Diyarbakırlıların ‘kuru soğan’ isyanı
Diyarbakır (Rûdaw) – Türkiye hükümeti kuru soğandaki yüzde 49.5'lik gümrük vergisini kaldırıldığını açıkladı ancak tezgahlarda soğan fiyatları düşmedi. Diyarbakır’daki sebze ve meyve toptancıları ise kalıcı bir çare aramnası gerektiğini savunuyor.
Türkiye ve Kürt illerinde artan soğan ve patates fiyatları sadece tüketiciyi değil üreticiyi de etkiliyor. Fiyatların sonbaharla birlikte yüzde yüz yükselmesi yoğun tepkiye yol açtı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalanan "İthalat Rejimi Kararına Ek Karar" 15 ocak günü Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre kuru soğandaki yüzde 49.5'lik gümrük vergisi 28/02/2019 tarihine kadar sıfırlandı.
Rûdaw’a konuşan Diyarbakır Sebze Hali Başkanı Mehdi Taş, “Şimdi soğan fiyatı 5 TL. Ancak bu fiyat soğan için çok yüksek. Devlet dışardan soğan ithal etmek istiyor. Fakat bu kalıcı bir çare değil. Önümüzdeki dönemde fiyatların tekrar yükselmesi olasıdır” dedi.
Niğde’den Diyarbakır’a soğan ve patates ithal eden çiftçi İbrahim Aydın da tezgahtaki fiyat artışlarından üreticilerin faydalanamadığını söyledi.
Aydın, “Ben çiftçiyim. Tarlada soğanı benden 10 kuruşa alıyorlar. Buraya gelene kadar 3-4 TL oluyor. Türkiye’de birkaç tane başlıca şirket var, bu ürünleri tarladan toplayıp pazarlıyorlar. Karın büyük payını onlar alıyor. Çiftçiye yine birşey kalmıyor. Gerçekten Türkiye’de çiftçilik artık para etmiyor. Devlet de zenginlere yardım ediyor” dedi.
Diyarbakır’daki sebze ve meyve toptancıları da gümrük vergisinin kaldırılmasının bir işe yaramadığını, soğan fiyatlarının muz ve kivi ile yarıştığını belirtiyor.
Toptan soğan satan Mahmut Güngör ise, “Gümrük vergilerinin kaldırılması fiyatlara yansımadı. Mazot, gübre ve dolardaki artış bu krizin temel nedenidir. Dışardan gelen soğan dolar hesabıuyla geliyor. Dolayısıyla fiyatlar düşmüyor” diye konuştu.
Net rakamlar bilinmemekle birlikte Türkiye ve Kürt illerinde yıllık ortalama 1 milyon 700 bin ton soğan tüketildiği tahmin ediliyor.
Son 6 ayda soğan fiyatlarındaki artışlar, "depolarda stokçuluk yaparak piyasa fiyatını yükseltme" tartışmalarını da beraberinde getirmişti.