کەپسولە 'مەترسیدارەکەی' ئوسترالیا دۆزرایەوە
رووداو دیجیتاڵ
ئەگەر پێشتر لەلات قورس بووە دەرزییەک لەنێو کادانێکدا بدۆزیتەوە، ئەوا ئوسترالیا ئەو کارەی کرد و چی دیکە لەلات ئەستەم نەبێت. دوای گەڕان و پشکنین بۆ ماوەی چەند رۆژێک، کەپسولە تیشکدەرەکە دۆزرایەوە کە تاوەکو نزیکەی 300 ساڵی دیکە کاریگەریی لەسەر تەندروستیی هەر کەسێک دروست دەکرد ئەگەر نزیکی بکەوتبایەوە.
رۆژی چوارشەممە، 1-2-2023، ستێفن داوسن، وەزیری خزمەتگوزارییە لەناکاوەکانی ئوسترالیا رایگەیاند، "ئەوە ئەنجامێکی باشە و... ئێستا خەڵکی رۆژئاوای ئوسترالیا دەتوانن بێخەمتر بخەون."
قەبارەی ئەو کەپسولە هەر بە ئەندازەی دراوێکی ئاسنین یان نینۆکی مرۆڤێک دەبێت و لە بارهەڵگری کۆمپانیایەکی ئاسن و دروستکردنی مین لەسەر رێگەیەکی خێرا لە گەورەترین ویلایەتی ئوسترالیا کە درێژایی 1400 کیلۆمەترە، کەوتبوو.
کۆمپانیاکە ناوی ریۆ تینتۆیە و دووەم گەورەترین کۆمپانیای بەرهەمهێنانی ئاسن و دروستکردنی مینە کە لە ساڵی 1837ـەوە دامەزراوە. رۆژی رابردوو کۆمپانیاکە داوای لێبووردنی لە خەڵک کرد و رایگەیاند، "داوای لێبووردن دەکەین و ئێمە دەزانین ئەم پرسە جیدییە و خەممانە."
مەترسیداریی کەپسولەکە بەهۆی ئەو ماددەیەی ناویەتی کە پێی دەگوترێت Caesium-137، دەسەڵاتدارانی ئوسترالیا باوەڕیان وایە لەنێو ئەو کەپسولەدا ئەوەندە لەو مادەیە هەیە کە خەڵکی تووشی نەخۆشیی سووتانی پێست و شێرپەنجەی کوشندە بکات بەتایبەتی بۆ ئەوانەی کە بۆ ماوەیەک بەبێ ئاگایی بەرکەوتنیان لەگەڵ کەپسولەکە هەبێت.
کۆمپانیای WA کە ئامێری تایبەت بە پاراستنی خەڵک لە تیشکدانەوە دروست دەکات دەڵێت: کاریگەریی ئەو ماددەیەی نێو کەپسولەکە بەجۆرێکە، ئەگەر بە دووریی یەک مەتر لە نزیکی کەپسولەکە بیت بۆ ماوەی یەک کاژێر، وەک ئەوەیە 17 جار تیشکی X بۆ سینگت بگریت.
کەپسولەکە لەسەر لێواری شەقامێک لە شارۆچکەی نیومان دۆزراوەتەوە.
نەخۆشییەکی جیدی کە بەهۆی بەرکەوتن یان نزیکبوون لە کەپسولەکە تووشی خەڵک دەبێت، نەخۆشیی تیشکاوەرییە و ئەم کاریگەرییانەی لەسەر کەسی تووشبوو دەبێت کە لە چەند کاژێرێکەوە بۆ ماوەی چەند مانگێکیش دەکرێت بەردەوام بێت:
- نەمانی ئارەزووی خواردن، بێهێزی و تا
- هێڵنج و رشانەوە و سکچوون
- گەشکە و بێهۆشبوون