Tehditlere rağmen Kürdistan Bölgesi'nde petrol üretimi arttırılıyor

Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi'nde faaliyet yürüten petrol şirketlerinin yıl sonuna kadar petrol üretimini yaklaşık 25.000 varil artırmayı planladığı bildiriliyor. Öte yandan uzmanlar, Bağdat’ın aldığı tedbirlerin Kürdistan Bölgesi’nde yatırım şirketleri etkilediğine dikkat çekiyor.

Iraq Oil Report sitesinde yer alan rapora göre, yabancı şirketler, Bağdat'ın Kürdistan Bölgesi’ne uyguladığı yasal baskı ve kampanyaya rağmen, Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol sahalarına daha fazla yatırım yaptığını ve üretimin artmasının öngörüldüğünü yazdı.

Raporda, yabancı petrol şirketlerinin, Bağdat'ın kendi faaliyetlerine yönelik yasal tehditlerini görmezden geldiği ve Kürdistan Bölgesi’nde uzun vadeli yatırımlar yaptığına vurgu yapıldı.

Irak Oil Report’a göre, petrol şirketleri bu yılın sonuna kadar petrol üretiminin 25.000 varil arttırılacağını öngörüyor.

Rûdaw TV’de Muhammed Şeyh Fatih'in sunduğu ekonomi bültenine konuk olan enerji uzmanı Behcet Ahmed, “Kürdistan Bölgesi'nde petrol üretimindeki olası bir artış, planlı uygulandığı takdirde olumlu bir adımdır” dedi.

"Bağdat'ın kararı petrol şirketlerini etkiledi"

2020-21'de korona virüs salgını nedeniyle bir yandan sağlık önlemleri, diğer yandan düşen petrol fiyatları nedeniyle yabancı şirketlerin Kürdistan Bölgesi'ne yatırım yapmasının zorlaştığını belirten Ahmed, ancak daha sonra petrol üreticileri için durumun düzeldiğine dikkat çekti.  

Irak Federal Mahkemesi ile Irak Petrol Bakanlığı’nın Kürdistan Bölgesi petrol ve doğal gaz sektörüne yönelik devam eden baskılarına değinen Behçet Ahmed, “Irak merkezi hükumetinin kararları tüm petrol şirketlerini etkiledi. Şu anda Kürdistan Bölgesi'nde faaliyet gösteren şirketlerin bazıları büyük şirketler değil, büyük servetlere sahip değiller. Uluslararası bankalardan borç alan şirketler. Bu nedenle Federal Mahkeme kararının ardından alınan önlemler ve Irak hükümetinin şirketlere karşı aldığı kararı uygulamaya koyması, bazı bankaların bu şirketlere daha iyi yatırım yapmaları için para ve kredi vermesine engel oldu” diye konuştu.

Petrol şirketlerinin son raporlarına göre, bu yılın ikinci yarısında Duhok’ta bulunan Sersing, Şeyhan ve Etruş sahalarında petrol üretim seviyesi artacak.

Şirketler üretimi arttırmayı hedefliyor

Kürdistan Bölgesi'ndeki petrol üretimi bu yılın ilk yarısında 445.000 varile ulaştı.

Uzmanlara göre, bu yıl yükselen petrol fiyatları ile birlikte petrol şirketleri kendi ödeneklerini aldı. Ayrıca 2019-20’den kalan eski kredilerin bir kısmı da ödendi. Bu durum, Bağdat'ın tehditlerine rağmen şirketleri sahalara daha fazla yatırım yapmaya, yeni kuyular aramaya ve petrol üretimini artırmaya sevk etti.

ABD’li bağımsız petrol şirketi HKN Energy, 29.700 varil olan üretimini yıl sonuna kadar 45.000 ila 50.000 varile çıkaracağını duyurdu.

İngiliz Gulf Keystone tarafından işletilen Şeyhan sahasından yapılan üretim ise, bu yılın ilk yarısında günde 45.000 varildi. Ancak şirket, önümüzdeki 3 ila 4 yıl içinde üretimi ikiye katlayarak günde 85.000 ila 90.000 varile çıkarmayı hedefliyor.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli petrol şirketi TAQA’nın işlettiği Etruş sahasında, yeni kuyuların açılması ve eski kuyuların onarılması ile petrol üretimi bu yıl sonuna kadar 2.000 ila 5.000 varil artacak. Bu yılın ilk yarısında Etruş sahasından petrol üretimi günde 37.125 varil oldu.

Ancak  enerji uzmanı Behcet Ahmed’e göre, bu üretim sınırlı sayıda sahayı kapsıyor.

Ahmed bu konuda, “Yatırım seviyesi henüz şirketlerin planladığı seviyeye ulaşmadı, ancak Kürdistan Bölgesi'ndeki diğer alanların çoğunun ihmal edildiğini görüyoruz. Bazı şirketlerin faaliyet yürüttükleri kuyularda üretimi azalttığını görüyoruz. Bunun sebebi şirketlerin Irak hükümetinin Kürdistan Bölgesi'ne ve yabancı şirketlere karşı aldığı önlemlerden kaynaklanıyor” yorumunu yaptı.

Ahmed ayrıca, üretimdeki düşüşün bir nedeni de bazı bölgelerde sondajın kaya katmanlarına ulaşması ve bu nedenle şirketlerin sahadan mümkün olduğunca fazla petrol çıkarmak için sürekli yeni kuyular açmak zorunda kalmasına bağladı.

Ne olmuştu?

Irak Federal Yüksek Mahkemesi, 15 Şubat 2022’de Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasasının "Anayasaya aykırı olduğuna ve ihraç gelirlerinin Bağdat'a teslim edilmesi gerektiğine" dair karar aldı.

Karar, Kürdistan Bölgesi yönetimi tarafından sert bir şekilde kınanarak reddedildi.

Kürdistan Bölgesi Başkanlığı, Başbakanlık ve Parlamento Başkanlığı, kararın “siyasi” olduğunu ve çözüme hizmet etmediğini açıkladı.

Kürdistan Bölgesi Yüksek Yargı Konseyi de, 17 Mayıs 2022 tarihli açıklamasında, Kürdistan Bölgesi hükumetinin petrol ve doğalgaz dosyasına yaklaşımı ile bu konuda attığı adımların Irak anayasası ve Kürdistan Parlamentosu'nun çıkardığı petrol ve gaz yasasıyla uyumlu olduğuna vurgu yaptı.

Irak anayasasının 110’uncu maddesine göre, petrol ve doğalgaz dosyası hakkındaki özel yetkilerin federal hükumetin yetki alanı dışında olduğuna vurgu yapan Konseyi, Irak anayasasının 112’inci maddesinin, federal hükümet, Kürdistan Bölgesi hükumeti ve petrol üreten vilayetlere, 2005 yılından sonra keşfedilen petrol sahalarında imtiyaz yetkisini yerel hükumet veya yönetime verdiğine dikkat çekti, Kürdistan Bölgesi'ndeki petrol ve gaz sahalarının da bu kapsama girdiğini belirtti.

Yüksek Yargı Konseyi, 2007’de Kürdistan Parlamentosu tarafından çıkarılan “Kürdistan Bölgesi Petrol ve Doğalgaz Yasası”nın da Irak Anayasasına aykırı olmadığını yineledi.

Kürdistan Petrol ve Gaz Yasası

Kürdistan Parlamentosu, 6 Ağustos 2007’de "Kürdistan Bölgesi Petrol Yasası"nı kabul etmişti.

Parlamento’da onaylanan yasaya göre, bölgedeki petrollerin işletilmesi için "Kürdistan Ulusal Petrol Şirketi" kurulmasına karar verilmişti.