Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya
Erbil (Rûdaw) - Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, Erbil ile Diyarbakır arasında 2019’da başlayan uçak seferlerinin neden devam etmediğini anlattı. Kaya, bu engellerin kaldırılması halinde seferlerin daimi olacağını ve bunun karşılıklı ekonomik fayda sağlayacağını söyledi.
Diyarbakır'da dün temaslarda bulunan Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Ulaştırma Bakanlığı ile görüştüğünü ve Diyarbakır- Erbil arasındaki uçak seferlerinin yeniden başlayacağını açıklamıştı.
Rûdaw TV'de Hêvîdar Zana'nın sunduğu bültene konuk olan DSTO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, konu hakkında, “Henüz kesinleşmiş bir tarih olmasa da, Sayın Bakanımızla görüşmemizde en kısa sürede başlayacağı bilgisini iletti kendisi” dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Cevdet Yılmaz’ın aynı zamanda ekonominin genel koordinasyonundan sorumlu olduğunu, Diyarbakır'dan milletvekilliği yaptığını ve bölgeyi çok iyi bildiğini hatırlatan Kaya, her konuda kendisi ile rahatlıkla diyalog kurduklarını anlattı.
Kaya, “Diyarbakır'ın, bölgenin ihracatının yüzde 55’nin Kürdistan Bölgesi’ne yapıldığını gayet iyi biliyor. Yalnızca o da değil, aynı zamanda birçok iş insanımızın Kürdistan Bölgesi’nde yatırımlarının olduğunu, Kürt iş insanlarının Erbil'den gelirken sorunlar yaşadığını, sağlık turizmi, kültür turizmi gibi, ülkemize gelirken sorunlar yaşadığını bildiği için bu konuyla yakından ilgileniyor. Biz kendisiyle bir çok defa görüştük, sağ olsun bugün Diyarbakır'a geldiğinde kendisi de kürsüden bu müjdeyi verdi. Biz en kısa sürede de Cevdet Bey'i ziyaret edip özellikle bu uçuşların istikrarlı bir şekilde devam etmesi hem de doğru bir şekilde yapılarak ticaretimizi artıracağı önlemlerle ilgili de kendisiyle görüşme yapacağız” ifadelerini kullandı.
Seferler daha önce neden iptal edildi?
Erbil-Diyarbakır arasındaki uçuşların Mart 2019’da başladığını ancak devam etmediğini aktaran Kaya, bunun sebeplerini şöyle sıraladı:
“Birincisi uçak saati, hem Türkiye'den giden iş insanları için hem de Kürdistan Bölgesi’nden gelen iş insanları için çok uygun değildi, o yüzden tercih edilemiyordu. Diğer bir sorun da bu tür ilk uçuşları desteklemek gerekiyor. Nedir desteklemek? özellikle Kürdistan Bölgesi’nden gelen yolcuların yurt dışı bağlantısı ve yurt içi bağlantısını birlikte yapılması gerekiyor. Yani Ankara'ya gidecek, İstanbul'a gidecek ve Almanya'ya gidecek olan Kürdistan'dan gelen yolcuların bağlantı seferlerinin birlikte yapılması gerekiyor. Bu yapılmadığı takdirde ister istemez kimi sorunlarla karşı karşıya kalacağız. Bunun aşılması lazım.
İkincisi vize sorunu var; Özellikle iş insanı ve sağlık için Türkiye'ye Diyarbakır'a gelecek insanların kapı vizesi dediğimiz Diyarbakır'da veya Hewlêr’de vize işlemleri çok kolay ve hızlı olmalı, uzun bir denetime tabii tutulmamalı. Üçüncü bir konu da artık taşımacılık da bu işin içerisinde. Buradan Hewlêr’e, oradan buraya ticari ürünler de uçak kargo sistemiyle desteklenmeli. Bir önceki seferlerde bunlar ihmal edilmişti. Bu yüzden uçak seferleri maalesef iptal oldu. Tabi siyasi gelişmeleri de bunun dışında tutuyorum. Son dönemlerde siyasi ilişkiler özellikle referandumdan sonra kötü bir noktadaydı, bu dönemde iyi bir noktaya gittiğini görüyoruz. Karşılıklı ziyaretlerin arttığını görüyoruz. Bu önemli bir gelişme.”
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası olarak seferlerin yeniden başlamasını desteklediklerini ve devam etmesi için ellerinden gelen katkıyı sunacaklarını belirten Kaya, “Özellikle biliyoruz ki Diyarbakır ve Hewlêr arasındaki bu uçuş seferlerinin sürekli olması ticarette hedeflediğimiz en üst noktayı yakalamamızda önemli bir katkı sağlayacaktır” diye konuştu.
Sınır kapılarındaki geçişlerin kolaylaştırılması konusunu Dışişleri Bakanı ile de görüştüklerini kaydeden Mehmet Kaya, “Bugün Balkan ülkelerindeki sınır komşularımız Edirne'ye Tekirdağ'a çok rahatlıkla gelip gidiyorlar. Irak özellikle Kürdistan Bölgesi’nden geliş gidişlerde de aynı kolaylıkların sağlanması gerekiyor. En kısa sürede yeniden Dışişleri Bakanımızdan randevu talep ederek kendisine özellikle vize konusunda kolaylık sağlanmasının gerekli olduğunu anlatacağız. Diyarbakır Erbil'le her türlü ilişkiyi geliştirmeye müsait bir kent. İnsanlar Ankara, İstanbul gibi kentlere gitmeden Diyarbakır'da hem kendi dillerini bilen insanlardan sağlık hizmeti, turizm hizmeti alabilir, ticaret ilişkilerini çok rahatlıkla oluşturabilirler. Onun için vize kolaylığı işini bir an önce çözmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Bölge illerinden Kürdistan Bölgesi’ne ticaret
Ocak-Şubat ihracat rakamlarında Diyarbakır’dan yapılan dış ticarette yüzde 20’ye yakın bir bir düşüş olmasına rağmen Irak ve özellikle Kürdistan Bölgesi ile ticarette artış olduğunu anlatan DTSO Başkanı Kaya, “Diyarbakır'ın toplam ihracatının yüzde 55’ini Kürdistan Bölgesi’ne yapıyoruz. Bu şu demek; Irak özellikle Kürdistan bizim için dış ticarette hedef ülke. Bizim bunu arttırmamız gerekiyor ve çok rahatlıkla artar. Öte yandan Diyarbakır olmak üzere Türkiye'nin birçok markasının Erbil’de bayilikleri var. Şimdi siz iş insanını gidip Habur'da İbrahim Halil'de 5-10 saat bekleterek bu ticareti geliştiremezsiniz” yorumunu yaptı.
Türkiye’nin Irak ve Kürdistan Bölgesi ile 2012’deki yıllık ortalama ticaret hacminin 14 milyar dolar civarında olduğunu kaydeden Kaya, “Nerdeyse 10 yıl sonra yakalayabilmişiz bu rakamı, iki tarafın bu ticaret hacmini 50 milyar dolarlara çıkarabilecek kapasitesi var” dedi.
Türkiye ile Irak arasında alternatif yeni bir kapı
Habur-İbrahim Halil sınır kapısının desteklenmesi için bölgede ikinci bir kapının önemli olacağını kaydeden Kaya, ancak bu kapının Kürdistan Bölgesi’ni baypas edecek şekilde olmasını desteklemediklerini söyledi.
Kaya, “Böyle bir kapının güvenlik sorunlarıyla karşılaşabileceğini bizler de ifade ediyoruz. Şu an Habur'a giden ticaret kapısı gayet güvenli, herkesin ürününü istediği yere götüreceği bir yöntem varken riskli ve alternatif bir arayış ticareti rahatsız eder. Ticari insan çatışma istemez, huzur içinde ürününü göndermek ister. Onun için de her iki tarafın da uyumlu kabul edeceği bir yöntem doğru olan yöntemdir” şeklinde konuştu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın