دەرگەى ماڵەکانتان داخەن

 

ماوەیەکى زۆرە دەمویست ئەم وتارە بنووسم، بەڵام هەر چاوەڕێ بووم رووداوێکى گەرم یان پرس و بابەتێکى پەیوەست بە نێوەڕۆکى وتارەکە ببێتە قسەوباسى هەفتە و منیش سەرنجەکانى خۆم لە پەراوێزیدا بخەمەڕوو. هەر رێکنەکەوت و هەر جارە و بەهۆى بابەتێکەوە دوام دەخست. 

 

هەفتەى رابردوو بابەتى هەرزانکردنى نان و لێکەوتەکانى، سەرنجمى هێنایەوە سەر ئەم پرسە. ئەویش دواى ئەوەى سەرۆکى حکومەت بڕیاریدا نرخى نان لە هەرێمى کوردستان هەرزان بکرێت، نانەوایەک لە شارى هەولێر ناڕەزایەتى دەربڕی و لەپاى ئەو قسانەى وەک دەردەدڵ و نیگەرانى لە بڕیارەکەى حکومەت کردى، خرایە زیندانەوە. زیندانیکردنەکەشى بووە هۆى وروژاندنى راى گشتى و قسەوباسى گەرمى خەڵک و میدیا و تەنانەت بەشێک لە حیزبە سیاسییەکانیش راگەیێندراویان لەو بارەیەوە بڵاوکردەوە.  

 

لەکاتێکدا لەم سەردەمى بێ مووچەیى و قەیرانى دارایى و نەبوونى کار و سستیی بازاڕەى هەرێمى کوردستاندا، هەروەها لە کاتێکدا لە زۆربەى وڵاتانى جیهان رۆژ لەدواى رۆژ نرخى نان و بەروبووم و کەرەستە خۆراکییەکان لە بەرزبوونەوەدان، بڕیارى هەرزانکردنى نرخى نان لە کوردستان لە بەرژەوەندیی گشتیى خەڵکدایە، بەڵام ئەوەى لەم پرسەدا پێویستى بە هەڵوەستە لەسەرکردنە ئەوەیە کە خەڵک هاوسۆزیى ئەو نانەوایە بوو دژى بڕیارەکەى حکومەت قسەی کرد. بێگومان جێى سەرنجە بڕیارێک کە لە بەرژەوەندیی گشتى هاووڵاتیاندابێت و کەسێک پابەند نەبێت پێوەى، خەڵک لایەنگیریى بڕیارەکە نەبن و لەگەڵ ئەوەدابن کە پابەندى بڕیارەکە نەبووە. ئەمە ئاماژەى دروستبوونى کەلێنى گەورەیە لەنێوان خەڵک و دەسەڵات، بە جۆرێک کە هاووڵاتییان لەو بڕیارانەشدا لەگەڵت نەبن کە لە بەرژەوەندیی خۆیاندایە. 

  

کورد قسەیەکى جوانى هەیە دەڵێت "خۆم دەزانم کوێم دێشێ." هاوسۆزییەکەى خەڵک بۆ نانەواکە، لەبەر ئەوە نەبوو کە نانەوایەک پابەندى بڕیارەکە نابێت. دەستگیرکردنەکەشى لەبەر ئەوە نەبوو کە ئەم نانەوایە لە بەرانبەر بڕیارى حکومەت وەستانەوەتەوە، چونکە زۆر نانەواخانە بڕیاریانداوە پابەند نەبن تەنانەت ئەگەر دەرگەی دووکانەکانیش دابخەن ناچنەژێربارى ئەو بڕیارەوە و کەسیش لەسەر ئەوە دەستگیر نەکراوە. بەڵکو (ئەسڵى مەقسەت) بڕیارى زیندانیکردنى و هاوسۆزییەکەى خەڵکیش بۆ نانەواکە، پەیوەندیى بەو قسانەوە هەبوو کە لە دڵێکى بریندارى پڕ لە حەسرەت و لە ناخێکى پەنگخواردووەوە و بە حەماسەوە گوتی، "بڕۆن چاکسازى لە ماڵ و منداڵەکانى خۆتانەوە دەستپێبکەن". 

 

لە بناخەى دروستکردنى یەکەم ئەزموونى حوکمڕانیی خۆبەخۆیى کوردییەوە بۆ ئێستا، کۆمەڵێک هەڵەى کوشندە لە کاروبارى بەڕێوەبردنى هەرێمى کوردستاندا هەن. سەربارى ئەوانەش ناکۆکیی ناوخۆیى و نادادى و گەندەڵى بوونەتە میکرۆبێکى مەترسیدار بۆ داڕزاندنى جەستەى حوکمڕانیی کوردى، بەڵام هیچ کام لەو هەڵە و دەرد و بەڵایانە، بە ئەندازەى دیاردەى دەرکەوتنى (کەسوکارى دەسەڵاتداران) زیانى بە حوکمڕانیی کوردى نەگەیاندووە. ئەوەى ئەمڕۆ پێى گەیشتووین بەرهەمى ئەم دیاردەیەیە. 

 

بەهۆى بارودۆخى تایبەتى کورد وەک گەلێکى خاک داگیرکراو و چەوساوە، بەهۆى بوونى خەباتى چەکدارى و قوربانیدانى پێشمەرگەى حیزبەکان لەپێناو ئازادیی کوردستاندا، هەلومەرجێک هاتە ئاراوە دواى دروستبوونى دەسەڵاتدارێتى کوردى، خەڵکى کوردستان چاو لە هەندێ ناهەقى و تەنانەت چاو لە جۆرێک گەندەڵی رێکخراوى حیزبە بەشدارەکانى ناو دەسەڵات بپۆشن کە بەشێوەى موحاسەسەى حیزبى و شۆڕشگێڕیی لە گومرگ و نەوت و داهاتى گشتى بەڕێوەیان دەبرد. تا ئەندازەیەک چاویان لەوەش پۆشى کە چى حیزبەکان و لەناو حیزبەکانیشدا توێژێکى دەستڕۆیشتوو بە حوکمى بەشدارییان لە خەبات و قوربانی، بوونە خاوەن کۆمپانیاى گەورە و سەروەت و سامان و دەستیان بەسەر موڵکى گشتیدا گرت، بەڵام گواستنەوەى ئەم دیاردەیە بۆ نەوەى شۆڕەگێڕەکان و خزم و کەسوکار و فراوانبوونەوەى بازنەى بەرژەوەندییەکانیان، دۆخێکى جیاوازى هێنایە ئاراوە. ئەگەر پێشتر بە هەر پاساو و بیانوویەکى شۆڕشگێڕی و خەبات و قوربانیدانەوە کەسانێک وەک جۆرێک لە قەرەبوو وێنایان دەکرد، بەڵام گواستنەوەى بۆ کەسوکار و دەوروبەرەکانیان نیگەرانى و ناڕەزایەتیی هەندێک خەڵکى گەیاندە ئەو ئاستەى تا رق لە کوردبوونیش سەنگەر لە دەسەڵاتى کوردى بگرێت. هەروەها ئەو کەسانەش کە دڵسۆزى وڵات و میللەتەکەبوون بخاتە بەردەم ئەو پرسیارەوە ئایا دڵسۆزیى و پەرۆشى بۆ نیشتمان و هەوڵدان بۆ پارێزگارى لە مانەوەى دەسەڵاتدارێتى و قەوارەى کوردی، یەکسان نییە بە خزمەتکردنى مانەوەى ئەو هەلومەرجە شاهانەیەى بۆ کەسوکارى دەسەڵاتداران رەخساوە؟ 

 

پێویست بوو بەر لە هەر کەس، دەسەڵاتدارانى هەرێمى کوردستان لە حیزب و ناوەندەکانى حوکمڕانى بیریان لەوە بکردایەتەوە چارەسەرێک بۆ ئەمە بدۆزرێتەوە و لە خراپترین دۆخدا لانیکەم نەیانهێشتبا لەوە زیاتر پەرەبسێنێت، بەڵام بەڕاستى جێگەى هەڵوەستە لەسەرکردنە، نەک رێیان پێنەگرت، ئێستا دیاردەیەکى دیکەشى هاتووەتەسەر کە لە رێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانى وەک ئینستاگرام و فەیسبووکەوە رۆژانە نمایشى مۆدێلى ئۆتۆمبێل و جلوبەرگ و ژیانى شاهانەى منداڵى کەسوکارەکانیان بە جۆرێکى بەربڵاو بەناو خەڵکدا دەستاودەستى پێدەکرێت و ئاو دەکاتە ئاشى ئەو لێکدابڕانەى نێوان خەڵک و دەسەڵاتەوە.  

 

مەترسیی ئەم دیاردەیەیان تەنیا رەنگدانەوەی بۆ سەر ئەوانە نییە کە بڕیاری خۆیانداوە لەوەی هاوکاریی مانەوەی ئەزموونە کوردییەکە نەبن، بەڵکو ئەمەیان کاریگەرییەکەی لەسەر ئەو بەشەی دیکەی خەڵکە کە بەرەو لایەنگیربوونی حوکمڕانیی خۆماڵین. 

 

بەجۆرێک هەر دیمەنێک لە دیوى ناوەوەى ژیانى ناو کۆشکى ئەم شازادانە دەبێتە پرسیارێکى خنکێنەرى بێ وەڵام بۆ ئەوانەشى کە هێشتا پەرۆشى چۆنیەتیی پارێزگاریکردنن لە مانەوەى دەسەڵاتى خۆماڵیی کوردى. بۆیە تا کار لە کار نەترازاوە، تکا لە دەسەڵاتداران دەکەم وەک چۆن دەمێکە دەرگەى ماڵەکانتان بە رووى خەڵکدا داخستووە، تکایە لە دیوى ناوەوەش دەرگەى ماڵەکانتان داخەن، با خەڵک لەوە زیاتر دیمەنى ژیانى شاهانەى منداڵەکانتان نەبینێت. 

 

ئێستا گەیشتووم بەو باوەڕەى لە کۆندا کە هەندێ لە پاشا و سەردارەکان، کەسوکارى خۆیان دەخستە زیندانەوە، یان دەیانکوشتن، یان دووریان دەخستنەوە بۆ ناوچەى زۆر دوورەدەست، مێژوو لێکدانەوەى هەڵەى بۆ کردووە کە بەو جۆرە بۆمان تۆمارکراوە، لەبەرئەوەبووە دڵنیایى دەستەبەر بکەن تاوەکو کودەتا بەسەر دەسەڵاتەکەیاندا نەکەن، بەڵکو دەشێ بەهۆى ئەوەوە بووبێت هەندێک لەو پاشا و سەردارانە زۆر دڵسۆزى میللەتەکەى خۆیان بوون و زانیویانە هەموو دەسەڵاتێک پێش هەر کەس، کەسوکارى دەسەڵاتدارەکانى ناشرینى دەکەن.