بەساڵاچوویەکی کەرکووکی: بۆ سەرژمێریی 1957ـیش لە ئاوارەیی گەڕاینەوە

 

سەرژمێرییەکە رۆژانی 20 و 21ـی مانگ دەکرێت. زیاتر لە 496 هەزار هاونیشتمانیی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان لە دەرەوەی زێدی خۆیان دەژین و ئەمڕۆش دوا وادەیە بۆ گەڕانەوەیان.

 

دایە خەیاڵ، ژنێکی بەساڵاچووی خەڵکی گوندی چەمەزەردەڵەی گەورەیە لە سنووری پردێ، ئەمڕۆ (سێشەممە، 19-11-2024) لەکاتی گەڕانەوەی لە هەولێرەوە بۆ زێدی خۆی بۆ سەرژمێری، قسەی بۆ رەنجە جەمال، پەیامنێری رووداو کرد و گوتی "سەرژمێریی ساڵی 1957ـم لەبیرە، ئەوکاتیش گوندەکەمان وێرانکرابوو و لە ئاوارەییدا گەڕاینەوە بۆ سەرژمێری."

 

 

هاوکات کامەران عەبدوڵڵا، خەڵکی شاری کەرکووک و نیشتەجێی هەولێر بە رووداوی گوت "ماڵباتەکەم حەوت کەسین و هەموومان دەگەڕێینەوە، خەڵکی کەرکووک هەمیشە لە بابەتە نیشتمانییەکاندا هەڵوێستی جوانیان هەبووە، بۆ ئەم سەرژمێرییەش پێویستە وەکو جاران هەڵوێستیان هەبێت."

 

لە کەرکووک کێشە بۆ تۆمارکردنی چاودێری کورد دروست دەکرێت

 

بۆ تۆمارکردنی خێزان و سەرژمێری، بڕیاردرا پێنج هەزار چاودێر لە هەموو نەتەوەکان تۆماربکرێن، دوێنێ 18ـی مانگ، ژمارەیەکی زۆر وەکو چاودێر تۆمارکراون کە زۆربەیان عەرەب بوون، لەبەرئەوە پارێزگاری کەرکووک بڕیاریدا پرۆسەکە رابگرێت، بەڵام بە گوتەی کوردانی کەرکووک، ئەمڕۆ کە بڕیاربووە پرۆسەکە دەستپێبکاتەوە، ناو نانووسن.

 

هەردی محەممەد، بەڕێوەبەری نووسینگەی کەرکووکی تۆڕی میدیایی رووداو دەڵێ "لیستێکی تەواوم لایە، هیچ ناوێکی کوردیی تێدا نییە. دوێنێش 5 هەزار کەس تۆمار نەکراون تاوەکو ئەمڕۆ بڵێن تەواوبووە و راگیراوە."

 

 

وەرگرتنی ئەو پێنج هەزار چاودێرە، بە بڕیاری وەزارەتی پلاندانانی عێراق بووە، بۆ ئەوەی بەسەر تیمەکاندا دابەش بکرێن. ئێستا کە دەستیپێکردووەتەوە، ژمارەیەکی زۆر کورد نۆرەیان گرتووە بۆ ناونووسین، بەڵام پرۆسەکەیان راگرتووە.

 

هاونیشتمانییەک لە چاوەڕوانیی ناو تۆمارکردندا بە پەیامنێری رووداوی گوت "دوێنێ ژمارەیەکی زۆر عەرەبیان نووسیوە، بەڵام دەزانن ئەمڕۆ کورد زۆر هاتووە، ناونووسینیان راگرتووە."

 

هاونیشتمانییەکی دیکە گوتی "پێیان گوتین دوێنێ ناوی پێویستمان تۆمارکردووە و ئیدی پێویست ناکات ناو بنووسین، بەڵام وانییە و پێنج هەزار ناو تۆمار نەکراوە."

 

حەویجە؛ لە 406 بژمێر، هیچ کورد و تورکمانێکیان تێدا نییە

 

پرۆسەکە لە باشووری کەرکووکیش بەڕێوەدەچێت، بە دیاریکراوی لە حەویجە، زاب، رەشاد و ریاز. لە سنووری قەزای حەویجە 406 کەس وەکو بژمێر تۆمارکراون، بەڵام سەرجەمیان عەرەبن و خەڵکی ناوەندی حەویجەن. لەکاتێکدا لەو سنوورەدا کورد و تورکمانیش هەن.

 

هیوا حسامەدین، پەیامنێری رووداو لە کەرکووک، چووەتە شاری حەویجە و لەوێ کۆمەڵێک زانیاری دەستکەوتووە، دەڵێ "زۆربەی بژمێرەکان جبوورین، لەگەڵیان گەڕاوم، ماڵ هەبووە پێنج خێزانی تێدا تۆمارکراوە، ماڵبات هەبووە 27 ئەندامی تۆمارکراوە و هیچ چاودێرێکیش بەسەریانەوە نییە."

 

نادیە تەمیمی، سەرپەرشتیاری سەرژمێری لە حەویجە بە رووداوی گوت: "98٪ـی تۆمارکردنی خێزانەکان تەواوکراون و ئەمڕۆ 100٪ تەواو دەبێت."

 

 

حوسێن حەمید خەڵەف، سەرپەرشتیاری سەرژمێری لە کەرکووک، قسەی بۆ رووداو کرد و گوتی "ئەمڕۆ تۆماری خێزان تەواو دەبێت و سبەی دەست بە سەرژمێری دەکەین."

 

لەبارەی جیاوازی لە تۆمارکردنی بژمێر و چاودێرەکانیش گوتی "دابەشکردنی بژمێر بە گوێرەی ناوچەکان دەبێت. ئێمە مامەڵە لەگەڵ ئەو بژمێرانەدا دەکەین کە خەڵکی ناوچەکەن، بۆ نموونە: بژمێرەکانی قەرەهەنجیر، خەڵکی هەمان ناحیەن، لەیلان و ناوچەکانی دیکەش بەهەمانشێوە."

 

ئەمڕۆ تاوەکو کاژێر 12:00ـی شەو، رێگە بە هاتووچۆ لەنێوان شارەکان دەدرێت و هەر کەسێک خەڵکی کەرکووک یان ناوچە دابڕێنراوەکانی دیکە بێت و تاوەکو ئەو کاتە نەگەڕێتەوە، لە بازگەکانەوە رێگەی چوونی پێ نادرێت.

 

بەگوێرەی بەدواداچوونی تۆڕی میدیایی رووداو، لە شنگال زیاتر لە 200 هەزار هاونیشتمانی، کەرکووک 155 هەزار، مەخموور زیاتر لە 100 هەزار، خوورماتوو 21 هەزار و لە خانەقینیش زیاتر لە 20 هەزار هاونیشتمانی لە دەرەوەی زێدی خۆیان دەژین.

 

 

 

دارا رەشید، سەرۆکی لیژنەی باڵای سەرژمێری لە هەرێمی کوردستان بە رووداوی گوت، حکومەتی هەرێمی کوردستان هەموو ئاسانکارییەک دەکات بۆ گەڕانەوەی کەرکووکییەکان و تەنانەت "هەر کەسێك پێویستی بە هاوکاریی مادی هەبێت یان شوێنی نەبێت، هۆتێلی بۆ دابین دەکەین."

 

بە گوتەی  دارا رەشید، کە وەزیری پلاندانانی حکومەتی هەرێمی کوردستانە، ئەم سەرژمێرییە گرنگە و دەبێتە بنەمای گرنگ بۆ داهاتوو. "تکا دەکەم خەڵکی کەرکووک و ناوچەکانی سنووری مادەی 140 ئەمڕۆ بەر لە قەدەخەی هاتووچۆ بگەڕێنەوە و پارێزگاری لە کوردستانیبوونی ناوچەکانیان بکەن." 

 

لەبارەی بە بنەماگرتنی سەرژمێریی 1957 بۆ سەرژمێریی 2024 و هەژمارکردنی خەڵکی کەرکووک بەگوێرەی ئەو سەرژمێرییە، وەزیری پلاندانان گوتی "راستە لەگەڵ عێراق رێککەوتووین بگەڕێنەوە بۆ داتاکانی سەرژمێریی 1957، بەڵام هیچ شتێک لە عێراق گەرەنتی نییە و دەمانەوێت دوو رۆژی داهاتوو خەڵکی ئەو ناوچانە بە واقیعی لە شوێنەکانی خۆیان بن."