Bir skandal sansür daha: Eyyübilerin ‘Kürt’lüğü çeviriden çıkarttıldı
Diyarbakır (Rûdaw) - Bahar yayınları tarafından Büyük İslam Tarihçisi İbn’ül Esir’in (1160 – 1233) 12 ciltlik “El Kamil fi’Tarih” isimli eserinin Türkçe çevirisinde, Eyyübilerin Kürtlüğünü ifade eden cümleden “Kürtlüğün” sansürlendiği ortaya çıktı.
Araştırmacı – Sosyolog Adnan Fırat Bayar, kitabın Eyyübilerin aşiretinden bahseden kısımda geçen “Kürtlerin en soylu hanedanı” ifadesinden “Kürtlerin” kısmı çıkartılıp sadece “şerefli bir kabile” şeklinde tercüme edildiğini ortaya çıkardı.
Bayar, eserin asıl ve tercüme sayfalarını karşılaştırarak sansürü belgeledi.
Eserin Arapça metinde Selahaddin-i Eyyubi’nin babası Necmeddin Eyyub ile amcası Şêrko’dan (Eseduddîn) bahsedilen kısımda “İkisinin soyu da Revvadi Kürtlerine dayanır. Bu hanedan Kürtlerin en soylu hanedanıdır” diye yazıyor.
Buna karşılık Türkçe çevirisinde “Kürtlerin” kısmı çıkartılarak “aslen er- Revvadiyye adlı şerefli bir kabileye mensuptur” şeklinde tercüme edildiği görülüyor.
“Bu bir skandal”
Eserin Türkçe çevirisinin başka bölümlerinde de Kürtler ile ilgili sansürlerin yaşandığını ifade eden Sosyolog Adnan Fırat Bayar bunun bir “skandal” olduğunu vurguladı.
Rûdaw’a konuşan Bayar, esasen Eyyübiler’in neseb olarak tartışmalı olmadığına ancak Türkiye’de ısrarla tartışmalı hale getirildiğine dikkat çekti.
Çeviride yapılan bu sansürün de Türkiye’deki bu “tartışmalı” zemini beslemek için yapıldığını vurgulayan Bayar, eserin önemine dair şunları söyledi:
“İbn’ül Esir, aynı zamanda Eyyubilerin çağdaşıdır ve Zengilerin de dostudur. Eyyubiler ile teması bile olmuştur. Dolayısıyla Eyyubilerin nesebine dair ifade ettiği bu bilgi, birinci derecenden bir kaynak ve hatta en önemli kaynaktır. Esasen İbn-‘ül Esir burada Eyyübilerin nesebine dair yürütlen -sözde bu tartışma zeminine- kökten son vermiş oluyor.”
Bayar daha önce de MEB tarafından çevirisi yapılan kitapta sansürü ortaya çıkarmıştı
Kendisine ait Adnan Fırat isimli YouTube kanalından bir süredir Kürt Tarihi ile ilgili seri dersler sunan Bayar, daha önce de MEB tarafından çevirisi yapılan İbn-i Haldun’un “Mukaddime”sinden yine Eyyubiler’den “Kürt” olarak bahsedilen bölümün çeviride sansüre maruz kaldığını ortaya çıkarmıştı.
Değişik yayınevleri tarafından “Kürt” ve “Kürdistan” gibi ifadelere yapılan çeviri sansürleri daha önce de Türkiye’de birkaç defa gündeme gelmişti.