لەگەڵ زیادبوونی ژمارەی دانیشتووان کێشەی گۆڕانی کەشوهەوا دژوارتر دەبێت

 

ڤیرجینیا لۆرین، چالاکڤانێکی فلیپینییە و دەڵێت، "ئێمە دەمانەوێت داواکارییەکانمان لە رێگەی سەماوە بگەیێنین، ئەمە ئەو گەنجانەن کە رۆڵی خۆیان دەگێڕن و سەرکردایەتیی بزووتنەوەی رووبەڕووبوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا دەکەن تاوەکو سەرکردەکانی جیهان ناچار بکەن گوێمان بۆ بگرن." 

 

چالاکڤانەکان بە دەم سەماکردن و گۆڕانی گوتنەوە چوونە دەرەوەی هۆڵەکە و دەیانگوت، "با بڕۆین بەرەو سەوز بوون."

 

ئینگەر ئاندیرسین، بەڕێوەبەری گشتیی پرۆگرامی ژینگەیی نەتەوە یەکگرتووەکان گوتی، "خۆر لە شەرم شێخەوە ئاوا دەبێت، دەبێت هەوڵ و کۆششی زیاتر ببینین. ئەوە وەزیرەکان دەگەڕێنەوە و گفتوگۆ دەکەن کێشەکە کێشەی هەمووانە، چیدیکە گفتوگۆی سوچ و پەناکان کێشەکە چارەسەر ناکەن، پێویستی بە هەوڵی گشتییە. پێویستە پێکەوە رووبەڕووی دیاردەی گۆڕانی کەشوهەوا ببینەوە." 

 

ژمارەی دانیشتووانی سەر گۆی زەوی گەیشتە 8 ملیار کەس، تاوەکو ساڵی 2030، ژمارەکە دەبێتە 8.5 ملیار، لە 2050 دەگاتە 9.7 ملیار و لە 2100یشدا دەگاتە 10.9 ملیار کەس. 

 

لەگەڵ زیادبوونی ژمارەی دانیشتووانی جیهان، کێشەی کەمی ئاو دژوارتر دەبێت، چونکە ئێستا 1.8 ملیار کە لە 17 وڵات کێشەی کەمی ئاویان هەیە. 11 وڵات لەو 17 وڵاتە لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاستن، لە کاتێکدا گەشەی دانیشتووان لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست 1.7٪ بەرزترە لە پێوەری جیهان کە 1.1٪ـە. بۆ نموونە لە کیشوەری ئاسیا هیندستان ژمارەی دانیشتووانەکەی 1.4 ملیارە کە 18٪ـی دانیشتووان پێکدەهێنێت تەنیا 4٪ـی سەرچاوەی ئاوی زەوی هەیە. پێشبینی دەکرێت تاوەکو ساڵی 2050، ژمارەی دانیشتووانی هیندستان بگاتە 1.7 ملیار، ئەو کات ئەو 4٪ی سەرچاوەی ئاو بەشی ئەو هەمووو کەسە ناکات.

 

بەپێی توێژینەوەیەکی ناوەندی لانسێت، ئەگەر تاوەکو ساڵی 2100، دانیشتووانی زەوی بۆ 7.1 ملیار کەمببێتەوە ئەوا رێژەی کاربۆن لە بەرگەهەوا بە رێژەی 41٪ کەمدەبێتەوە، ئەمەش سوودێکی باش بە رووبەڕووبوونەوەی دیاردەی گۆڕانی کەشوهەوا دەگەیێنێت.