‘Selahaddin ve oğlu, Haçlıların 80 yılda inşa ettiği kaleyi 2 günde aldı’
Erbil (Rûdaw) – Suriye’nin Lazkiye kentinde, tarihi ve mimarisi ile Ortaçağ’dan kalan en önemli örneklerinden biri olan Sahyun veya Selahaddin Kalesi, 2006 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı.
Suriye'nin en büyük kalelerinden olan Selahaddin Kalesi, Lazkiye şehrinin 30 km doğusundaki Haffa kasabasının 7 km doğusundaki dağlık arazide, iki derin vadinin arasındaki bir tepe üzerinde, 5 hektarlık bir alan üzerine inşa edilmiş.
Denizten 410 metre yükseklikte, 410 metre genişlikte ve 740 metre uzunlukta olan kale, Akdeniz’e bakıyor.
Kale, “Sayhun Kalesi” olarak da biliniyor. Sayhun isminin ise Antik Yunan’da “Zion”dan geldiği “yüksek kaya” veya “yüksek kule” manasına geldiği belirtiliyor. Kalenin etrafı ise, zapt edilemesin diye hendeklerle örülmüş.
Kalede bahçe görevlisi olarak çalışan Zuheyr Hessun, “Kalenin etrafı derin vadiler ve dik yamaçlarla çevrili. Kalenin girişindeki yol ve kapının her iki yanında 158 metre uzunluğunda, 28 metre derinliğinde taş hendek bulunuyor. Kalenin girişi ise bir asma köprü üzerinden sağlanıyor. Bu hendekten çıkarılan 140 bin ton kayanın kalenin surlarının restorasinde kullanılmış. Bu nedenle surların imarının 80 yıl kadar sürdüğü tahmin ediliyor” diyor.
Kale, liman kenti Lazkiye'den Antakya, Asi Vadisi ve Halep'e giden yola hakim olduğu için stratejik bir konuma sahip. 1108’de şiddetli çatışmalarla Haçlıların eline geçen kale, 27 Temmuz 1188'de Eyyubi sultanı Selahaddin ve oğlu Zahir Gazi komutasında Sahyun'a gelen ordu tarafından kuşatıldı.
Zuheyr Hessun, o kuşatmayı ve kalenin Selahaddin Eyyübi tarafından kontrol edilmesini şöyle anlatıyor:
“Sultan Selahaddin kaleyi kontrol etmek için çok zekice bir plan yaptı. Kalenin dışında iki mevzi oluşturdu. Oğlu Zahir Gazi kalenin aşağı duvarının kuzeyine bakan bölgede konuşlandı, kendisi de kalenin doğu tarafındaki platoda kuşatmayı destekledi. Kaleye iki gün boyunca ağır taşlar ve mancınıklarla vurarak ciddi hasar verdi. İki gün sonra (29 Temmuz'da) saldırı emri verildi ve Zahir Gazi, kalenin en zayıf noktası olan batı yakasından sessizce kaleye sızdı. Hendekleri koruyan garnizon kaleye çekildi ve gün bitmeden kaledekiler teslim olmayı kabul etti. Böylece Selahaddin ve oğlu, Haçlıların 80 yılda inşa ettiği kaleyi 2 günde almayı başardı ve kalenin ismi de Selahaddin Kalesi oldu.”
Tarihçilere göre Millattan Önce 4’üncü yüzyılda Yunanlılar tarafından inşa edilen kale daha sonra Makedonlar, Bizanslar, Haçlılar, Eyyubiler ve Memlüklerin eline geçti.
2006 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne alınan kale, 2011'de Suriye’de başlayan iç savaş sırasında “zarar görebilecek riskli tarihi yapılardan biri” olarak görüldü. UNESCO bu önemli kültürel mirasın zarar görebileceği konusunda endişelerini açıkladı.