فەرمانگەی ئاوی قەڵادزێ: بەنداو دروستنەکرێت، 2030 زێی بچووک نامێنێت

 

مارف مەحموود، ئەندازیاری ئاوە و دەڵێت، "ماوەی 10 رۆژە پێوانەی بەردەوامی بۆ دەکەین و رۆژانە پێنج سانتیمەتر ئاستی ئاوەکەی دادەبەزێت، لە ماوەی هەفتەی رابردوودا ئاستی ئاو 35 سانتیمەتر دابەزیوە کە ئەمە وێنەی نەبووە لە چەند ساڵی رابردوودا."

 

%20ـی سەرچاوەی ئاوی زێی بچووک چیای قەندیلە لە باشووری کوردستان. لەو زێیە 150 مێگاوات کارەبا بەرهەمدەهێندرێت و بۆ ئاودانی سێ هەزار دۆنم زەویی بەراو بەکاردێت. هاوکات 400 پرۆژەی بەخێوکردنی ماسی لەسەرە.  

 

سەرچاوەی ئاوی خواردنەوەی، بەشێکی ئیدارەی راپەرین، پارێزگای سلێمانی، پارێزگای کەرکووک، چەمچەماڵ و دووزخورماتوو زێی بچووکە. 

 

محەممەد حوسێن، بەرپرسی فەرمانگەی ئاوی قەڵادزێ ئاماژە بەوە دەکات، "تاوەکو ساڵی 2030 شتێک نامێنێت بە ناوی زێی بچووک، ئەگەر پەلە نەکرێت لە دروستکردنی بەنداوی داڵگەدا کە لە ساڵی 2017ـەوە ئێمە داوای دەکەین و دەرخستەکانی ئامادەکراون، ئەوکات نەک کشتوکاڵ و کارەبا و ماسی، بگرە کێشە بۆ ئاوی خواردنەوەش دروست دەبێت."

 

رووداو چووەتە سەر زێی گەورەش لە دەڤەری بارزان کە رووبارەکانی شینە، روکوچک و کونەمار دروستیان کردووە. ئاوێک کە تاوەکو ئێستا بەنداوێکی لەسەر دروستنەکراوە.

 

غەفوور ئەحمەد، قایمقامی قەزای مێرگەسۆر بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، هەر سێ رووبارەکان بە شێوەیەکی بەرچاو ئاستی ئاویان دابەزیوە، سەرەتای مانگی تەممووزی ئەمساڵ وەک کۆتایی مانگی ئەیلوولی ساڵی رابردووە، ئەمە مەترسیێکی گەورەیە و ئەو سێ بەنداوەی حکومەتی تورکیا و عێراق بڕیاریان داوە لەسەر زێی گەورە دروستی بکەن، بە خێرایی دەستی پێنەکرێت، بێگومان کێشەی ئاومان بۆ دروست دەبێت لە ساڵانی داهاتوودا."

 

لە کوێستانەکانی باڵەکایەتیش، کانیاو و بەفری تواوە لە ناوچەکدا پێنج رووباریان دروستکردووە، کەمیی بەفر و بارانبارین بە بەراورد بە ساڵانی رابردوو ئاستی ئاوی رووبارەکانی کەمکردووەتەوە. ئەو رووبارانە تاوەکو دەڕژێنە رووباری دیجلەش، بێ بەنداو و گلدانەوە رێ دەکەن.

 

د. شێروان شەریف، مامۆستای زانکۆ و پسپۆڕی هایدرۆلۆجییە، ئەو بە رووداوی راگەیاند، "بێگومان مەترسیی گەورە دروست دەبێت ئەگەر هەر ئاوا بە بێباکی لە ئاو بڕوانین، سەیری رووبارەکانی ناوچەکە دەکەین هەفتانە لێوارەکانیان دەبنە وشکانی و بەڕوونی ئاستی دابەزینی ئاویان پێوە دیارە، رەنگە لەم ناوچە شاخاویانە کاریگەرییەکەیان ئەوەندە زەق نەبن، بەڵام بە تێپەڕبوونی کات لێرەش بەڕوونی دەردەکەوێت."

 

تاوەکو ئێستا باشووری کوردستان خاوەنی تەنیا هەشت بەنداوە، توانای گلدانەوەی ئاو لە بەنداوەکاندا 87 ملیۆن و 47 هەزار مەتر سێجایە. خێروبێری بەنداوەکانیش زیاتر بۆ خواروو و نێوەڕاستی عێراقن نەک هەرێمی کوردستان.