رووداو- تبلیسی
كەسایەتییە كوردەكانی جۆرجیا دەڵێن كاربەدەستانی ئەو وڵاتە لە سەرژمێرییەكانیاندا ژمارەی راستەقینەی كورد لە جۆرجیا ئاشكرا ناكەن و لە هەندێك سەرژمێریشدا كورد و ئێزدی بە دوو نەتەوەی جیاواز تۆمار كراون.
جۆرجیا یەكێك لەو وڵاتانەیە كە بۆ ساڵانێكی درێژ پەناگە و داڵدەدەری كورد بووە. ئەو كوردانەی لە سەدەی هەژدەهەمدا ژمارەیان چەند هەزار كەسێك بووە و لەبەر هۆكاری سیاسی، ئاینی و كۆمەڵایەتی هەڵاتبوون، رۆژ بە رۆژ ژمارەیان زیاتر بووە. بەڵام لەبەرئەوەی دوایین سەرژمێری بۆ كورد لە سەردەمی یەكێتی سۆڤیەتدا كراوە، ژمارەی ئەوان لەو وڵاتە بەتەواوی نازانرێ.
بەپێی سەرژمێری ساڵی 1989، ژمارەی كوردی لەو وڵاتە نزیكەی 33 هەزار كەس بووە.
بەڵام رۆژنامەنووس پێرسكێ محۆیی یەكێكە لەو كوردانەی كە هەردەم گلەیی هەبووە لە سەرژمێرییە فەرمییەكانی حكومەت و پێیوایە دەسەڵاتداران هەمیشە هەوڵیانداوە ژمارەی كورد كەمتر پێشانبدەن.
دوای هەڵوەشانەوەی یەكێتی سۆڤیەت، زەحمەتییەكانی كورد زۆرتر بوون لەو وڵاتانەی پێشتر لە چوارچێوەی ئەو یەكێتییەدا بوون.
پیر دیمای، كەسایەتی بەناوبانگی كۆمەڵگەی كوردی جۆرجیا، باسی ئەو زەحمەتیانەی كورد دەكات "دوای رووخانی یەكێتی سۆڤیەت گەلانی بچووك بەهۆی تێكچوونی رەوشی ئابووری، سیاسی و كۆمەڵایەتی ناچاربوون لە جۆرجیا دەربچن. چونكە حكومەتێكی نوێ هاتبووە سەر دەسەڵات، بەشێوەیەك رەفتاری دەكرد كە هەر كەسێك جۆرجی نەبێت، میوانە لەم وڵاتە. بۆیە زۆر كەس بەهۆی ئەو سیاسەتە جۆرجیایان جێهێشت و روویانكردە وڵاتانی رۆژئاوای ئەوروپا و رووسیا."
ساڵی 2008 رێگەی پۆڵۆنیا لەبەردەم هاووڵاتیانی جۆرجیا دەكرێتەوە. ئەمەش كۆچكردنی كورد بۆ ئەو وڵاتە زیاتر دەكات. دوای رووخانی رژێمی سۆسیالیستی لە جۆرجیا، دووبارە سەرژمێری دەكرێت. بەپێی سەرژمێری ساڵی 2002 ژمارەی كورد لە جۆرجیا 22 هەزار كەسە.
بەپێی زانیارییەكانی پیر دیما، یەكەم سەرژمێری كورد لەسەردەمی ئیمپراتۆریەتی رووسیادا ئەنجامدراوە "لە سەرژمێرییەكی كۆتایی سەدەمی نۆزدەهەمدا، واتە لەسەردەمی رووسیای قەیسەری، ئێزدی و كورد بەجیا تۆمار كراون و ژمارەیان لە چەند هەزارێك زیاتر نییە. دواتر چەند سەرژمێرییەك لەسەردەمی سۆڤیەتدا ئەنجام دەدرێن. لەو سەردەمەشدا هەندێكجار ئێزدی و كورد وەكو دوو گەلی جیاواز تۆمار كراون و هەندێك جاریش پێكەوە".
پیر دیما رۆژهەڵاتناس و زانایەكی ئاینی و شارەزایەكی مێژووی ئێزدییەكانە و لە تبلیسی لەدایكبووە. باب و باپیرانی خەڵكی گوندی هەجەلیای سەر بە شاری وانی باكووری كوردستانن و لەبەر زوڵم و گوشار روویانكردووەتە قەفقاسیا و لە جۆرجیا نیشتەجێبوون.
پیردیما دەڵێت "لەشكری حەمیدییە زیانێكی زۆریان بە ئێزدی و ئەرمەنەكان گەیاند و ئێزدییەكانیش بەر ئەو شەپۆلە كەوتن. ساڵی 1914 ئێزدییەكانی ناوچەی وان بە رێنوێنی جانگیر ئاغای كوڕی خەتیب ئاغای خەڵكی قەزای مورادییە ناچار دەبن رووبكەنە رووسیا، جانگیر پێیوابوو ئەگەر بپەڕنەوە بۆ رووسیا، ئەوە چاوشینەكان رزگاریان دەكەن، ئەوان بە رووسەكانیان دەگوت چاوشین".
بەپێی زانیارییەكانی پیر دیما یەكەمجار كورد و داگیركەری عەرەب پێكەوە دەربازی جۆرجیا و قەفقاسیای ئەمڕۆ دەبن. واتە بوونیان لەو ناوچەیە بۆ 1200 ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە.
دیما دەڵێ كورد لە سەدەی هەشتەمدا رۆڵێكی گرنگ و بەرچاوی هەبووە لە دەسەڵاتداری جۆرجیادا "بەگشتی و بەپێی سەرچاوەكان یەكەمجار لەسەردەمی داگیركردنی جۆرجیا لەلایەن عەرەبەكانەوە باسی كورد كراوە. سەرچاوە ئەرمەنی و جۆرجییەكان لەناوچەكە ئاماژە بە دەوڵەتی شەدادی و رەوادی دەدەن. میرنشینی شەدادی و رەوادی لە قەفقاسیا پەیدابوونە و ئانی، گەنجە و دڤین ناوەندی ئەو میرنشینانە بوون."
سەرلەشكری تامارا دوو برای كورد بوون
لە سەدەی 12 دوای رووخانی میرنشینی شەدادی، چەند بنەماڵەیەكی كورد دەچنە جۆرجیا و لەوێ دەبنە مەسیحی. دواتر دوو رۆڵەی ئەو بنەماڵانە كە كوری سەركیس بوون، دەبنە سەرلەشكری پاشای جۆرجیا كە ناوی جۆرجی بووە. دوای مردنی جۆرجی تامارای كچی لەسەر تەختی شانشینی دادەنیشێت. پیر دیما ئاماژە بە سەرچاوە مێژووییەكان دەدات و دەڵێ دوو برای كورد سەركردایەتی سوپای تامارا دەكەن. ئەوان دەیانزانی كە بەڕەچەڵەك كوردن، بەڵام خزمەتی دەوڵەتی جۆرجیایان كردووە.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ