Türkiye'nin Erbil Başkonsolosu: Derecik-Zet Sınır Kapısı sınır ticaretine katkıda bulunur

Kürdistan Bölgesi ile Türkiye arasındaki ikinci resmi sınır kapısı olan Uluslararası Zêt-Derecik Sınır Kapısı  bugün düzenlenen törenle açıldı.

Erbil’in Soran Özel İdaresi’ne bağlı Mergesur ilçesi ile Hakkari’nin Derecik (Rûbarok) ilçeleri arasındaki kapı, ilk başta seyahatler için açık olacak.

Uluslararası Zêt-Derecik Sınır Kapısı’nın açılış törenine katılan Türkiye'nin Erbil Başkonsolosu Memet Mevlüt Yakut, Rûdaw Ankara Temsilcisi Şevket Herki’nin sorularını yanıtladı.

Rûdaw: İlk olarak şunu sormak istiyorum, herkesin şöyle bir beklentisi var: Sınır kapısı açıldıktan sonra bölgede ticari bir canlılık olacak. Buna ilişkin tespitiniz nedir? Halihazırda sınır kapısı ticari faaliyetler için kullanılabilecek mi?

Memet Mevlüt Yakut: Öncelikle ben bugün burada bulunmaktan duyduğum memnuniyeti ifade etmek istiyorum. Gerçekten çok güzel. Coğrafi açıdan, doğal güzellikler açısından müthiş bir yer. Çok etkilendiğimi söylemek istiyorum, ilk kez geldim buraya. Bugün burada uzun süredir beklenen bir sınır kapısını açtık, Derecik-Zet Sınır Kapısı. Uzun süredir gündemdeydi, iki tarafta da halkın böyle bir beklentisi vardı çünkü aile bağları var, akrabalık bağları var. İnsanların gidip gelmesi gerekiyor özel günlerde, merasimlerde, cenaze törenlerinde. Dolayısıyla bu geçişleri kolaylaştırmak için esasen bu kapıyı bugün burada açtık. Sınır kapılarının genel olarak tabii ticareti artırmaya yönelik bir fonksiyonları var. Derecik Kapısı’nın da inşallah ileride bu fonksiyonu yerine getireceğini ben ifade ediyorum. Öncelik ama ilk aşamada yolcu geçişleri, turizmin artırılması, kaçakçılık faaliyetlerinin önlenmesi ve sınır ticaretinin daha düzenli bir şekilde yapılması. Bu amaçlara hizmet edecek, inşallah ileride ilave altyapı yatırımları ile de ticari geçişlere de imkan sağlayacaktır. Bu sayede de bölgenin kalkınmasına büyük katkı sunacağını ben düşünüyorum.

Rûdaw: Önemli bir unsur ulaşım. Hem bu tarafta hem bu tarafta dağlık bir coğrafyadan bahsediyoruz. Yollar ne kadar elverişli? Bölgenin ticari bir canlılık kazanabilmesi için yeterli ulaşım altyapısı var mı?

Memet Mevlüt Yakut: Ulaşım altyapısının ona uygun hâle getirilmesi ileriki aşamada planlanıyor. Dolayısıyla öncelikle dediğim gibi yolcu geçişleri burada planlanıyor ve küçük ticari faaliyetler olabilir, sınır ticareti olabilir, altyapı yatırımlarıyla ilave. Türkiye tarafında bir problem yok, IKBY tarafından biraz daha çalışma yapılması gerekecek önümüzdeki dönemde.

Rûdaw: Malumunuz bir de Üzümlü Sınır Kapısı ve Habur var. Çok ciddi yoğunluk yaşanıyor. Derecik Kapısı buradaki yoğunluğu bir nebze olsun hafifletir mi?

Memet Mevlüt Yakut: Muhakkak hafifletecek, ben buna inanıyorum. Burada çünkü dediğim gibi insanların burada akrabalık bağları var, birbirlerine gidip gelmeleri gerekiyor. Dolayısıyla buradan Üzümlü Sınır Kapısı’nı kullanmak ilave yüzlerce kilometrelik bir külfet getiriyor. Bu nedenle Derecik Kapısı’nın açılması burada bence son derece olumlu bir gelişme, çok kolaylaştıracak işleri.

Rûdaw: Araç geçişleri meselesi var, bugün çok konuşuldu merasimde de. Vatandaşlar da soruyor. Ne zaman başlar araçlarla vatandaşların geçişi?

Memet Mevlüt Yakut: Araç geçişleri için iki taraf arasında çalışmalar, koordinasyon sağlanması gerekiyor. Bu, önümüzdeki dönemde karar verilecek bir husus ama bir başlangıç yaptık, öyle diyeyim. Gerisi gelecek inşallah.

Rûdaw: İstatistik Kurumu’nun her ay yayımladığı istatistiklerde Türkiye’de konut alan çok sayıda Iraklı vatandaş olduğunu görüyoruz. Çoğunlukla da Ankara, İstanbul, Antalya, İzmir gibi iller var. Bundan sonra biz bu Irak vatandaşlarının konut alımında Van’ı, Hakkari’yi, Diyarbakır’ı tercih ettiklerini görebilir miyiz?

Memet Mevlüt Yakut: Bu bir süreç, dediğim gibi ilk adım atıldı. Bundan sonra geliş gidişler daha kolaylaşacak, inşallah turizme de katkı sağlayacak. Özellikle sağlık turizmi alanında benim beklentilerim var çünkü Türkiye’de bu bölgeye yakın güzel, iyi hastaneler var. Standartları yüksek hastanelerimiz var, insanlar tedaviye ihtiyaç duyduğunda buradan Türkiye’ye gidecekler. Tabii ki bu beraberinde Türkiye’den konut almayı da getirecektir. Bu doğal bir süreç, birbiriniz izleyen bir süreç olarak görüyorum.

Rûdaw: 3’üncü kapının açılmasıyla beraber vize taleplerinde de artış olması bekleniyor. Türkiye’nin Erbil Başkonsolosluğu bu anlamda bir hazırlığınız var mı, böyle bir beklentiniz var mı? Vizelere başvurular artar mı bu saatten sonra?

Memet Mevlüt Yakut: Vize başvuruları artacaktır, biz zaten hazırlıklıyız. Erbil Başkonsolosluğumuz Türkiye’nin en fazla vize ita eden dış temsilciliklerimizden biri. Bizim bunun için gerekli altyapımız var, herhangi bir sorun görmüyorum orada.

Rûdaw: Otel sıkıntısı var. Şemdinli’de de var, Derecik’te de var yine. Bununla ilgili ne yapılabilir? Özellikle turistik amaçlı ziyaretler için vatandaşların konaklama ihtiyacı nasıl karşılanabilir? Bununla ilgili ortak projeler mümkün mü?

Memet Mevlüt Yakut: Bu geçişler arttıkça, sınırdan geçişler arttıkça dediğim gibi o turizm potansiyelinden biz faydalanacağız. O da beraberinde diğer sektörlerde de ilave yatırımları getirecektir. Ben bu konuda iyimserim.

Rûdaw: Son olarak şunu da sormak istiyorum: Bir istihdam sağlar mı? İşsizlik malum, bölge için bir istihdam sağlar mı iki taraflı?

Memet Mevlüt Yakut: Sınır ticaretine katkıda bulunur. Bu önemlidir, insanların maddi durumlarını iyileştirmek açısından bu sınır ticaretinin düzenli yapılması önemlidir. Yani kaçak yollardan değil, düzenli yapılması. Buda da Derecik Sınır Kapısı katkı sağlayacak, bu önemli bir gelişme.

Rûdaw: Çok teşekkür ederim efendim.

Memet Mevlüt Yakut: Ben teşekkür ederim.