlerinde bulundu. Fazilet Partisi'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasından sonra kurulan Saadet Partisi'nin Kurucular Kurulu üyeliği ve Genel İdare Kurulu üyeliği görevlerinde bulundu.

Günümüzde Nakşibendi Hâlidî Palevi ekolünün ve Şeyh Said ailesinin son temsilcisidir. Çeşitli gazete ve dergilerde röportaj ve yazıları bulunmaktadır. Yayımlanmış 5 kitabı vardır. Evli ve 3 çocuk babasıdır (Kaynak: Vikipedi).