داودئۆغڵو: ئەردۆغان پێیگوتم پرۆسەی ئاشتی ئەمانەتە و نابێت دەستبەرداری بین

 

ئێوارەی چوارشەممە (22ـی ئایاری 2024) ئەحمەد داودئۆغڵو، سەرۆکی پارتی ئاییندە لە کۆبوونەوەی هەفتانەی فراکسیۆنی هاوبەشی پارتەکەی لەگەڵ پارتی سەعادەت، کە چوارشەممەی هەموو هەفتەیەک لە پەرلەمانی تورکیا دەکرێت، گوتارێکی پێشکێش کرد. 

 

ئەحمەد داودئۆغڵو، لە بەشێکی گوتارەکەیدا باسی دۆسیەی کۆبانێی کرد. ئەوەی وەبیرهێنایەوە؛ ئەو کاتەی رووداوەکانی کۆبانێ روویاندا، تەنیا 40 رۆژ بوو پۆستی سەرۆکوەزیرانی تورکیای وەرگرتبوو، لە کاتی وەرگرتنی ئەرکەکەیشی، ئەردۆغان پێی راگەیاندبوو، 'پرۆسەی چارەسەری (چارەسەرکردنی کێشەی کورد لە تورکیا) ئەمانەتێکە و دەبێ پارێزگاری لێ بکەیت، چونکە دەستبەرداری نابن.' ئەویش ئەرکی سەرشانی بەجێگەیاند و هاوکات لەدژی ئەو کەسانە وەستا، کە لە رووداوەکانی کۆبانێدا ئاسایش و سەقامگیری نێوخۆییان تێکدا. 

 

لەبارەی کوردانی رۆژئاوا و دۆخی کۆبانێ، داودئۆغڵو گوتی "لە دژی قڕکردنی برایانی کوردی سووریایی و بەلاڕێدابردنی دۆزەکەشیان وەستام. گوتم هاوڕێیان، برایانی کوردی سووریایی دوژمنی ئێمە نین، سەیری ئەوە مەکەن ئەمڕۆ با بەڕووی ئێمەدا هەڵدەکات. کاتی خۆی زۆربەی زۆری سەربازانی عوسمانی لە ناوچەی جەزیرەی سووریا و ئورفاوە پێکەوە روویانکردە بەرەی جەنگ لە یەمەن. هەمیشە پێداگریم لەوە دەکرد نابێت برایانی کوردی سووریا بەتەنیا جێبهێڵین بۆ ئەوەی چارەنووسیان نەکەوێتە ژێردەستی رێکخراوی تیرۆریستی، یان هێزێکی بیانی داگیرکەر. ئەو خوێن و فرمێسکەی لەوێ دەڕژێت خوێن و فرمێسکە رژاوەکانی ئێمەشە، ئەو کاتیش ئەمەم گوت."

 

سەرۆکوەزیرانی پێشووتری تورکیا گوتیشی "پێمگوتن (کابینەی حکومەتەکەی و بەرپرسانی ئاکپارتی)، هەرگیز رێگە بەوە نادەین برایانی کوردی سووریا بکەونە ژێر دەستی دڕندەیی داعش و پەکەکەی تیرۆریست و هەر رێکخراوێکی دیکەی پەڕگیر." 

 

داودئۆغڵو بە پێویستی دەزانێت ئەوانەی بوونە هۆکاری کوژرانی هاووڵاتییان و تێکدانی ئاسایشی نێوخۆ "دادگایی بکرێن و سزا بدرێن."

 

ئەحمەد داودئۆغڵو، هەر سەبارەت بە دۆسیەی کۆبانێ دەپرسێت "بۆچی پرۆسەی دادگاییکردنەکە لە 2014ـەوە تاوەکو 2024 واتە 10 ساڵی خایاند؟ بۆچی لە سەرەتاوە سەلاحەدین دەمیرتاش تۆمەتبار نەکرا، بەڵام لە 2018 ئەویشیان لە پرۆسەکەدا تێوەگلاند؟"

 

سەرۆکوەزیرانی پێشووتری تورکیا وەڵامی ئەو پرسیارە دەداتەوە و دەڵێت "دیسان دانوستاندن و رێککەوتنی پشت پەردەکان لە ئارادابوو. پێتانوایە ئەمە رێکەوت بوو؟ هەڵبژاردنی 31ـی ئادار کۆتایی پێدێت، دوای مانگێک دۆسیەی کۆبانێ کارا دەکرێتەوە و بڕیاری لەسەر دەدرێت. باشە ئەگەر وەک 2019 کاتێک لە ئیمرالی نامەیەک هات، لە 2024دا نامەیەکی هاوشێوە بهاتایە، یاخود هاوشێوەی عوسمان ئۆجەلان، کەسێک بهێنرایە سەر شاشەی تەلەڤیزیۆن و داوای دەنگی بۆ بەربژێری ئیستەنبووڵی هاوپەیمانی جمهوور بکردایە، ئایا زیندانیکراوەکان بەمشێوەیە سزا دەدران؟ لە پشت پەردەدا چی گوزەرا، دانوستاندن لەبارەی چییەوە کرا؟"  

 

دوای 84 دانیشتنی پرۆسەی دادگەییکردن لە دۆسیەی کۆبانێ، دەستەی دادوەرانی 22ـەمین دادگەی سزا قورسەکانی سینجان لە ئەنقەرە، رۆژی 16ـی ئایاری 2024، سەلاحەدین دەمیرتاش و بەشێک لە هاوڕێیەکانی بە دەیان ساڵ زیندانیکردن، سزادا.

 

رووداوەکانی کۆبانێ لە رۆژانی 6-8ـی تشرینی یەکەمی 2014 روویاندا. دوای ئەوەی داعش لە ساڵی 2014 هێرشی کردە سەر کۆبانێ، هەدەپە و ژمارەیەک لە پارتە کوردییەکانی دیکەی باکووری کوردستان داوایان لە حکومەتی ئەو کاتەی تورکیا کرد رێگە بە ناردنی چەک و هاوکاریی دیکەی سەربازی لە تورکیاوە بۆ شەڕڤانان بدات، بەڵام ئەنقەرە رەتیکردەوە.

 

لە چەند شارێکی باکووری کوردستان خۆپێشاندان دەستیپێکرد، حکومەتیش بۆ هێورکردنەوەی گرژییەکان، قەدەخەی هاتووچۆی راگەیاند. گرژییەکان زیادبوون و لە ئەنجامدا 46 سڤیل و پۆلیس کوژران، 682 کەس لە خۆپێشاندەران و پۆلیس بریندار بوون، 323 کەس دەستگیرکران و هەزار و 113 باڵەخانە سووتێنران.