ئێزدییەکانیش یەکتاپەرستن

 

لەم رۆژانەدا كوردانی ئێزدی كەوتوونەتە بەردەم شەپۆلێكی مەترسیداری گوتاری رقەبەری، ئەمەیش بەهۆی لێدوانی كەسێكیان كە بێڕێزی كردبوو بەرامبەر پێغەمبەری ئیسلام محەممەد (د.خ).

 

 

ئەوەی روونە كەسێكی ئێزدی لە چالاكییەكدا كە ژمارەیەكی كەمی خەڵكی ئێزدی لێیە گوتارێك پێشكەش دەكات، لەو گوتارەدا بەشێوەیەكی ناڕەوا هێرش دەكاتە سەر پێغەمبەری ئیسلام محەممەد(د.خ) و بەهۆكاری ئەو فرمانانەی دەداتە قەڵەم، كە كراونەتە سەر ئێزدی و بانگەشەی ئەوەش دەكات تاوەکو ئایینی ئەو پێغەمبەرە بەردەوام بێت، فرمانەكانیش درێژەیان دەبێت!

 

راستییەکەی ئەوە بێڕێزی و نادیدەگرتنێكی حاشا هەڵنەگرە و نەزانینە بە مێژووی خودی خۆی، لەبەر ئەوە هەرگیز پێغەمبەری ئیسلام هانی كوشتن و بڕین و بە كەنیزەككردنی نەداوە، بۆ ئەوەش سەدان بەڵگە هەن كە بەپێچەوانەوە رێزی مرۆڤی گرتووە و بگرە زۆریش لێبووردە بووە لەگەڵ ئەوانەشی كە پیلانیان بۆ لەناوبردنی داناوە، هاوكات جیهان شایەتی ئەوە دەدات موسڵمانانی كوردستان كە پەیڕەوی لە ئایینی پێغەمبەری ئیسلام محەممەد (د.خ) دەكەن چۆن دەرگەی مزگەوت و ماڵ و شوێنەكانیان بەڕووی ئاوارەكانی شنگالدا كردەوە و هەرچی توانییان هاوكاری خوشك و برایانی كوردی ئێزدییان كردووە، بەمەیش لاپەڕەیەكی دیكەی زێڕینیان لە مێژووی جوانی پێکەوەژیانی كوردستان نووسییەوە. ئەوەی روونە كە بێڕێزیكردن نە لەو كەسایەتییە و نە لە هیچ كەسایەتییەكی دیكە بەرامبەر پیرۆزییەكانی ئیسلام و هیچ ئایینێکی دیكە قابیلی قبووڵ نییە، ئەوە بابەتێكە بڕاوەتەوە و پێویست بە گەنگەشە ناكات، بەڵام ئەوەی پێویستی بە هەڵوەستە لەسەركردنە شێوازی كاردانەوەكانی موسڵمانانی كوردستانە لە هەمبەر ئەو رووداوە، ئەویش دابەش دەكرێت بەسەر سێ ئاراستە: 

 

یەكەم: ئاراستەی دادگە، ئەوەیان رێكارێكی شارستانییە، خەڵكانێك باوەڕیان بە سەروەریی یاسا هەیە و بەبێ ئەوەی بێڕێزی بكەن بەرامبەر بە ئێزدییەكان چوونەتە دادگەكان و سكاڵای یاساییان لەسەر ئەو كەسە تۆمار كردووە، ئەوە جێگەی دەستخۆشییە و پێویستە هانی هەر كەس و لایەنێك بدرێت كە ناكۆكییەكی هەیە لەگەڵ كەس و لایەنێکی دیكە پەنا بباتە بەر دادگە، ئیدی ئەركی دادگەشە بێ لایەنانە و پیشەییانە مامەڵە لەگەڵ ئەو دۆسێیانەدا بكات.

 

دووەم: گفتوگۆ، ئەوانەن كە بابەتەكە ئەوەندە بە بایەخ نابینن بیكەنە بابەتی رۆژەڤ و سكاڵا و بێنە و بەردە، بەڵكو لە رێگەی نووسین، بەرنامە بەشێوەیەكی شارستانی وەڵامی قسەكان دەدەنەوە و ئەرگۆمێنتەكانیان دەخەنەڕوو، ئەمەیشیان شێوازێكی مەدەنی و ئایینیشە.

 

سێیەم: گوتاری رقەبەری و تێكەڵكردنی شتەكان: خەڵكانێكیش هەن كاردانەوەیەكی ئێجگار بەهێزیان هەیە، ئەوانە نموونەی بەشێكن لەو كاردانەوانە:  

 

"شەیتانپەرستەكان لەچی دەگەڕێن؟"، "هەردەم شەیتانپەرستان گورگن و لەپێستی مەڕدا خۆیان دەنوێنن،" پرۆفیسۆرێكی شەریعە كە خۆی وەك رێبەرێكی سۆفیگەری دادەنێت و پۆستێكی باڵای ئایینی هەیە لە هەرێمی كوردستان لە تۆڕی کۆمەڵایەتی وای نووسیوە. خەڵكانێكیش لە كۆمێنتدا بەشدارییان لەگەڵ كردووە، پرۆفیسۆرێكی دیكەی شەریعە بۆی نووسیوە: "هەمیشە قەڵەمت رەنگین بێت دكتۆری خۆشەویست"، لەگەڵ ئەو دەیان مەلا و دكتۆری دیكەی شەریعە دەستخۆشییان لێی كردووە. لەوانە یەكێك بۆی نووسیوە: "بەڕاستی ئێزدی پیسترین مەخلوقی سەر زەوین زۆریش بێ ئەمەك و بێ سیفەتن بەرامبەر گەلی كورد،" مەلایەكی دیاری مزگەوتێكی دیكەی هەولێریش كە دكتۆرای هەیە و مامۆستای زانكۆیشە بۆی نووسیوە، "خوای میهرەبان پاداشتی بەخێرت بداتەوە مامۆستای بەڕێز دەستتان خۆش دەنگمان لەگەڵتە بە دڵ بەڕاستی سەلماندت كە موفتی راستەقینەی موسڵمانانی هەرێمی كوردستانی."

 

 

یەك: ئێزدی بە شەیتانپەرست دەزانن.

 

دوو: بێڕێزییەكە دەگشتێنن بەسەر هەموو ئێزدییەكان و بە بەرپرسیاریان دادەنێن، بگرە زیاتریش بە دووژمن وێنایان دەكەن. 

 

سێیەم: شەرعیەت دەدەنە ئەو تاوانە گەورەیەی داعش بەرامبەر كوردانی ئێزدی كردوویەتی، بە نموونە ئەو پرۆفیسۆر-موفتیە نووسیویەتی، "بەڵام لە دونیادا ئایا بیریان چووەتەوە كە كاتێك دوعا و هاوسەرەكەیان – هەر لەبەر ئەوەی هاتنە سەر دینی راستەقینەی خۆیان كە ئیسلامە- بە دڕندانەترین شێوە و بە كۆمەڵ شەهیدكردن و ئەو ستەمە گەورەیەیان ئەنجامدا دەرهەقیان، بەڵام هێندەی نەبرد خودای تۆڵەسێنەر ئەو (زەواڵە دڕندەی) بۆ تاین كردن و بەو چەشنە تەفروتونای كردن؟"

 

چوارەم: هێرشی ناڕەوا و پڕ سوكایەتی بۆ سەر ئەوانەی باوەڕیان بە پێكەوەژیان هەیە و بە "بێ غیرەت و بێ كەرامەت" ناوزەدكردنیان. 

 

پێنجەم: وێناكردنی كوردانی ئێزدی بە دووژمنی هەمیشەیی و ناوزەدكردنیان بە "گورگ لەپێستی مەڕ."

 

 

یەكەم: ئێزدی نەك هەر خودا بەڵكو یەكتاپەرستن، ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ دەقەكانیان كە (قەول و بەیت و قەسیدە و دروز)ن زۆر بە روونی جەخت لەسەر یەكتاپەرستی خوا دەكەنەوە، بۆ نموونە لەو تێكستە پیرۆزانەیاندا هاتووە، "سلتان ئێزی ب خۆ پادشایە، هەزارو ئێك ناڤ ل خۆ دانایە، ناڤێ مەزن هەر خودایە"، "پەدشا ئێكی ب تنێ" ، "رەبێ من ئەحەدە، فەردێ سەمەدە، رەووێ عیسا و موسا و محەممەدە"، لەگەڵ دەیان تێكستی دیكەیان كە زۆر بە روونی و بێ خەوشی جەخت لەسەر یەكتاپەرستی خودا دەكەنەوە، خوای گەورەش هۆشداری بە پێغەمبەری خۆی داوە (لو تقولأ علينا بعض الأقاويل، لأخذنا منه باليمين) واتە: ئەگەر بەناوی ئێمەوە شت بڵێیت و ئێمە نەمانگوتبێت ئەوە بە راستی دەیگرین (وەك ئاماژە بەوەی بەهێزەوە دەیگرین)، كەواتە رێبازی پێغەمبەر محەممەد (د.خ) ئەوەیە تۆ گوێ لە كەسی بەرامبەر بگریت بزانە چۆن باسی بیروباوەڕی خۆی دەكات، كە دانینا بە یەكتاپەرستی، ئیدی كەس بۆی نییە شتێكی دیكەیان بەسەردا بسەپێنێت، ئەوەتا هەر خودی پێغەمبەر (د.خ) كاتێك هەواڵی بۆ دێت لە یەكێك لە جەنگەكاندا هاوەڵێكی كەسێكی دووژمنی کوشتووە، لە کاتێکدا پێش ئەوەی بكوژرێ شایەتمانی هێناوە، پێغەمبەر پرسی بۆچی: هاوەڵە بكوژەكە وەڵامیدایەوە: چونكە لە ترسی شمێشێر بوو! پێغەمبەر (د.خ) فەرمووی: ئایا تۆ ناو دڵت شەق كرد تا ببینی لە ترسان شایەتمانی هێناوە؟ گێڕەرەوەی ئەو فەرموودەیە جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە ئەوەندە بە سەرسوڕمانەوە فەرموویەتی: (ئایا ناو دڵت شەق كرد؟) تا ئەوەی ئومێدم دەكرد پێش ئەو رۆژە موسڵمان نەبام، فەرموودەكە لە بوخاری و موسلیمدا هاتووە، كەواتە: هیچ كەس بۆی نییە لە خۆیەوە شت بەسەر بەرامبەرەكەیدا بسەپێنێت، كاتێك ئێزدییەك دەڵێت من تەنیا خوا دەپەرستم و بۆ ئەوەش تێكستی پیرۆزی هەیە ئیدی ئەوە بەسە بۆ زانینی راستی و دروستی ئەو تۆمەتەی سەدان ساڵە دەدرێنە پاڵیان، ئەرێ بە راستی ئەو هەموو پرۆفیسۆ ر و مەلایە ئەگەر پابەند بن بە یاسای ئیسلام و بنەمای ئەكادیمی، نابێ چیدی بەوانە بڵێن شەیتانپەرست! خۆ ئەگەر هەر مكوڕ بن لەسەر ئەو تۆمەتە ناڕەوایە ئەوا ستەمكارن و لە ئەنجامی ئەوەش هەر شتێك رووبدات خۆیان لە بەرامبەر خوا و خەڵكیش لێپرسراون.

 

دووەم: هەرگیز تاوانی كەسێك نابێ بخرێتە ملی كەسێكی دیكە، نەخاسمە بخرێتە ملی كۆمەڵگەیەك كە سەدان هەزار كەسە، ئاخر دامەزراوە باڵاكانی ئێزدی ئەو كات بە فەرمی بێبەریبوونی خۆیان لە كوشتنی دوعا راگەیاند، ئێستاش بە روونی بێبەریبوونی خۆیان رادەگەیێنن لەو بێڕێزییەی ئەو كەسە ئێزدییە كردوویەتی، ئەوان بە دەیان جار جەختیان كردووەتەوە لەسەر ئەوەی كارەكانی داعش لەسەر خودی گرووپەكە ئەژمار دەكەن نەك موسڵمان و ئیسلام وەك ئایین، هەر خۆم شایەتی ئەوە لە چەندین پرۆگرامم لە رادیۆ و تەلەڤزیۆنی رووداو لەگەڵ كەسایەتییەكانیان کردووە، بە روونی ئەوەیان گوتووە، دەی كەواتە نابێت هەڵەی كەسێك بخرێتە ئەستۆی كۆمەڵێك، ئەوەشیان یاسای خوایە، بەبیر ئەوانە دەهێنمەوە خوا دەفەرموێ (ولا تزر وازرە وزر أخری)، هاوكات بە ویژدانیشیان سوێندیان دەدەم: ئەگەر كەسێك بەرپرسیاریێتی كارە قێزەونەكانی داعش بخاتە ملیان هەستیان چۆن دەبێت؟ دەی ئەوانیش وەك ئێوە مرۆڤن و هەمان هەستیان هەیە!

 

سێیەم: بە دەیان جار بیستوومە بەشێك لە موسڵمانان وابیر دەكەنەوە كە ئەوەی داعش كردوویەتی بەرامبەر كوردی ئێزدی تۆڵەی خودا بووە لەبری كوژرانی دوعا. ئەرێ بە راست هەموو ئێزدی بەشدار بوون یان پاڵپشتی كوشتنی دوعایان كرد، تاوەکو خودا بەو شێوەیە سزایان بدات؟ ئەرێ تاوانی منداڵ و ژن و پیر چی بوو خودا وا بە بێ رەحمی تۆڵەی لێیان كردەوە؟ ئەرێ ئەدی خودا بە رەحم نییە؟ بەڵێ ئەوەی من بیزانم لە دەیان دەقی قورئان و فەرموودە خودا باسی رەحم و بەزەیی خۆی كردووە، باشە كەواتە بۆچی خوای گەورە بەو شێوازە ناشیرن و قێزەون و قین لە دڵە (پەنا بەخوا كەوا نییە) وێنای دەكەن؟ خوای گەورە ستەمكار نییە، ئەگەر تۆ كەسێك سزا بدەی بەهۆی تاوانی كەسێكی بێ تاوان ئەوە ستەمە، خودا ستەمی لەسەر خۆی قەدەخە كردووە و بە خەڵكیشی گوتووە (فلا تظالموا) واتە: نابێت ئێوەش ستەم لە یەكدی بكەن، بەڵام زۆر بەداخەوە بەناوی خوداوە ستەم لەو كوردانەی ئێزدی دەكرێت و تاوانی قێزەونی خودا وەك تۆڵە لە مرۆڤی پاك و بێبەری ئەژمار دەكرێ!

 

ئینجا هەر خۆتان پێشتر نووسیوتانە و گوتووتانە كارەكانی داعش ستەمە و دەستدرێژییە، كاری خراپن و ئیسلام لێی بێبەرییە؟ ئەرێ دەكرێ ئیسلام لە تۆڵەی خودا بێبەری بێت وەك ئەوەی ئەژماری دەكەن؟ نا هەرگیز نازانن خۆتان چی دەڵێن و خۆتان یەكلا نەكردووەتەوە تائێستا كارەكانی داعش خراپ بوون یان باش! 

 

چوارەم:  ئەوانەی لەگەڵ پێكەوەژیانن نەك هەر "بێ غیرەت و بێ كەڕامەت" نین، بگرە ئەوانە هەمیشە سەرکۆنەی بێرێزی دەكەن هەر كێ بیكات و دژی ستەمن لەهەر كەسێكەوە بێت، بەرۆژی رووناك زۆر بەروونی خۆیان یەكلاكردووەتەوە، زۆر وردن لەبیركردنەوە و بڕیاردان، كەسێك سزا نادەن بەهۆی تاوانی كەسێكی دیكە، گوێ لەبەرامبەریان دەگرن و ئایین لەسەرچاوەی خودی ئایینەكە و پەیڕەوكارانیان و تایبەتمەندەكان وەردەگرن، قین لەدڵ نین، بێ ئینساف نین، كەرامەتی خۆیان و خەڵكیش دەپارێزن، ئەوان دوو روو نین خۆیان بە پارێزەری پێكەوەژیان وێنا بكەن كەی پارووی چەوریان دەستكەوت و كەیش بێ ئومێد بوون لە وەرگرتنی پۆست راست و چەپ بسووتێنن!

 

پێنجەم: ئەوەی تۆزقاڵێك شارەزایی كوردانی ئێزدی بێت و بڕۆكەیەک مێژووی بزاڤی رزگاریخوازی كورد بزانێت و خۆشی لە گێلی نەدات باش دەزانێت كوردانی ئێزدی خەڵكی بە ئەمەك و وەفان. لە بزاڤی رزگاریخوازی كورددا شەهیدی وایانداوە نموونەی مەردایەتی بووە وەك (مەحموود ئێزدی) كە بە جیڤارای كوردستان بەناوبانگ بووە، ناوچەی سنا ئەوەندە پێشمەرگەی لەناو شۆڕش بووە بە (بارزانی گچكە) ناوزەد كراوە، وابزانم ئەوەندەش بەسە بۆ كەسێك (لمن كان له قلب أو ألقى السمع وهو شهيد). 

 

ئەو شەپۆلەی ئەمجارە زۆر جیاوازە، چونكە خودی كەسانێك سەركردایەتی دەكەن كە مەلان و گوتاربێژن و پرۆفیسۆرن لە زانستە ئیسلامییەكان و سەركردایەتی بواری ئایینی دەكەن لە كوردستان، هەڵبەت هەموو نا، من دەڵێم هەندێك لەوانە، لێ كێشەكە ئەوەیە جارانی پێشوو خەڵكی ئاسایی یان ژمارەیەكی كەمی مەلا دەكەوتنە ناو هەڵەوە، بەڵام ئۆمەرمەندان چارەسەریان دەكردن، بەس ئەو جارە دیارە ئەوانەی خۆیان بە ئۆمەرمەندا دەزانن نەخۆشن، ئەرێ خەڵك بچێتە لای كێ بۆ چارەسەر؟