Kürdistan’da oto yedek parçalarına rağbet büyük
Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi otomobil yedek parça ithalatında rekora doğru koşuyor. Irak Ticaret ve Sanayi bakanlıkları verilerine göre, Irak ve Kürdistan Bölgesi geçtiğimiz dört yılda 1 milyar 575 milyon dolar otomobil yedek parçası ithal etti.
Kürdistan Bölgesi’nde otomobil sayısındaki artış ve sık meydana gelen kazalardan dolayı yedek parçaya rağbet oldukça fazla.
Açıklanan verilere göre 2015 yılında 408 milyon dolarlık yedek parça ithalatı yapıldı. Bu rakam her geçen yıl artıyor. 2018 yılında ise 443 milyon dolarlık yedek parça ithal edilmiş.
Kürdistan Bölgesi’ndeki otomobil pazarlarında temiz ikinci el çakma parçalar, orijinal ve yan sanayi ürünleri olmak üzere her çeşit yedek parça tedarik edilebiliyor.
Çakma parçaların çoğu Asya ülkelerinden yenileri ise Avrupa ve Amerika ülkelerinde ithal ediliyor.
Rûdaw’a konuşan Çelebi Ticaret ve İthalat Şirketi sahibi Muhammed Beşir Çelebi, “Otomobil sayısının artması ve yanı sıra artan trafik kazaları ile birlikte ithal edilen otomobillerin kalitesiz olması da vatandaşları yedek parça alımına itiyor” dedi.
36 yıldır yedek parça ticareti ile uğraşan Çelebi, ürünlerini Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Güney Kore ve Tayvan gibi ülkelerden alıp buradaki toptancılara satıyor.
İhtiyaca göre yıllık 2 milyon dolar kadar yedek parça aldıklarını söyleyen Çelebi, “Orijinal yedek parça ile yan sanayi ürünler alıp buradaki tücarlara satıyoruz. Suriye’den gelen müşterilerimiz bile var” diye konuştu.
Orijinal parçaların pahalı olması nedeniyle vatandaşların birçoğunun yan sanayi ürünlerine yöneldiğini belirten Çelebi, “Yan sanayi ürünleri pazarın yüzde 95’ni oluşturuyor. En çok Kore ve Japon yapımı yedek parçalar satılıyor. Arada Avrupa üretimi arabaların yedek parçaları da satılıyor” dedi.
Çin, Birleşik Arap Emirlikleri,Güney Kore, ABD ve Türkiye başta olmak üzere 25 ülkeden yedek parça ithal ediliyor.
Kürdistan Bölgesi’nin 2018 yılında en fazla ithalat yaptığı ülkeler sırasıyla şöyle:
Çin’den 110 milyon dolar, Birleşik Arap Emirlikleri 84 milyon dolar, Güney Kore 70 milyon dolar, Ürdün 70 milyon dolar, ABD 45 milyon dolar, Türkiye 29 milyon dolar, Almanya ve İngiltere 12 milyon dolar, Hindistan 2 milyon dolar.
Kürdistan Bölgesi gümrüklerinden geçerek yurda girişi yapılan malların bir kısmının tekrar Irak ve İran’a ihraç edildiğini aktaran Çelebi, “Bazen hurda arabaları alıp parçalarını satıyoruz” dedi.
Seyid Fazıl galerisinin sahibi Ahmet Seyid Fazıl da, orijinal yedek parçalarının pahalı olması ve yan sanayi ürünlerin kalitesiz olmasından dolayı insanların temiz çakma ve ikinci el ürünlere yöneldiğini söyledi.
Yedek parça ticareti yapan Seyid Fazıl yurt dışından yıllık 700 bin dolarlık ürün alıyor.
Halkın daha çok yan sanayi ürünlerden bıktığını dile getiren Seyid, “Piyasada Çin malı kaynıyor. Kürdistan pazarının yüzde 60’nı Çin malları oluşturuyor. Ayrıca Çin malını kopyalayan firmalarda mevcut. Ürettikleri malları orijinalinden ayırt etmek oldukça zor. Bazı firmalar kopyalanmış ürünleri orijinalmiş gibi satıyor” dedi.
Batı ülkelerinde kaza yapan TIR ve diğer araçların trafiğe çıkıp çıkamayacaklarına sigorta şirketleri karar veriyor. Raporu negatif ise araç trafikten men ediliyor. Bu raporu alan araçlar ya eritiliyor ya da parçalar halinde satılıyor.
Kürdistan Bölgesi’ndeki tücarlar yedek parça satışları için Avrupa ve Amerika ülkelerinden bu tür arabaları alıp ülkeye girişini yapıyor. Arabanın parçaları türüne göre ayrıldıktan sonra çakma yedek parça olarak müşteriye sunuluyor.
Mesud Galerinin sahibi Mesud Maruf bu konuda, “Irak, İran ve Suriye’de yedek parça fiyatlarının yüksek olması nedeniyle çakma temiz yedek parça buralarda rağbet görüyor. Yıllık 4 milyon dolarlık mal ithal ediyorum” ifadelerini kullandı.
Mesud Maruf, İngiltere, Almanya, Macaristan, Polonya, Litvanya ve Latvanya gibi ülkelerden ikinci el yedek parça ithal ediyor.
Söz konusu TIR ve araçların sınırdan geçişi sıkıntılı olduğu için gümrük kapıları araçların parçalara ayrılmış şekilde geçmesine izin veriyor.