د. عەلی تەتەر: هەموو مامەڵەکردنێک بە چەک سنووردار دەکرێت

 

د. عەلی تەتەر، پارێزگاری دهۆک لەبارەی کۆنترۆڵکردنی چەکی بێ مۆڵەت لە سنوورەکە، لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەڤانیدا گوتی، لەمڕۆوە بۆ ئەو بابەتە مەفرەزە هاوبەشەکانیان دەست بە چالاکی خۆیان دەکەن، هەر کەسێک کە مۆڵەتی نەبێت یان سەر بە دەزگایەکی ئەمنی نەبێت و چەکی هەڵگرتبێت، رووبەڕووی یاسا دەکرێتەوە، داواشی لە خەڵک کرد کە ئەگەر چەکی بێ مۆڵەتیان هەیە، یان رادەستی بکەن یان مۆڵەتی بۆ وەربگرن.

 

لەماوەی هەفتەی رابردوودا شەش کەس لە هەرێمی کوردستان بە چەک کوژراون. کوژراوەکان چواریان لە هەولێر، یەکێکیان لە سنووری دهۆک و یەکێکیشیان لە شارۆچکەی سەیدسادقی سەر بە پارێزگای سلێمانی بوون.

 

ئەمڕۆ پێنجشەممە، 30-06-2022 مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان لە پەیامێکدا لەبارەی کۆنترۆڵکردنی چەکی بێمۆڵەت رایگەیاند، داوای لە وەزارەتی ناوخۆ کردووە شوێنەکانی چەکفرۆشتن دابخرێن، گوتیشی، "ئێمە ئاسایشی خەڵک و وڵاتی خۆمان ناکەینە قوربانیی خراپکاران و قاچاخچییان و هەلپەرستان. داوا لە خەڵکی کوردستان دەکەم، چەکی بێ مۆڵەت رادەستی حکومەت بکەن و خۆیان بەشداربن لە پرۆسەی پاککردنەوەی کوردستان لە چەکی بێ مۆڵەت. دواتر بەپێی یاسا، بابەتی مامەڵەکردن بە چەک رێک دەخرێتەوە."

 

دوای گوتەی سەرۆکی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان. رێبەر ئەحمەد، وەزیری ناوخۆی هەرێمی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەڤانیدا رایگەیاند، "لە هیچ کەسێک قبووڵناکرێت سەرپێچی بکات و چەکی بێ مۆڵەتی پێبێت، ئەگەر هەر پلە و پۆستێکیشی هەبێت."

 

وەزیری ناوخۆی هەرێمی کوردستان گوتیشی، "لە دوای گفتوگۆکردن لەگەڵ جەنابی سەرۆکوەزیران، گفتوگۆمان لەگەڵ پارێزگارەکانی هەرێمی کوردستان و سەرپەرشتیاری ئیدارە سەربەخۆکان کرد. بڕیارماندا هەموو ئەو شوێنانەی کە مۆڵەتی چەکفرۆشتنیان هەیە و ئەوانەیشی کە مۆڵەتیان نییە، بە زوویی دابخرێن."

 

 

پارێزگاری دهۆک لە بەشێکی قسەکانیدا باسی لەوە کرد، ئەو جۆرە چەکانەی کە مۆڵەتی پێدەدرێت چەکی سووک و بەرگرین نەوەک چەکی هێرش بردن و گوتیشی، هەموو بڕیارەکان وەکو خۆی جێبەجێ دەکرێت "هەر چەکێک بگرین، خاوەنەکەی رووبەڕووی یاسا دەکەینەوە."

 

بەگوتەی د. عەلی تەتەر، پارێزگای دهۆک لەسەر ئاستی عێراق و هەرێمی کوردستان یەکێکە لە پارێزگا پابەندەکان بە یاسا و خەڵکەکەی پێش هەموو شوێنێکی دیکە پابەندی بڕیار و رێنوێنییەکان دەبن و گوتیشی، هەموو مامەڵەکردنێک بە چەک سنووردار دەکرێت و رێکاری یاسایی بەرامبەر ئەو کەسانە دەگیرێتەبەر کە چەکی بێ مۆڵەت هەڵدەگرن.

 

بەگوێرەی ئەو ئامارەی کە تۆڕی میدیایی رووداو کۆیکردووەتەوە، لەسەرەتای ئەمساڵەوە تاوەکو 28ی حوزەیرانی 2022، لە هەرێمی کوردستان لە رووداوە جیاجیاکاندا 32 پیاو کوژراون، هەروەها رێکخراوێکی ژنانیش رایگەیاندووە، جگە لە خۆکوشتنەکان، لە سەری ساڵەوە تاوەکو مانگی حوزەیران، 23 ژن کوژران. 

 

ئەو پیاوانەی کوژراون، زۆرینەیان لە سنووری پارێزگای هەولێر بوون کە 15 کەسن، سلێمانی بە نۆ کەس دووەم پارێزگایە و لە دهۆک چوار کەس و لە هەڵەبجەش یەک کەس کوژراون.

 

بەگوێرەی ئاماری رێکخراوی هاریکاریی یاسایی ژنان(WOLA)، ئاماری کوشتنی ژنان بەمشێوەیەیە: هەولێر 8 ژن، سلێمانی 7 ژن و لە دهۆکیش حەوت ژن کوژراون.