هەر 10 رۆژ جارێک ئاستی ئاوی رووباری ئەمازۆن زیاتر لە مەترێک دادەبەزێت

17-09-2023
نیاز مستەفا
دیمەنێک لە رووباری ئەمازۆن کە بەشێکی وشکبووە
دیمەنێک لە رووباری ئەمازۆن کە بەشێکی وشکبووە
A+ A-
 
رووداو دیجیتاڵ
 
کەمبوونەوەی بارانبارین مەترسیی لەسەر رووباری ئەمازۆن دروستکردووە و شارەزا و چاودێرێکی کەشناسیش دەڵێت، مانگانە دەوروبەری سێ مەتر لە ئاوی رووبارەکە دادەبەزێت، ئاستی دابەزینی ئاوەکە رۆژانە، 10 بۆ 15 سانتیمەترە. رێکخراوە ژینگەییەکان لەوبارەیەوە هۆشداریی دەدەن و بەردەوامیی دابەزینی ئاستی ئاوی رووبارەکە بە مەترسی ناودەبەن. 
 
مارکۆ پاریدێس، بەرپرسی ئاژانسی کەشناسیی سینامهی لۆرینتۆ بۆ چاودێریی کەشناسی و ئاو دەڵێت، "رۆژانە دابەزینی ئاستی ئاوی رووبارەکە 10 بۆ 15 سانتیمەترە، هەموو 10 رۆژێک، مەترێک لە ئاوی رووبارەکە دادەبەزێت، ئەوەش دەکاتە سێ مەتر لە مانگێکدا، ئێمە لە مەترسیداین و لە ماوەی مانگێکدا هەندێک ئاماری مێژووییمان دەستکەوتووە کە کاریگەرییەکی گەورە لەسەر چالاکییە ئاوییەکانی رووبارەکە دروستدەکات."
 
رووباری ئەمازۆن لە یەکگرتنی رووبارەکانی مارانۆن، مانتارۆ و ئەپوریماک دروستدەبێت کە لە بەرزاییەکانی چیای ئەندێس، لە وڵاتی پیرۆوە سەرچاوەدەگرن. رووبارەکە بە هەریەکە لە وڵاتانی پیرۆ، بۆلیڤیا، ڤەنزوێلا، کۆڵۆمبیا، ئیکوادۆر و بەرازیلدا تێدەپەڕێت، تاوەکو دەڕژێتە زەریای ئەتڵەسییەوە، درێژیی رووبارەکە نزیکەی شەش هەزار و 437 کیلۆمەترە و خێرایی ئاوەکەش شەش بۆ هەشت کیلۆمەترە لە کاژێرێکدا.
 
بە گوتەی بەرپرسانی زەویناسیی بەرازیل، بەهۆی کەمیی بارانبارین بەتایبەت لە مانگەکانی ئاب و ئەیلوولدا ئاستی رووباری ئەمازۆن بە شێوەیەکی بەرچاو دابەزیوە. 
 
رووبارەکە گرنگییەکی زۆری بۆ ئاودارکردنی دارستانی ئەمازۆن هەیە کە یەک لەسەر سێی رووەک و ئاژەڵ و مێرووە دۆزراوەکانی جیهانی تێدا دەژین.
 
رووبارەکە بەهۆی هەڵکەوتە جوگرافییەکەی کە بە چەند وڵاتێکدا تێپەڕدەبێت، بەرپرسانی ئەو وڵاتانە لە هەوڵی پاراستنی رووبار و دارستانی ئەمازۆندان و داوای هاوکاریی نێودەوڵەتی دەکەن.
 
لەبارەی هاوکارییە نێودەوڵەتییەکان بۆ رووبارەکە، لویز ئیناسیۆ لولا داسیلڤا، سەرۆکی بەرازیل دەڵێت، "ئەوە بەرازیل نییە کە پێویستی بە پارەیە، ئەوە کۆڵۆمبیا نییە کە پێویستی بە پارەیە و ئەوە ڤەنزوێلاش نییە ئەوە دایکە سرووشتە کە پێویستییەتی."
 
سەنتەری ئۆپەراسیۆنی قەیرانە لەناکاوەکانی پیرۆ، داوای راگرتنی جووڵانەوەی کەشتییەکان لە رووبارەکەدا دەکات تاوەکو ئەو کاتەی دۆخەکە ئاسایی دەبێتەوە.
 

 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە
 

دوایین هەواڵەکان

هاووڵاتییانی ئەڵمانیا گوڵ لە شوێنی رووداوەکە دادەنێن. وێنە: Ronny Hamann- AFP

پۆلیسی ئەڵمانیا: هێرشکارەکەی بازاڕی کریسمس لە شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ پەنابەرانی سعودی ناڕازیبووە

پۆلیسی ئەڵمانیا دەڵێت، ئەو کەسەی شەوی رابردوو بە ئۆتۆمبێلێک لە بازاڕێکی کریسمس لە رۆژهەڵاتی ئەو وڵاتە 5 کەسی کوشت و زیاتر لە 200ـی دیکەی بریندارکرد، لە شێوازی مامەڵەکردنی ئەڵمانیا لەگەڵ پەنابەرانی سعودیە ناڕازیبووە.