رووداو – سیبیریا
ئەو كوردانەی لە ساردترین شوێنی دنیا دەژین، سڵاوێكی گەرم بۆ شاری كەركووك دەنێرن و دەڵێن ئێستا لەبەر كەركووك كەمتر بیری سەرحەد و وان و ئامەد ناكەن، كە زێدی باب و باپیریانە "رۆژی رووناك رێگاكەت روونتر بكاتەوە كەركووك".
ژمارەیەكی زۆر لە كوردی باكووری كوردستان بە وڵاتانی یەكێتی سۆڤیەتی پێشوودا بڵاوبوونەتەوە، هەندێك لەو كوردانە گەیشتوونەتە ساردترین شوێنی جیهان، ئەویش سیبیریایە.
رووبەری سیبیریا 13 ملیۆن كیلۆمەتر چوارگۆشەیە، ژمارەی دانیشتووانەكەی 39 ملیۆن كەسە. سیبیریا لە سێ بەش پێكدێت: رۆژهەڵاتی سیبیریا، رۆژئاوای سیبیریا و رۆژهەڵاتی دووری رووسیا. زۆرتر خەڵك لە رۆژهەڵاتی سیبیریا دەژین. بەشێكی گەورە لە خاكی سیبیریا بەفری لێیە و ژیان لێی زۆر ئەستەمە. زۆربەی دانیشتووانی سیبیریا لە رووس، ئۆكرانی و فینییەكان پێكدێن و ژمارەیەكی كوردیش لەو شوێنە ساردانە دەژین.
شارە گەورەكانی سیبیریا بریتین لە نۆڤۆسیبیرسك، ئۆمسك، كراسنۆیارسك، براناوڵ، ئیركووتسك، نۆڤۆكوزەنتسك، توومەن، كەمەرۆڤا، ئۆڵان-ئۆدە، چیتا، یەكووتسك. زستانی سیبیریا زۆر ساردە. هەندێك جار لە زستانان پلەی گەرمی لەوێ دەگانە (-45) پلەی سەدی. پایتەخت و گەورەترین شاری سیبیریا، شاری نۆڤۆسیبیرسكە و دانیشتووانەكەی نزیكەی 1.5 ملیۆن كەسە.
فەرمان.. كوردە ناسراوەكەی سیبیریا
مێژووی چوونی كورد بۆ شار و شارۆچكەكانی سیبیریا دەگەڕێتەوە بۆ نزیكەی 120 ساڵ لەمەوبەر. زۆربەی كوردی سیبیریا لە ناوچەی سەرحەد، ئامەد، وان، ئاگری و قەرس لە باكووری كوردستان لەلایەن عوسمانییەكانەوە راگوێزراون بۆ وڵاتانی یەكێتی سۆڤیەتی پێشوو.
زۆربەی ئەو كوردانەی لەو سیبیریا نیشتەجێن، كوردی ئێزدین. ئەوان دەڵێن پێش رووخانی یەكێتی سۆڤیەتی پێشوو ژمارەی كورد لە سیبیریا لە ژمارەی پەنجەكانی دوو دەست تێپەڕی نەدەكرد، بەڵام دوای رووخانی یەكێتی سۆڤیەت، بەهۆی خراپی باری ئابووریان بە هەزاران كوردی ئەرمەنستان روویان كردە شارەكانی ئۆراڵ و سیبیریا.
زووربەی ئۆسێ فەرمان، سەرۆكی جڤاكی كوردی سیبیریا بە (رووداو)ی گوت نزیكەی 20 هەزار كورد لە سیبیریا دەژین، كە نزیكەی 1500 خێزانیان لە شاری نۆڤۆسیبیرسكن.
زووربەی ئۆسێ فەرمان نەك تەنیا لە نۆڤۆسیبریسك، بەڵكو لە سەرتاسەری سیبیریا لە نێو كورددا ناوێكی ناسراو و خۆشەویستە. ئەو خاوەن زۆر سازی و دەزگا و باڵەخانەی بازرگانییە. زۆر كورد، رووس و میللەتانی دیكە لەلای ئەو كار دەكەن و نانی منداڵەكانیان پەیدا دەكەن.
زووربە خاوەنی دەزگایەكی خێرخوازییە بە ناوی "شەمس" كە تایبەتە بە كوردی ئێزدی. ئەو دەڵێت "لەڕێگەی ئەو دەزگایە چیم پێ بكرێت لە خێر و خۆشی، شین و شایی بۆ گەلی كورد دەیكەم".
كورد گوندێك ئاوەدان دەكەنەوە
جگە لەو كوردانەی لە شارەكان دەژین، ژمارەیەك كورد لە گوندەكانی سیبیریا دەژین، بەڵام لە هەمووی سەرنجڕاكێشتر ئاواكردنی گوندێكە بە دەستی كوردێك. ئەویش گوندی كوردانۆڤكایە.
ئەم گوندە (كوردانۆڤكا) 25 ساڵ لەمەوبەر لەلایەن كوردێك بە ناوی تیتالی جەرجەریسا ئەلەگەزی ئاوەدان كراوەتەوە، مام تیتال دوای ئەوەی لە ئەرمەنستانەوە كۆچی كردووە بۆ سیبیریا بە دووری 125 كیلۆمەتر لە شاری نۆڤۆسیبیرسكەوە پارچە زەوییەكی كڕیووە و خانووی تێدا دروستكردووە، دواتر وردە وردە چەند خێزانێكی دیكەی كورد و رووس و ئۆزبەك و چیك لەو گوندە نیشتەجێبوون، كە كار بۆ مام تیتال دەكەن.
رۆژانە 60- 70 كەس كار لە 5 هەزار هیكتار زەوی دەكەن، هەروەها 3 هەزار بەراز و 100 وڵاح بەخێو دەكەن. تەواوی كاروباری گوندەكە لەلایەن مام ئەدیكی برای مام تیتالەوە بەڕێوەدەبرێ.
ئەو دوو برایە كە خەڵكی ناوچەی سەرحەدن لە باكووری كوردستان، دەڵێن بەردەوام بیریان لەلای كەسوكاریانە لە باكووری كوردستان. بەڵام بەهۆی رەوشی تازەی عێراق و گەڕانەوەی ناوچە دابڕێندراوەكان بۆ ژێر كۆنتڕۆڵی پێشمەرگە، ئێستا بیریان لەلای كەركووكی باشووری كوردستانیشە و سڵاوی بۆ دەنێرن و دەڵێت "سڵاوێكی گەرم لێبێت، بەیانیت باش كەركووك، رۆژی رووناك رێگاكەت روونتر بكاتەوە".
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ