Rûdaw Medya Ağı

Bağımsız, kar amacı gütmeyen bir medya kuruluşu olan Rûdaw Medya Ağı, yazılı, görsel ve işitsel olarak bilgi ve gerçekleri profesyonelce ulaştırmayı amaçlar. Hiçbir coğrafi ve fikri çerçeveyle kendini sınırlamaz ve global bir bakış açısı ile medyacılık yapar.

Rûdaw Medya Şirketi bünyesinde faaliyet gösteren Rûdaw Medya Ağı’nın ana merkezi Irak Kürdistan Bölgesi’nin başkenti Erbil olup, dünyanın çeşitli ülkelerinde ofisi bulunmakta ve Kürtçenin yanı sıra, İngilizce, Arapça ve Türkçe dillerinde yayın yapmaktadır. Genel Müdür Ako Muhammed .


Dijital Medya

Nisan 2008’de Rûdaw Medya Şirketi’nin kuruluşuyla beraber, Rûdaw haber sitesi faaliyete girdi. 14 Mayıs 2013’te yenilenen site, Rûdaw’ın vazgeçilmez bir çalışma alanı olan dijital medyasını yeni bir aşamaya taşıdı. Bu aşamada Rûdaw dijital medyası, Kürtçenin (Sorani ve Kurmanci) yanı sıra İngilizce, Arapça ve Türkçe dillerinde yayın yaptı. Ayrıca, akıllı telefonlara yönelik aplikasyon geliştirmesi Kürdistan medyası için öncü oldu. Bununla kalmayıp, Smart TV ve CarPlay platformlarına da girdi. Bu da yine Kürdistan ve Irak için bir ilkti. Haber portalı ve sosyal medyası ile yeniliklere imza atan Rûdaw, 2018 Şubat’ında Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai şehrinde Dünya Haber Yayıncıları Derneğince düzenlenen 13. WAN-IFRA konferansında, Ortadoğu’nun en iyi ve en etkili sosyal medyası ödülünü aldı. WAN-IFRA ana merkezi Almanya’nın Hamburg şehrinde bulunuyor ve 1948’den beri faaliyet gösteriyor.

Yazılı Medya

Rûdaw Gazetesi: Haftalık bir gazete olan Rûdaw gazetesi yayın hayatına 5 Nisan 2008’de başladı. İlk genel yayın yönetmeni Ako Muhammed olan gazetede 2014 yılında Selam Saadi genel yayın yönetmeni koltuğuna oturdu. Her Pazartesi Erbil, Süleymaniye, Halepçe, Kerkük ve Duhok’ta okuyucuyla buluşan ve Bölge’nin en çok satan gazetelerinden biri olan Rûdaw Gazetesi 24 Şubat 2020’te yayınlanan 593. sayısı ile yayın hayatına son verdi. Gazete kısa bir süreliğine Erbil’de Aras matbaasında basıldı, akabinde Süleymaniye’de Kürdistan matbaasında basılmaya devam etti. Yayın hayatı süresince Rûdaw gazete önemli haberlere imza attı, dünya liderleriyle röportajlar yaptı, gündem belirledi, kamuoyuna nüfuz etti ve hükümetin yeni kararlar almasını sağladı.

Rûdaw Sport Gazetesi: İlk sayısı 4 Haziran 2008’de Delta Şirketi’nin sponsorluğunda yayınlanan gazete, 12 hafta süren sponsorluk sonrasında, yıllarca Korek Telecom’un finansal desteğiyle uzun yıllar yayın hayatına devam etti. İhsan Tahir’in genel yayın yönetmenliğini yaptığı gazete, yayın hayatına veda ettiği, 2019 başına kadar her salı okuyucu ile buluştu. En çok satan Kürt spor gazwtesi olan Rûdaw Sport, sadece büyük şehirlerde değil, ilçe ve nahiyelerde de ilgiyle takip edildi. Defalarca uzak nahiyelerde yaşayan gençler, Rûdaw Sport’un yaşadıkları yerlere ulaşması için nahiye müdürlerine baskı yaptı. İlk sayısından 1 Ocak 2019’da basılan son sayısı 530. sayısına kadar, Rûdaw Sport Süleymaniye’de bulunan Kürdistan matbaasında basıldı.

Rûdaw Gazetesi – Avrupa baskısı: Almanya’nın North Rhine-Westphalia eyaletine bağlı Köln şehrinde hazırlanan Rûdaw Gazetesi – Avrupa baskısı, Frankfurt’ta, Sorani ve Kurmanci lehçelerinde Latin ve Arami alfabeyle basıldı. İlk etapta Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde yayınlanan gazete, daha sonra sadece Almanya’da yayınlandı. Bir dönem de Kuzey Kürdistan’a gönderildi. İlk süreçte Salı günleri yayınlanan gazete, daha sonraları Perşembe günleri okuyucuyla buluştu. Okuyucuları ve abonelerince devamlı takip edilen gazete hakkında kimi okurlar ‘Bizi her hafta alıp Kürdistan’a geri götürüyor’ derken, kimileri de ‘Bu gazetenin yayın politikasını bir türlü anlayamıyoruz’ dedi. Genel yayın yönetmenliğini Ako Muhammed’in yaptığı Rûdaw Gazetesi – Avrupa baskısının iki yazı işleri müdürü vardı. Sorani bölümünün yazı işleri müdürlüğünü Hemen Abdullah yaparken, Kurmanci bölümünün yazı işleri müdürlüğünü Faysal Dağlı (daha sonraları Nasrettin Akyol) yaptı. 27 Nisan 2014’te 266. Sayısını basan gazete yayın hayatına veda etti.

Aylık Le Monde Diplomatique: Derin bir araştırma aylık yayınıdır. 1954’te Fransa’da kuruldu ve 26 dilde yayımlandı. İlk kez Rûdaw Şirketi Kürtçe (Kurmanci ve Sorani) olarak yayımladı. Sorani lehçesindeki ilk sayısı 2009 Kasım ayında Rûdaw Medya Şirketi tarafından Erbil’de yayımlandı. Son sayı olan 36. sayı Haziran 2013’te yayımlandı. Süleymaniye’deki Kürdistan matbaasında basıldı. Genel yayın yönetmeni Dr. Nezend Bedixani’ydi. İlk Kurmanci sayısı 2009 Kasım’ında yayımlandı, son sayısının yayımlandığı tarih olan 4 Şubat 2010’a kadar Rûdaw Şirketi tarafından yayımlandı. North Rhine-Westphalia eyaletine bağlı Köln şehrinde hazırlandı, Frankfurt kentinde basıldı ve Avrupa’da dağıtıldı. Çok sayıda Kürt siyasetçi ve yazar Kürtçe yazılar yazarak katkıda bulunca ayrıca birçok Fransızca makale ve araştırma çevirisi de yer aldı.

Haftalık Nim Nim Gazetesi: Toplumsal içerikli bir haftalık gazeteydi, görme engelliler için Braille alfabesiyle bir ekle çıkıyordu. Ofisi Süleymaniye’deydi ve Süleymaniye’deki Kürdistan matbaasında basılıyordu. İlk başta perşembe günleri çıkıyordu daha sonra pazar günleri okuyucu ile buluşmaya başladı. Son sayısı olan 54. sayı 28 Aralık 2010’da yayımlandı. Genel yayın yönetmeni Şiwan Adem Eyvs’ti.

Rûdaw Medya Ağı’nın Kuruluşu

Rûdaw Şirketi’nin çalışmaları 2012 yılında genişletildi ve Rûdaw Medya Ağı’nın kurulması, multimedya ve yayın kapsamının genişletilmesi için çalışmalara başlandı. O yıl Rûdaw Medya Ağı’nın kurulması için Lübnan, Fransa ve İngiltere şirketleriyle anlaşma yapıldı. Sistem ve yayın araçlarının alınması ve kurulumu ile Rûdaw Medya Ağı çalışanlarının Erbil’deki Ala Center’da eğitimine başlandı. Radyo, televizyon ve Rûdaw portalı 29 Mayıs 2013’te saat 17.00’de yayına başladı.

Rûdaw portalı ve televizyonu Kürdistani bir ruh ve profesyonel ve sıra dışı bir şekilde aynı anda ortaya çıktı. Bu da bu alandaki profesyonel şirketlerin işbirliğiyle oldu. Aynı zamanda Rûdaw Radyo büyük bir güçle hızlı haber aktarımı, tartışma ve derin yorumlarla öne çıktı. Kürdistan’da televizyon yayıncılığı ilk kez Rûdaw’ın yayına başlamasıyla 24 saatlik yayına geçti. Öncesinde Kürtçe televizyonlar ya gündüz yayın yapmıyor ya da önceki akşamın tekrar yayınını veriyordu.

Aynı zamanda Rûdaw’ın bileşenleri, üretim sistemi ve yönetimi, Kürdistan’daki kuruluşlardan tamamen farklı olarak uluslararası kuruluşlarla aynı standartlarda çalışmalarına başladı. Rûdaw’ın news-gathering’i, Kürdistan’da haber yapmada öncü bir merkez oldu. Bununla birlikte ilginç programlar, yetenekli sunucular Kürdistan gündemini yeni bir biçimde izleyiciyle buluşturdu ve Kürdistanlıların ilgi odağı oldu.
Rûdaw’ın belgesel birimi, Rûdaw Medya Ağı’ndan önce çalışmalarına başladı. Rûdaw Medya Ağı şu an 540 belgeselin altında imzası mevcut. Bu belgesellerden bazıları Kürdistan ve dünyada ödüller aldı.
Rûdaw televizyonu uluslararası şirketlerin anketlerine göre, en çok izlenen Kürt televizyonudur. Rûdaw portal ve sosyal medyası, en çok okur ve izleyici kitlesine sahiptir. Rûdaw Radyo, Güney Kürdistan’da en çok dinleyicisi olan radyodur.

Rûdaw’da Teknoloji

Rûdaw, 2013 yılında Kürdistan ve Irak’ta HD yayına geçen ilk kanal oldu. Rûdaw teknik planlama, televizyon radyo ve dijital medya kurulumu ve yenilemesi süreçlerinde hep en gelişmiş sistemleri, yazılım ve araçları seçti. Çalışma sisteminin tamamen dijital ve en modern biçimde olmasını sağladı ki haberciliğin doğasına uyum sağlayıp en az şekilde risk barındırabilsin. 

Rûdaw Yamaha, Sony, Sennheiser şirketlerinden en iyi ses ve görüntü sistemlerini, Imagine Communications şirketinin en güçlü ve güvenilir araçları vasıtasıyla, AVID Şirketi’nin ürünü olan dünyanın haber üretiminde en iyi ve tanınmış sistemlerine bağlanmış olan en hızlı görsel, işitsel ve okunur sistemini kullanıyor. Orion, Barco ve Samsung ekranlarında grafik gösteren en hızlı şekilde grafik yapan sistem olan VIZRT sistemi grafikleri, Rûdaw izleyicilerine televizyonda, portal ve sosyal medyada en güzel ve bilgi dolu grafikleri sunmaktadır. 

Rûdaw’ın kendi internet hızı ve ağları, DELL, HP ve Cisco’nun en iyi serverları sayesinde Rûdaw çalışanlarının dünyanın neresinde olursa olsun, merkezde çalışıyormuş gibi iletişimde olmalarını, muhabirlerin LiveU sayesinde en iyi şekilde izleyiciye görüntü aktarımı olmasını sağlamaktadır. İlk kez bölgede Rûdaw AVID ve VIZRT araçlarıyla Galary Automation sistemini stüdyolarında kullanabilmiş, RTS Intercom ve ASTRA BPS, bütün çalışan ve bölümleri IP yoluyla birbirine bağlayabilmiş ve koordine olmalarını sağlamıştır.

Rûdaw’ın görsel, işitsel ve yazınsal ürünleri tüm platformlara Ericsson enkoderleriyle uyduya, RVR transmetreleriyle radyoya, en güçlü DATA CENTER’la dünyada, IBM desteğiyle ve saldırılarına karşı en güçlü sistemlerden olan DDOS sayesinde en hızlı şekilde takipçilere ulaştırılmaktadır.

Rûdaw’ın tekniği haber ve bilgileri en hızlı, en iyi ve en yeni şekilde Kürdistan’dan her yere ulaştırıyor ve çalışma sırasında dünyanın en gelişmiş kuruluşlarından aşağı olmadığını da gösteriyor. Hatta bazı alanlarda daha düşük imkanlarla ve daha zorlu koşullarda onlardan daha iyi bir şekilde modern teknolojiyi basının hizmetine sokabililiyor.

Rûdaw’ın Yayınları

Rûdaw tarafından, Kürdistan Ortadoğu ve dünyadaki olayların aktarımı, Kürt izleyici, okur ve dinleyicilerin Kürt medyasına geri dönmesini sağladı. Ayrıca Arapça, Türkçe ve İngilizce dillerinde elit bir okur ve izleyici kitlesi için güven odağı haline geldi.

IŞİD’in Irak, Suriye ve Kürdistan şehirlerine karşı saldırılarıyla ilgili yaptığı yayınlarla, Rûdaw tüm dünya medyasının dikkatini çekti ve IŞİD’le savaşta başlıca haber kaynağı haline geldi. IŞİD’in Musul’a yönelik 10 Haziran 2014’ten 7 Ekim 2016’ya kadar süren saldırıları, IŞİD’in Şengal bölgesine Ağustos 2014’te başlattığı ve 13 Kasım 2015’te çıkarılmasına kadar süren saldırısında Rûdaw bütün medya kuruluşlarından önce sahadan yayın yaptı. Yine IŞİD’in 13 Eylül 2014’te Kobani’ye saldırısı ve 27 Kasım 2015’te çıkarılmasına kadark, süreçte Rûdaw canlı ve sahadan yayınlar yaptı. Bunun dışında da IŞİD’in Ninova vilayetine bağlı Mahmur ilçesine saldırısı, Kerkük çevresindeki bölgelere, Gulala ve Diyala, Tikrit ve Anbar bölgelerine saldırılarını sahadan aktararak öncü oldu.

Rûdaw’ın IŞİD savaşıyla ilgili yayınları hakkında çok şey yazıldı. Bunlardan biri Alman medyasının Rûdaw yayınlarına dikkatleri çekmesiydi. Tanınmış Alman gazetesi Taks Tsaytoung’un 10 Eylül 2014’teki sayısında Ortadoğu ve savaş bölgeleriyle ilgili Rûdaw Medya Ağı’nın Batı için güvenilir bir kaynak olarak nitelendi. “Savaş Cephesinden Haber” başlıklı haberde, “Rûdaw, Batılı medya için şu an güvenilir bir kaynak olarak görülüyor. Rûdaw, bir Kürtçe medya ağıdır, ana merkezi Irak Kürdistan Bölgesi’nin başkenti Erbil’dedir. Bu medya ağı, Ortadoğu ve dünyanın her yerinde tüm Kürtlerin platformu olmak istiyor” diye yazdı. Daha sonra Rûdaw televizyonunun, Rûdaw Medya Ağı’nın bir parçası olarak öneminden söz edilerek şöyle deniyordu: “Haber kanalı, Rûdaw televizyonu bu ağın bir parçasıdır, bir yıldır tüm dünyada Kürtçe program, haber, röportaj ve tartışma programları yapmaktadır. İslami Devlet’in militanlarının saldırısından beri bu haber kanalı zirvededir.” Haberin devamında Rûdaw portalının İngilizce bölümüyle ilgili şunlara yer aldı: “Bu medya ağının önemli bir bölümü, İngilizce bölümüdür ki diplomat, siyasetçi, bilim insanı ve iş insanları tarafından takip ediliyor.” Diğer yandan haberde Almanya Erfur Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ferhad İbrahim Seydar’ın görüşüne yer veriliyordu: “Rûdaw kanalı, tarafsız bir kaynaktır. Rûdaw, PKK’ye yakın kanallar gibi sadece belli bir çevreye söz hakkı vermiyor. Rûdaw televizyonunda Suriye, Türkiye ve Irak hükümeti temsilcileri görüşlerini belirtme imkanına sahip. Bütün görüşlere ışık tutuyorlar. Prof. Dr. Ferhad İbrahim Seydar ayrıca şunları belirtiyordu: “Gelecek beş yıl içinde bu kanal İngilizce ve Arapça yayın yaparsa, Al Jazeera ve CNN gibi olacaktır.”

Ayrıca Alman NTV haber ağı da Şengal bölgesi, özellikle Ezidilerle ilgili Rûdaw’ın bilgi ve haberlerine başvurarak bölgedeki durumu aktardı. Ajansın bir haberinde Peşmerge güçlerinin bölgeye yönelik operasyonlarıyla ilgili Rûdaw’ın hızlı ve ayrıntıları haberlerinin sürekliliğine işaret etti.

Alman Kiwlner Ştad Und Tsayger gazetesi Rûdaw’ı “karmaşa bölgesinin sesi” olarak tanımladı. Vilfrid Urbe gazetesi ise Rûdaw hakkında, “Ortadoğu’dan doğru haber almak çok zor, o bölge gibi çok az yer vardır. Zira bilgi durumu çok kötü, doğrulara ulaşmak çok zor. Bu karmaşada Kürt haber kanalı Rûdaw önemli bir kaynak olmuştur” dedi ve Rûdaw açısından uluslararası düzlemde büyük bir gelecekten söz etti. Bu değerlendirmenin devamında Batı medyasının özellikle Irak’la ilgili olaylarda Rûdaw’a dayandığı ve IŞİD saldırılarının başlamasıyla Rûdaw’ın gözle görülür şekilde ilerlediği belirtti. Yine aynı haberde Al Jazeera’nin Irak’taki karmaşaya bağlı haberlerin aktarılmasıyla büyüdüğü ve BBC ile CNN’nin seviyesine geldiği, Rûdaw’ın da bu yolda ilerlediği ifade etti.

IŞİD’le mücadele döneminde yaptığı başarılı yayınları dolaysı ile 1 Nisan 2015’te Rûdaw Medya Ağı Ortadoğu’nun ikinci kanalı olarak Avrupa Haber Borsası ENEX’e üye oldu. Ayrıca yazılı bir anlaşmayla 9 Kasım 2016’da Associated Press’in bir bileşeni oldu. Bu şekilde Rûdaw yayınları, Rûdaw logosuyla dünyada binlerce televizyonun ekranında yer aldı.

IŞİD savaşı yayınları yanısıra, 16 Temmuz 2016’da Londra’da sağcı ve solcuların karşı karşıya geldiği gösteriler de Rûdaw tarafından aktarıldı ve 28 Haziran 2016’da İstanbul Havalimanı’na yönelik saldırıda Rûdaw dünya ajansları için kaynak oldu. Türkiye’de 15 Temmuz 2016 gecesi yapılan darbe girişiminde de Rûdaw önemli bir kaynak oldu. Mukteda Sadr yanlılarının 31 Nisan 2016’da Irak Parlamentosu’nu işgali, genel kurul salonuna girmesinde de Rûdaw olayın tek aktarım kaynağıydı. Ayrıca yüzlerce VTR, haber ve videosu da yüzlerce dünya kanalında yayınlandı.
Rûdaw Medya Ağı, başından beri çalışanlarının can güvenliğine büyük önem veriyor ancak bununla birlikte Rûdaw ekipleri birçok kez engelleme, baskı ve tehlikelerle karşı karşıya geldi, özellikle de savaş bölgelerindeki yayınlar sırasında. Rûdaw muhabiri Ferhad Hemo’nun 15 Aralık 2014’te Batı Kürdistan’da kaçırılması ve Rûdaw Output Müdürü ve program sunucusu Şifa Gerdi’nin 25 Şubat 2017’de şehit düşmesi, Rûdaw Medya Ağı için en talihsiz iki olay oldu.

Şifa Gerdi Ödülü

Şifa Gerdi’nin şehit olmasının ardından Rûdaw Medya Ağı dünya medyacıları ve gazetecilerinin katılımıyla Yıllık Şifa Gerdi Uluslararası Ödülü’nü düzenlemeye başladı. Bu ödül her yıl zor şartlarda çalışan kadın bir araştırmacı gazeteciye veriliyor. 2018’deki birincş yılında ödül, eski Fransa Cumhurbaşkanı Francois Holland’ın katılımıyla Al Aan TV muhabiri Jenan Musa’ya verildi. 2019’daki ödülün sahibi ise BM Irak Özel Temsilcisi Jenaine Plasschaert’in katıldığı törende CNN muhabiri Arwa Damon oldu. 2021 ödülü ise Sky News muhabiri Alex Crawford’a verildi.

PDF-Rûdaw Medya Grubu'nun Kitabı