فایەق زێدان: سێجار پۆستی سەرۆکوەزیرانم رەتکردووەتەوە و ئێستاش رەتیدەکەمەوە

 

فایەق زێدان، سەرۆکی ئەنجوومەنی دادوەریی عێراق لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ گۆڤاری (ئەلمەجەلە) کە بە زمانەکانی عەرەبی و ئینگلیزی بڵاودەبێتەوە، وەڵامی ژمارەیەک پرسیاری داوەتەوە.

 

 

فایەق زێدان دەڵێت، لەو کاتەوەی لە ساڵی 2017 پۆستی سەرۆکایەتیی ئەنجوومەنی دادوەریی عێراقی وەرگرتووە، کاری بۆ سەربەخۆیی دەسەڵاتی دادوەری کردووە و ئاماژە بەوەش دەکات، شانازی بەوەوە دەکەن ئەنجوومەنەکەی دەسەڵاتێکی تەواو سەربەخۆیە لە دەسەڵاتەکانی یاسادانان و جێبەجێکردن و ئەوەش بە دەستکەوتێک ناودەبات کە "عێراق لە وڵاتانی عەرەبی و ناوچەکە جیادەکاتەوە".

 

سەرۆکی ئەنجوومەنی دادوەریی عێراق دەشڵێت، "لە ساڵی 2003 تاوەکو 2017، سەربەخۆیی دادگە ناتەواو بوو و تەنانەت بەشێک لە لایەنە سیاسییەکان دەستوەردانیان دەکرد، بەڵام لەو کاتەی پۆستەکەم وەرگرتووە، دادگە سەربەخۆیە، ئەوەش وایکردووە بکەوینە بەردەم هێرشێکی میدیایی کە ئەجێندا و پیلانی سیاسی لەپشتە"؛ دەشڵێت، لەپێناو ئەو سەربەخۆییە، لەساڵی 2003ـەوە 85 دادوەر و 187 فەرمانبەری ئەنجوومەنەکە گیانیان لەدەستداوە.

 

لەبارەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ سەرۆکی دادگەی فیدراڵیی عێراق، فایەق زێدان رەتیدەکاتەوە ناکۆکیی کەسییان هەبێت و دەڵێت: "پەیوەندیی ئەرێنی، کەسی و پەیوەست بە کارمان هەیە، بەهۆی ئەوەی چەند ساڵێک لەژێر سەرپەرشتیی ئێمە کاری دەکرد؛ بۆیە ساڵی 2021 بۆ پۆستی سەرۆکی دادگەی باڵای فیدراڵی بەربژێرمان کرد. جیاوازی لە تێڕوانینی یاسایی بابەتێکی ئاساییە و واتای بوونی ناکۆکی کەسی نییە."

 

 

سەبارەت بەو بابەتەی کە گوایە هەوڵ بۆ بەدەستهێنانی پۆستی سەرۆکوەزیرانی عێراق دەدات، سەرۆکی ئەنجوومەنی دادوەریی عێراق دەڵێت: "پێش پێکهێنانی هەر سێ کابینەی دوایی حکومەتەکان (حکومەتی عادل عەبدولمەهدی، حکومەتی مستەفا کازمی، حکومەتی محەممەد شیاع سوودانی)، لە چەندین لایەنەوە پێشنیازی پۆستی سەرۆکوەزیرانمان بۆ کرا، بەڵام هەموو جارێک لەبەر چەند هۆکارێک رەتم کردەوە".

 

فایەق زێدان لەبارەی هۆکارەکە گوتی، دیارترین هۆکار ئەوەیە "ئارەزووم بۆ کاری سیاسی نییە، بەڵکو دەمەوێت لە کاری یاسایی و دادگە بەردەوام بم، تەنانەت ئەگەر خانەنشینش بکرێم پۆستی سەرۆکوەزیران وەرناگرم، چونکە هۆکارەکان هەر دەمێنن. ئارەزووم نییە بچمە کاری سیاسی و ئاڵۆزییەکانییەوە."

 

 

لەبارەی مەترسی لە هەڵوەشانەوەی عێراق، فایەق زێدان دەڵێت، "هیچ ترسێکم لە هەڵوەشانەوەی عێراق نییە، لانیکەم لەم قۆناخەدا. گریمانەی هەڵوەشانەوەی عێراق بەهۆی بوونی هەرێمی کوردستانەوە دەوروژێندرێت، بەڵام لە راستیدا دۆخی هەرێمی کوردستان واقیعێکە و دوای داگیرکردنی کوێت لە ساڵی 1990 لەلایەن رژێمی پێشوو روویدا و دواتر لە ساڵی 2003 شێوازە دەستورییەکەی وەرگرت."

 

فایەق زێدان دەڵێت، "لە رێگەی ناسینی سەرکردەکانی کوردەوە، چی لە هەولێر و چی لە سلێمانی، هیچ ئارەزوویەکی جیابوونەوەمان لە عێراق هەست پێنەکردووە. بە پێچەوانەوە، بە پێی ئەوەی لێدوانی لەبارەوە دەدەن، ئەوان پابەندن بە یەکێتیی عێراق و بەشێکن لە عێراق لە چوارچێوەی دەستوور کە فیدراڵییەتی رێکخستووە."

 

سەرۆکی ئەنجوومەنی دادوەریی عێراق باس لە گرفتەکانی نێوان بەغدا و هەولێر لە هەندێک بابەتی وەک بەڕێوەبردنی سامانە سرووشتییەکان و دەروازە سنوورییەکان دەکات و دەڵێت، "ئەو ناکۆکییە لە شیکردنەوەی مادە دەستوورییەکان وایکردووە پەیوەندی نێوان ناوەند و هەرێمی کوردستان هەڵبەز و دابەزی هەبێت، بە تێگەیشتنی هەر لایەک بۆ مافەکانی و ئەرکە دەستوورییەکانی". 

 

لەبارەی پەیوەندیی عێراق لەگەڵ وڵاتانی ناوچەکە، فایەق زێدا دەڵێت، "عێراق وڵاتێکی عەرەبییە، ئەمە راستییە و کەس ناتوانێت نکۆڵی لێبکات. پەیوەندیی عێراق بە دەوروبەری عەرەبییەوە پەیوەندیی دڵ و جەستەیە لەگەڵ یەکدی. عێراق دەیەوێت پەیوەندیی ئەرێنی لەگەڵ هەمووان لەسەر بنچینەی رێزگرتن لە سەروەرەی و دەستوەرنەدان لە کاروباری نێوخۆ هەبێت."

 

 

ئەوەی تایبەت بە پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئەمریکا، فایەق زێدان دەڵێت، "راستییەکی مێژوویی هەیە کە نابێت تێپەڕێندرێت کە پەیوەندی بە رۆڵی ئەمریکاوە لە لابردنی سیستمی دیکتاتۆری لە عێراق و بونیادنانی سیستمێکی نوێ لە دوای ساڵی 2003  هەیە کە لەسەر ئاڵوگۆڕی ئاشتییانەی دەسەڵات بە گوێرەی دەستوور، پرەنسیپەکانی دیموکراسییەت، ئازادی رادەربڕین و رێزگرتنی مافەکانی مرۆڤ بونیادنراوە."

 

فایەق زێدان دەڵێت، "پێمان وایە پەیوەندیی ئەرێنی لەگەڵ ئەمریکا گرنگە بۆ عێراق، بەپێی هەمان ئەو پرنسیپانەی باسمان کرد لە پەیوەندیی عێراق و دەوروبەری عەرەبی و هەرێمی و مامەڵەکردن لەگەڵ عێراق لەسەر ئەو بنچینەیەی کە عێراق وڵاتێکی خاوەن سەرەوەرییە". 

 

 

سەبارەت بەو رەشنووسە بڕیارەی ئامادەکراوە و باس لەوە دەکرێت بۆ سەپاندنی سزایە لەلایەن ئەمریکاوە بەسەرییدا، سەرۆکی ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراق دەڵێت، "ئەوە بۆچوونێکی کەسی ئەندامێکی ئەنجوومەنی نوێنەرانە و مەرج نییە بەتەواویی گوزارشت لە بۆچوونی ئەنجوومەنەکە یان بۆچوونی حکومەت بکات؛ بۆیە بە گرنگییەوە تەماشای ئەو بابەتە ناکەین، چونکە هەڵوێستی ئەمریکا باش دەزانین و هەڵوێستی کۆنگرێسیش بەشێوەیەکی گشتی دەزانین."

 

فایەق زێدان دەشڵێت، "هۆکارە سەرەکییەکان دەزانین چین کە وایانکردووە ئەو نوێنەرە ئەو هەڵوێستەی هەبێت. بە دڵنیاییەوە هەڵوێستێکی ورد نییە و لەسەر بنچینەی زانیاریی ورد بونیادنەنراوە. ئەو هەڵوێستە لەسەر بنچینەی کۆمەڵێک عێراقیی زەرەرمەند لە بڕیارەکانی دادگە وەرگیراوە؛ ئەو کەسانە لەنێو عێراقن و بەشێکیشیان هەڵاتوون و لە دەرەوەی عێراقن، چونکە لەلایەن دادگەوە داواکراون. بەداخەوە پێیانوایە ئەو جۆرە لێدوانانە رەنگە کاریگەرییان لەسەرمان هەبێت."

 

 

- لەدایکبووی ساڵی 1967ـی بەغدایە.

- بەکالۆریۆسی لە یاسا لە زانکۆی بەغدا بەدەستهێناوە.

- ماستەر و دکتۆرای لە یاسای نێودەوڵەتی لە زانکۆی ئیسلامی لە لوبنان هەیە.

- لە ساڵی 1997 دەستی بە کاری پارێزەری کردووە.

- ساڵی 1999 بە دادوەر لە بەغدا دامەزرا .

- لە ساڵی 2005 بووە سەرۆکی دادگەی لێکۆڵینەوەی ناوەندی کە تایبەتە بە لێکۆڵینەوە لە تاوانە گەورەکان لە عێراق.

- ساڵی 2012 وەکو ئەندامی دادگەی پێداچوونەوە لە لایەن پەرلەمانەوە هەڵبژێردرا.

- ساڵی 2014 بە جێگری سەرۆکی دادگەی پێداچوونەوە دامەزرا.

- ساڵی 2016 کرایە سەرۆکی دادگەی پێداچوونەوە.

- ساڵی 2017 بووە سەرۆکی دادگەی تەمیز کە بەپێی یاسا یەکسەر دەبێتە سەرۆکی ئەنجوومەنی دادوەرییش.