کرۆوفۆرد کێیە؟

نزیکەی 30 ساڵە کاری رۆژنامەڤانی دەکات و رووماڵی زۆر لە پرسە گەرمەکانی رۆژهەڵاتی ناوەراست و ئەفریقای کردووە، لەوانە شەڕی ناوخۆ لە سووریا و یەمەن.

 

کرۆوفۆرد یەکەم پەیامنێر بووە لە جیهان کە بتوانێت بە شێوەیەکی سەربەخۆ بڕواتە ویلایەتی راخاین لە میانمار، هەروەها توانی وەک یەکەم رۆژنامەڤان پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ لە دژی موسوڵمانانی رۆهینگیا تۆمار بکات.

 

کرۆوفۆرد ئێستا لە تورکیاوە کار بۆ سکای نیوز دەکات، بەڵام بەردەوام لە ناوچەکە و شوێنەکانی دیکەوە رووماڵی پرسە گەرمەکان دەکات. ئەو یەکەم پەیامنێر بوو کە لە گۆڕەپانی سەوزی لیبیاوە رووماڵی شەڕ بکات کاتێک هێزە دژبەرەکان دەستیان بەسەر تەرابلووسی پایتەخدا گرت.بەر لەو کاتە، حکومەتەکەی لیبیا رایگەیاندبوو دەرگا بە دەرگا ئەو وڵاتە لە چەکدارانی راپەڕیو پاک دەکەنەوە

 

ئەو خانمە رۆژنامەڤانە، نۆ ساڵ دواتر ئەمجارە لە تورکیا لەگەڵ کارمەندانی تەندروستیی دەرگا بە دەرگا گەڕاوە، تیمەکانی تەندروستیی بە شوێن تووشبووانی ڤایرۆسی کۆرۆنا، ئەویش دیمەنی کردنەوەی دەرگای ئەو ماڵانەی دەگواستەوە کە ماوەیەک بوو بەهۆی قەدەخەی هاتووچۆوە داخرابوون.

 

رەنگە بۆ هەندێک لە رۆژنامەڤانان رووماڵی پەتایەکی جیهانگیر ئەزموونێکی نوێ بێت، بەڵام کرۆوفۆرد پێشتر رووماڵی قەیرانی ئیبۆلای کردووە، قەیرانێک کە ئەفریقای کردە ئامانج و هەرزوو وڵاتانی دیکەی هێنایە سەر هێڵ، لەوانە ئەمریکا لەسەردەمی ئیدارەی باراک ئۆباما.

 

شەڕی یەمەن بەردەوام جێگای سەرنجی ئەو پەیامنێرە بەریتانییە بووە، بە تایبەت کە کە وڵاتەکەی تۆمەتبارە بە پێدانی چەک بە هاوپەیمانی سعودیە لە دژی حوسییەکانی یەمەن.

 

ئەمە دیمەنی نەخۆشخانەیەکە لە یەمەن، کرۆوفۆرد لە راپۆرتێکدا دەڵێت وەک دۆزەخ وایە لەسەر زەوی، ئەم منداڵە تەمەن 4 ساڵە لە رۆژی لەداییکبوونیەوە تا ئەو کاتەی هێنراوەتە نەخۆشخانە جگە لە چەند رۆژێکی کەم بەردەوام برسی بووە، خوشکە بچووکەکەشی بەهۆی بەدخۆراکییەوە مردووە.

 

لەکاتی رووماڵی شەڕ و تووندوتیژی، بە تایبەت لە سووریا، کرۆوفۆرد و تیمەکەی، بەردەوام رووبەڕووی مەترسی بوونەتەوە، وەک خۆی دەڵیت هیچکات هێندەی ئێستا گرنگ نەبووە رۆژنامەڤان بیت، هیچ کات هێندەی ئێستاش مەترسیدار نەبووە بۆ رۆژنامەڤان، بەڵام نەک بەهۆی رووماڵی ئەو ناوچانەی شەڕیان لێدەکرێت، بەڵکو بەهۆی ئەوەی ئێستا لەلایەن هەندێک لە سیاسییەکانەوە رۆژنامەڤان بە دوژمنی خەڵک ناودەبرێت. 

 

هەرچەندە کرۆوفۆرد رۆژنامەڤانێکی جیهانییە و وا دەردەکەوێت بەشوێن رووماڵی گەورەوە بێت، بەڵام بەگوتەی خۆی هەموو چیرۆکێک سەرەتایەکی ناوچەیی هەیە، لە گەرەکێک و لە شارێکەوە دەستپێدەکات

 

ئەو گەورە پەیامنێرە پێگە و ناوبانگی خۆی بۆ رۆژانی سەرەتا دەگێڕێتەوە، ئەو کاتەی لە رۆژنامەی وۆرکینگهام تایمز دەستی پێکرد، هەروەها ئەو کاتەی لەلایەن ئەنجوومەنی نیشتمانی بۆ راهێنان بە رۆژنامەڤانان راهێنانی وەرگرت. ئەو ئێستا خۆی لەگەڵ ئەو ئەنجوومەنە کاردەکات بۆ راهێنان بەو کەسانەی دەیانەوێت ببنە رۆژنامەڤان، هەندێکجار لە رێگەی ڤیدیۆوە، بۆ نموونە چۆن رۆژنامەڤان رووماڵی پەتای کۆرۆنا بکات. 

 

ئەلێکس کرۆوفۆرد، گەورە پەیامنێری کەناڵی سکای نیوز دەڵێت "زۆر گرنگە زانیاری ورد کۆبکرێتەوە لەبارەی ئەوەی سیاسییەکان چییان گوتووە، لەکاتی قەدەخەی هاتووچۆ چوونەتە کوێ و کەی ئەو گەشتانەیان کردووە. ئەو بانگەشانەی کە دەیکەن، ئاخۆ دەقاودەق وان؟ ئایا راستن؟ هەموو کەسێک-رۆژنامەڤانان-دەبێت ئەم پرسیارە گرنگانە بکەن. هەروەها داوای وەڵامیش بکەن بۆ ئەو پرسیارانە."

 

کرۆوفۆرد تاوەکو ئێستا چەندین خەڵاتی نێودەوڵەتی تایبەت بە رۆژنامەڤانی بەدەستهێناوە، لەوانە دوو خەڵاتی ئێمی و هەروەها خەڵاتێکی بافتا بەهۆی رووماڵی ئیبۆلاوە. بۆ ئەمساڵیش بەهۆی بوێری و رووماڵی شەڕ لە یەمەن و پەتای کۆرۆنا لەلایەن لێژنەی هەڵبژاردنی براوەی خەڵاتی شەهید شیفا گەردی، وەک براوەی خەڵاتەکە دەستنیشانکرا.

 

ئەلێکس کراۆوفۆرد 

 

ناوی تەواوی ئەلێکساندرا کریستین کراۆوفۆردە 

 

ساڵی 1963 لە نایجیریا لەدایکبووە

 

وڵاتینامەی بەریتانی هەیە 

 

پەیامنێری کەناڵی سکای نیوزی بەریتانییە 

 

لە چەندین دامەزراوەی میدیایی وەک بی بی سی کاریکردووە 

 

لە ساڵی 1989ەوە کار بۆ سکای نیوز دەکات 

 

لە ساڵی 2005ەوە پەیامنێری سکای نیوزە لە دەرەوەی وڵات 

 

رووماڵی رووداوەکانی ناوچەی کەنداو، رۆژهەڵاتی نێوەڕاست و باکووری ئەفریقیای کردووە 

 

رووماڵی خۆپێشاندان و شەڕەکانی بەهاری عەرەبی کردووە 

 

چەندین خەڵاتی جیهانی بردووەتەوە 

 

ژیانی هاوژینی پێکهێناوە و 4 منداڵی هەیە

لیژنەكەمان ساڵانە خەڵاتی جیهانیی شیفا گەردی لە رێوڕەسمێكدا دەداتە رۆژنامەڤانێكی ژن، كە كاری ناوازە و بنكۆڵكاری رۆژنامەڤانی لە ساڵی رابردوودا كردبێت. 

 

لە دوو ساڵی رابردوودا ئەو خەڵاتە لە دوو رێوڕەسمی زۆر گەورەدا و بە ئامادەبوونی كەسایەتی جیهانی و دەستەبژێرێك لە رۆژنامەڤانان درایە دوو رۆژنامەڤانی زۆر بە توانای ژن كە ئەوانیش بریتیبوون لە جینان موسا لە تەلەڤزیۆنی ئەلئان و ئەروا دایمۆن لە تەلەڤزیۆنی سی ئێن ئێن.

 

ئەمساڵ بەهۆی پەتای كۆڤید 19ەوە، چەند ئەندامێكی لیژنەی هەڵبژاردنی براوەی خەڵاتی ساڵانەی شیفا گەردی نەیانتوانی لە ئەوروپاوە بێنە كوردستان، هەروەها بەهۆی نەبوونی دەرفەتی ئامادەبوونی میوانان لە دەرەوە لەبەر ئەو پەتایە، لیژنەی خەڵاتی شیفا گەردی بڕیاریدا رێوڕەسمی بەخشینی خەڵاتەكە بەشێوەیەكی دیاریكراو و بەشێوەی ئۆنلاین ئەنجامبدات.

 

بەداخەوە ساڵی رابردوو ساڵێكی زۆر سەخت و خوێناوی بوو بۆ رۆژنامەڤانان لە جیهاندا. بەپێی ئاماری رێكخراوی زانست و رۆشنبیری و پەروەردە- یونسكۆی سەر بە نەتەوەیەكگرتووەكان لەساڵی رابردوودا 62 رۆژنامەڤان لە جیهاندا كوژراون، هەروەها بەپێی ئاماری رێكخراوی رۆژنامەڤانانی بێسنوور لەساڵی 2020دا بەگشتی 50 رۆژنامەڤان لە جیهاندا كوژراون، كە زۆربەشیان لەو وڵاتانەدا كوژراون كە شەڕیان تێدا نییە. ئەمەش نیشاندەدات كە ساڵی رابردوو بە بەراورد لەگەڵی ساڵی 2019دا ساڵێكی خوێناویتربووە، كە ئەمە بەهیچ شێوەیەك لەگەڵ ئەو بەڵێنەی كاربەدەستانی دەوڵەتان و رێكخراوە نێودەوڵەتییەكاندا یەكناگرێتەوە بە رێزگرتن لە كاری راگەیاندن و پاراستنی گیانی رۆژنامەڤانان.

 

خەڵاتی جیهانیی شیفا گەردی، بۆ یادكردنەوەی گیان و كاری شیفا گەردی، رۆژنامەڤان و پێشكێشكاری نێوداری تۆڕی میدیایی رووداو و رێزگرتن لە كاری رۆژنامەڤانانی ژن لە جیهاندا دروستكرا. شیفا گەردی رۆژی 25ی شوباتی 2017 لەكاتی ئامادەكردنی بەشێكی بەرنامەكەی (فۆكەس موسڵ) سەبارەت شوێنی كۆمەڵكوژییەكی داعش لە موسڵ، لە ئەنجامی تەقینەوەی بۆمبێكی داعش دا گیانی لەدەستدا.

 

کۆمیتەی خەڵاتی ساڵانەی شیفا گەردی

 

25ی شوباتی 2021