لە هەرێمی کوردستان هەر سێ کەسێک ئۆتۆمبێلێکیان بەردەکەوێت

 

 

هۆکارگەلێک بۆ قەرەباڵخی رێگەوبان و شەقامەکان هەن، لەوانە؛ زۆری ژمارەی ئۆتۆمبێل، نالەباری و تەسکی رێگەکان و نەبوونی سیستمی هاتووچۆی گشتی. سەرۆکی رێکخراوی سەلامەتی رێگەوبان لە هەرێمی کوردستان دەڵێت، "نەبوونی سیستمی گواستنەوەی گشتی، هۆکارێکی سەرەکی جەنجاڵی شەقام و رێگەوبانەکانە".

 

یووسف بازیانی، سەرۆکی رێکخراوی سەلامەتی رێگەوبان لەبارەی سیستمی هاتووچۆ لە هەرێمی کوردستان قسەی بۆ رووداو کرد و گوتی، "رێگەوبانی دەرەوە هەندێ فراوان کراون، بەڵام نەتوانراوە هەموو شار و شارۆچکەکان بە باشی بەیەکەوە ببەسترێنەوە، بۆیە شەقامەکان توانای هەڵگرتنی ئەو ژمارە زۆرەی ئۆتۆمبێلیان نییە".

 

 

بەپێی بەدواداچوونێکی تۆڕی میدیایی رووداو، لە هەرێمی کوردستان نزیکەی دوو ملیۆن و 350 هەزار ئۆتۆمبێل هەن، 2 ملیۆن و 200 هەزاریان لە وەزارەتی ناوخۆ تۆمارکران و 150هەزاریشیان تۆمارنەکراون، هەروەها نزیکەی 20 هەزاریان ماتۆڕسکیل (ماتۆڕی سێ تایە)ن. لە هەولێر نزیکەی یەک ملیۆن و 200 هەزار ئۆتۆمبێل، سلێمانی 670 هەزار ئۆتۆمبێل و دهۆک 500 هەزار ئۆتۆمبێل هەن.

ئەگەر ژمارەی دانیشتووانی هەرێمی کوردستان حەوت ملیۆن کەس بێت، ئەوا بە نزیکەیی، هەر سێ کەسێک ئۆتۆمبێلێکیان بەردەکەوێت، کە ئەوەش رێژەیەکی زۆرە.

 

موقەدەم سامان عەلی، گوتەبێژی بەڕێوەبەرایەتیی هاتووچۆی گەرمیان بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت، "هەرچەندە هۆکاری سەرەکیی رووداوەکانی هاتووچۆ پابەند نەبوونە، بەڵام رێگەوبان و جەنجاڵیش، هۆکارن بۆ زۆربوونی رووداوی هاتووچۆ."

 

بە گوتەی سامان عەلی "بەراورد بە رێگەوبانەکان، ژمارەی ئۆتۆمبێل زۆر زیادە و پێویستمان بە رێکخستنەوە هەیە".

 

هاوکات یووسف بازیانی، سەرۆکی رێکخراوی سەلامەتی رێگەوبان دەڵێت، "بۆ راگرتنی هاوسەنگی، پێویستە هاوردەی ئۆتۆمبێل سنووردار بکرێت، یان بۆ ماوەیەکی کاتی رابگیرێت، ئەمە لە هەموو وڵاتانی جیهان هەیە و ئاساییە."

 

 

سەرەکیترین هۆکاری جەنجاڵی رێگەوبانەکان نەبوونی سیستمی گواستنەوەی گشتییە، ئەفسەرێکی هاتووچۆ دەڵێت، داوای چالاککردنی ئەو سیستمەمان کردووە و چاوەڕێی بەدەنگەوە هاتنین.

 

گوتەبێژی بەڕێوەبەرایەتیی هاتووچۆی گەرمیان دەڵێت، "داوای سیستمی گواستنەوەی گشتیمان کردووە، چونکە لە رووی ژینگە، رێگەوبان، کەمکردنەوەی جەنجاڵی و خەرجی سوودی بۆ حکومەت و خەڵکیش دەبێت، بۆیە چاوەڕێی کاراکردنی ئەو سیستمەین".

 

هاوکات یووسف بازیانی دەڵێت، نەبوونی سیستمی گواستنەوەی گشتی کاریگەرییەکی زۆری لەسەر جەنجاڵی هەیە "ئەگەر فەرمانگەیەک 60 کارمەندی هەبێت، 50یان ئۆتۆمبێلیان هەیە، دەکرێ ئەوانە هەموویان بە دوو پاس هاتووچۆ بکەن".

 

بەپێی بەدواداچوونێکی رێکخراوی سەلامەتی رێگەوبان، لە هەولێر 45 هەزار ئۆتۆمبێلی تاکسی هەن. "ئەمە زۆر زۆرە، دەکرێت لە جێی ئەو هەموو تاکسییە، ژمارەیەک پاس کاربکەن".

 

 

سەرەڕای جەنجاڵی شەقام و رێگەوبانەکان و زۆری ژمارەی ئۆتۆمبێل، هاوردەکردنی ئۆتۆمبێل وەکو پێشتر بەردەوامە و بگرە زیاتریش بووە، بەپێی بەدواداچوونێکی رێکخراوی سەلامەتی رێگەوبان، ساڵانە 100-120 هەزار ئۆتۆمبێل هاوردە دەکرێن.

 

 

نەتەوە یەکگرتووەکان، رۆژى 10 تاوەکو 14ى مانگی ئایاری وەکو هەفتەی سەلامەتیی هاتووچۆ ناساندووە، ناوەندی بەرەنگاربوونەوە و کۆنترۆڵکردنی

نەخۆشی لە ئەمریکا CDC لە دواین راپۆرتیدا دەڵێت، رۆژانە 3 هەزار و 700 کەس لە (پیادە، ماتۆرسوار، شۆفێر و سەرنشین) بە رووداوی هاتووچۆ گیان لەدەست دەدەن. کە نیوەیان پیادە، ماتۆڕ و پاسکلیسوارن.

 

لە راپۆرتەکەدا ئاماژە بەوەش کراوە، ساڵانە 20-50 ملیۆن کەس بە رووداوی هاتووچۆ بریندار دەبن کە 90٪ی رووداوەکان لە وڵاتانی هەژار و مامناوەندن و 73٪ی رووداوەکانیش پیاوان دەیکەن و زۆربەی قوربانییەکانیش لەنێوان 5-29 ساڵیدایە.

 

بەپێی بەدواداچوونی رووداو، لە دوای نەخۆشییەکانی دڵ و شێرپەنجە، رووداوەکانی هاتووچۆ سێیەمین هۆکاری مردنن لە هەرێمی کوردستاندا.

 

 

لە ماوەی ساڵی 2022دا، 3706 رووداوی هاتووچۆ روویانداوە کە 444 رووداویان بەهۆی ماتۆڕسکیلەوە بووە و لە ئەنجامدا 445 کەس گیانیان لەدەستداوە کە لەو ژمارەیە 78یان ژن بوون. 2909 رووداو بەهۆی پێکدادانی ئۆتۆمبێل بووە و 773 رووداوی وەرگەڕان بووە و 438 رووداویش شێلان بووە.

 

  بەپێی راپۆرتی هاتووچۆی هەرێمی کوردستان، هەر لەو ماوەیەدا لە هەرێمی کوردستان، 15 هەزار و 111 شۆفێری سەرپێچیکار دراونەتە دادگە و دەستبەسەر 14 هەزار و 614 ئۆتۆمبێل و هەزار و 305 ماتۆڕسکیلدا گیراوە.