مارکۆ کامێلۆس: ئیتاڵیا هەشت هەلیکۆپتەری چینووک لە هەولێر جێگیر دەکات
رووداو- سلێمانی
ماركۆ كامێلۆس، باڵیۆزی ئیتاڵیا لە عێراق، یەكێك بوو لە میوانانی دیداری سلێمانی كە پێش نەورۆزی ئەمساڵ لە زانكۆی سلێمانی بەڕێوەچوو. كامێلۆس لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ (تۆڕی میدیایی رووداو) باسی چەند پرسێكی گرنگ دەكات، لەوانە ئەگەری رووخانی بەنداوی مووسڵ و دەڵێت بەهۆی ئەو مەترسییەی لەسەر بەنداوەكە هەبوو، حكومەتی عێراق بە پەلە گرێبەستی لەگەڵ كۆمپانیایەكی ئیتاڵی واژۆ كردووە. سەبارەت بە هاوكاریی حكومەتی ئیتاڵیاش بۆ هەرێمی كوردستان، ماركۆ كامێلۆس دەڵێت حكومەتی ئیتاڵیا بەردەوام دەبێت لەسەر مەشقپێكردنی پێشمەرگە. هەروەها دەڵێت حكومەتی ئیتاڵیا دوو هەلیكۆپتەری جۆری شینۆكی لە هەولێر جێگركردووە كە بۆ مەبەستی فریاگوزاری بەكاردەهێنرێ، تاوەكو كۆتایی مانگی ئایاریش ژمارەی ئەو هەلیكۆپتەرانە بۆ هەشت هەلیكۆپتەر زیاد دەكات.
رووداو: دەمەوێت لە بەنداوی مووسڵەوە دەست پێبكەین. ئەمریكا رایگەیاند هەڕەشەیەكی گەورە لەلایەن بەنداوی موسڵەوە لە ئارادایە، بەڵام سەركردەكانی عێراق پێیانوایە هەڕەشەكە هێندەش گەورە نییە. رای ئێوە چییە؟ ئێوە ئاگاداری ئەم كێشەیەن، ئایا بەڕای ئێوە ئەم هەڕەشەیە بەڕاستی لەسەر عێراق هەیە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئەندازیارانی سوپای ئەمریكا لە چەندین مانگ پێش ئێستاوە چاودێریی بەنداوەكەیان كردووە، ئەوان كۆمەڵێك سێنسۆریان هەیە كە
كۆمپانیایەكی ئیتاڵی بەنداوی مووسڵ چاك دەكاتەوە
چاودێریی بەنداوەكە دەكەن. ئەوان نیگەرانن و من بڕوام پێیانە. ئەوەی پەیوەندی بە هەڵسەنگاندنی ئێمەوە هەبێت بۆ ئەوەی ئاخۆ هەڕەشەیەك هەیە یان نا، دەتوانم هەر ئەو شتە بڵێم كە لێرە لە سەرۆك وەزیرانم بیست كە باسی ئەوەی كرد حكومەتی عێراقیش نیگەرانە لە رەوشی بەنداوەكە. هەر بۆیە بڕیاریان داوە گرێبەستێك لەگەڵ كۆمپانیای ئیتاڵیی ترێڤی واژۆ بكەن، بۆ ئەوەی چاككردنەوەی خێرا بۆ ئەم بەنداوە بكەن. ئەگەر نیگەران نەبوونایە ئەم گرێبەستەیان واژۆ نەدەكرد.
رووداو: حكومەتی ئیتاڵی هیچ پرۆژەیەكی لە دەوروبەری بەنداوەكە هەیە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێمە خەریكی رووپێوكردن و هەڵسەنگاندنین، بۆ ئەوەی بتوانین تەكنیككارانی خۆمان لەو كۆمپانیایە بهێنین كە كاری چاككردنەوەكە لە بەنداوەكەدا دەكەن. ئەم تەكنیككارانە لەلایەن راوێژكارانی ئەمنی ئیتاڵییەوە دەپارێزرێن كە لە سوپای ئیتاڵیاوە دێن. چونكە كەنارەكانی بەنداوەكە زۆر نزیكە لە بەرەكانی جەنگی دژی رێكخراوی بەناو دەوڵەتی ئیسلامی.
رووداو: ئێوە ئێستا خەریكی پاراستنی بەنداوەكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: هێشتا نەخێر.
رووداو: كەی دەستپێدەكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: لە مانگی نیسانەوە دەست بە جێگیركردنی تیمەكە دەكەین. جێگیركردنی تیمەكەش كاری یەك یان دوو هەفتە نییە، ئەمە چەند مانگێكی دەوێت، بەڵام هەركاتێك راوێژكارە ئەمنییەكان گەیشتن، ئەوە تەكنیككارەكانیش بەردی یەكەمی كارەكەیان دادەنێن.
رووداو: ئەی ئەگەر هاتوو هەتا مانگی نیسان هەڕەشەكە گەورەتر بووەوە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێمە هیوادارین ئەمە روونەدات، ئەوەندەی لەدەستمان بێت دەیكەین، دڵنیاین كۆمپانیا ئیتاڵییەكە لەوێ دەبێت بۆ ئەوەی كارەكەی خۆی جێبەجێ بكات بۆ ئەوەی هەڕەشەكە بەشێوەیەكی بەرچاو كەم ببێتەوە.
رووداو: ئایا ئەمە بەو مانایەیە كێشەكە جدییە و دەكرێت لە ماوەی دوو هەفتەدا رووبدات؟
ماركۆ كامێلۆس: من ئەمە ناڵێم، هیچ زانیارییەكم نییە كە بڵێت ئەمە روودەدات. راستە نیگەرانی هەیە، بەڵام سەیركە، دەبێت هەندێك گەشبینیش بین و هەوڵ بدەین بەردەوام بین.
رووداو: بەڕێوەبەری بەنداوی مووسڵ رایگەیاندووە كە هەڕەشەكە هێندەش گەورە نییە و زێدەڕۆیی تێدا دەكرێت، چونكە ئاستی ئاوی بەنداوەكە هێندە بەرز نییە.
ماركۆ كامێلۆس: ئەمە هەڵسەنگاندنی بەڕێوەبەری بەنداوەكەیە، من رێزم هەیە بۆ هەڵسەنگاندنەكەی، بەڵام لە حاڵەتی ئەم بەنداوەدا باشتر وایە بیر لە خراپترین سیناریۆ بكەینەوە، چونكە ناتوانین خۆمان ببەخشین ئەگەر شتێك رووبدات، لەبەر ئەوەی ئێمە كێشەكەمان بە بچووك سەیر كردبوو. ئێمە لە هەوڵداین بۆ ئەوەی هەرچی زووترە ئەم كارە دەستپێبكەین، چونكە نیگەرانیمان هەیە، بۆچوونی جیاواز هەیە و ئێرەش وڵاتێكی ئازادە.
رووداو: چەند كەس لە تیمی ئەمنی ئیتاڵیا لە بەنداوەكە جێگیر دەكرێن؟
ماركۆ كامێلۆس: پلانمان وایە نزیكەی 500 راوێژكاری ئەمنی لە ناوچەكانی بەنداوەكە جێگیربكەین، بۆ ئەوەی ئاسایشی ئەو كەمپە دابین بكەن كە
500 راوێژكاری ئەمنی لە بەنداوی مووسڵ جێگیر دەكەین
تەكنیككارەكان تێیدا دوو كاری جیاواز دەكەن بۆ ئەوەی بەنداوەكە بپارێزن كە یەكێكیان پڕكردنەوەی بناغەی بەنداوەكەیە بە چیمەنتۆ و ئەوەی دیكەیان چاككردنەوەی بەشی دەردانی ئاوەكەیە لە ژێرەوە، بۆ ئەوەی گوشاری ئاوەكە كەم بكرێتەوە. كەواتە كاری سەرەكی لەم بەنداوە دوو لایەنەیە، یەكێكیان پڕكردنەوەی بناغەی بەنداوەكەیە بە چیمەنتۆ و ئەوەی دیكەشیان چاككردنەوەی دەرگای بەنداوەكەیە.
رووداو: دەمەوێت بچینە سەر پرسی جەنگی هەرێمی كوردستان لە دژی داعش، لە كاتێكدا وەكوو سەركردەكانی كوردیش دەڵێن ئیتاڵیا رۆڵێكی بەرچاوی گێڕاوە لەم جەنگەدا. كاتێك شاندی هەرێمی كوردستان چوون بۆ ئیتاڵیا، باسی ئەوە كرابوو ئیتاڵیا هەلیكۆپتەری شینۆك بنێرێت بۆ كوردستان بۆ ئەوەی یارمەتی پێشمەرگە بدات. ئەم پرۆژەیە چی بەسەر هات؟
ماركۆ كامێلۆس: هاوپەیمانی داوای لە ئێمە كرد هەندێك هەلیكۆپتەر دابین بكەین كە بڕیار بوو لە فڕۆكەخانەی هەولێر جێگیر بكرێن، بۆ ئەوەی بەشداری هەڵمەتی گەڕان و رزگاركردن بكەن. ئەمە لە بنەڕەتدا هەلیكۆپتەرێكە بۆ ئەوەی فریای هەموو ئەو كەسانە بكەوێت لە كاتی جەنگدا لە رەوشێكی مەترسیداردان. ئێمە بە نیازین هەشت هەلیكۆپتەر لە هەولێر جێگیر بكەین.
رووداو: ئەم هەلیكۆپتەرانە كەی دەگەن؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێستا دوو هەلیكۆپتەر لە هەولێرن و هەتا كۆتایی مانگی نیسانیش جێگیركردنی ئەوانی دیكەش تەواو دەبێت.
رووداو: بۆ هاوكاریكردنی پێشمەرگە، چیتان كردووە و لە داهاتوودا بە نیازن چی بكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: ئەوەی ئێمە بۆ پێشمەرگە دەیكەین وەكوو سەرمایەگوزارییەكی دوورمەودا وایە، ئێمە مەشق بە پێشمەرگە دەكەین. ئێمە دەزانین
ئەوەی ئیتاڵیا بۆ پێشمەرگەی دەكات سەرمایەگوزارییەكی دوورمەودایە
پێشمەرگە سەرباز و شەڕكەری ئازان. بەڵام هەندێكجار ئازابوون بە تەنیا بەس نییە، بەڵكو دەبێت مەشقی باشیشت كردبێت، هەر بۆیەش 200 سەربازی سوپای ئیتاڵیا هەن كە مەشق بە پێشمەرگە دەكەن. وابزانم هەتا ئێستا سەربازە ئیتاڵییەكان لە كانوونی یەكەمی 2014ەوە مەشقیان بە دوو هەزار پێشمەرگە كردووە.
رووداو: پێتوایە مەشق بەس بێت، ئەی چەك و پێداویستییەكانی جەنگ چی؟
ماركۆ كامێلۆس: ئیتاڵیا پێشتر لە سەرەتای دەستپێكردنی جەنگەكە چەكی بۆ پێشمەرگە ناردووە، بەمدواییەش پێداویستی وەكوو جلوبەرگمان
فەرماندەیەكی پێشمەرگە گوتبووی ئەگەر مەشقی ئیتاڵیم كردبایە 23 پێشمەرگەم لەدەست نەدەدا
ناردووە، پێداویستییەكانی دیكە دەگەنێ. بەڵام من جەخت لەسەر مەشق دەكەمەوە. با چیرۆكێكت بۆ بگێڕمەوە. ئەمە چیرۆكی فەرماندەیەكی پێشمەرگەیە، فەرماندەی تیمی راهێنانەكانی خۆمان ئەم چیرۆكەی بۆ گێڕامەوە. ئەم فەرماندەیەی پێشمەرگە چووەتە ناو مەشقەكانی ئیتالیا و گوتوویەتی "هەفتەی پێشوو لەگەڵ تیمەكەی خۆم لە جەنگێكدا بووین، لەو پێكدادنەدا 23 لە 30 پێشمەرگەم لەدەستچوون، ئەگەر بەر لە پێكدادنەكە ئەم مەشقەم لەگەڵ راهێنەرە ئیتاڵییەكان بكردایە، رەنگە هەموو پێشمەرگەكانم بە سەلامەتی دەردەچوون." ئەمە تەنیا بۆ ئەوە بوو پێت بڵێم راهێنانی چاك گرنگە. بوونی تیمێكی راهێنەری چاك بەو مانایەیە كە پێشمەرگەكانی داهاتوو لەلایەن ئەو پێشمەرگانەوە راهێنانیان پێدەكرێت كە ئیتاڵییەكان راهێنانیان پێیانكردووە. هەر بۆیەش دەڵێم ئەمە وەكوو سەرمایەگوزارییەكی دوورمەودایە.
رووداو: وەكوو حكومەتی ئیتاڵیا، ئایا شانازی بەوەندە دەكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: بەڵێ. بەڵام بەشێوەیەكی سەرەكی شانازی بەپێشمەرگە دەكەم بەهۆی ئەوەی كە كردوویانە. بۆ هەر شوێنێك دەچم وەكوو باڵیۆزی
بەهۆی پێشمەرگەوە سوپاسم دەكەن
ئیتاڵیا سوپاسم دەكرێت بەهۆی ئەو شتەی كە ئیتاڵیا دەیكات، بەڵام حەز دەكەم بە دیوەكەی دیكەشدا قسە بكەم، من سوپاسی عێراقییەكان و كورد دەكەم بۆ ئەو خەبات و جەنگەی لە دژی داعش كردوویانە. چونكە داعش تەنیا دوژمنی ئەوان نییە، بەڵكو دوژمنی مرۆڤایەتییە، ئەوان بۆ هەموو مرۆڤایەتی جەنگی دژی داعش دەكەن.
رووداو: پشتگیری جەماوەری ئیتاڵیا چۆنە؟
ماركۆ كامێلۆس: پشتگیریی جەماوەریش هەیە، لەبەر ئەوەی رای گشتی بەڕوونی دركی بە هەڕەشەكانی داعش كردووە. بەر لە هەموو شتێكیش لە رێگەی رووماڵكردنی هەواڵەكان، بۆ نموونە ئەوەی بەسەر پەنابەران و ئاوارەكاندا هاتووە. بەڵام هەروەها بەهۆی ئەو هێرشە تیرۆریستیانەی لە پاریس روویاندا.
رووداو: جەنابی باڵیۆز، كوردستان رووبەڕووی كێشەی دارایی بووەتەوە، كێشەی داراییش كاریگەری لەسەر بەرەكانی جەنگ و بەتایبەتیش پێشمەرگە دەبێت. ئایا ئێوە ئامادەن لەڕووی داراییەوە هاوكاری كوردستان بكەن، لە كاتێكدا ئەم هاوكارییە ئێستا پێویستە؟
ماركۆ كامێلۆس: بەداخەوە نرخی نەوت یارمەتیدەرمان نەبووە لە جەنگی دژی داعش. ئەمەش بەشێوەیەكی بەرچاو داهاتەكانی حكومەتی عێراق و
هاوكاریكردنی عێراق و هەرێمی كوردستان لە ئەجێندای كۆبوونەوەی گرووپی G7 دەبێت
حكومەتی هەرێمی كوردستانی كەمكردووەتەوە. لەسەر ئەو بڕوایەم هاوكاریكردنی حكومەتی عێراق و حكومەتی هەرێمی كوردستان لەسەرەوەی ئەجێندای كۆبوونەوەی لوتكەی گرووپی G7 دەبێت كە بڕیارە لە مانگی ئایار لە ژاپۆن بەڕێوەبچێت. پێشموایە هەندێك پاكێج لەو كۆبوونەوانە دەخرێنەڕوو بۆ یارمەتیدانی حكومەتی عێراق و حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ ئەوەی بتوانن رووبەڕووی ئەم رەوشە سەختە ببنەوە.
رووداو: ئایا ئێوە وەكوو حكومەتی ئیتاڵیا هیچ دەستپێشخەرییەكتان نییە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێمە ئێستاش یارمەتییەكی زۆری عێراق و كوردستان دەدەین. ئێمە لە ئاوەدانكردنەوە و گەشەدا یارمەتی دەدەین، لە هاوكاریكردنی ئاوارەكانەوە یارمەتیدەر بووینە، لە پێدانی هاوكاری بۆ دەستەبەركردنی سەقامگیری هاوكاربووینە. ئێمە یەكێك لە گەورەترین یارمەتیدەرەكان بووینە. ئەوەی ئێمە دەیكەین ئەوەیە پارە بدەین بە نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ ئەوەی سەقامگیری بۆ ئەو ناوچانە بگەڕێنرێتەوە كە لەدەستی داعش ئازادكراون. ئەم پارەیەش حكومەتی عێراقی خەرجی ناكات، بەڵكو كۆمەڵگای نێودەوڵەتی لە رێگەی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە خەرجی دەكات. ئێمە هەروەها مەشق بە پۆلیسی عێراقیش دەكەین، چونكە پۆلیسی عێراقی لەو ناوچانە جێگیر دەكرێن كە رزگاركراون. جێگیركردنی پۆلیسیش لە ناوچە رزگاركراوەكانی ژێر دەستی داعش، رێگە بۆ هێزەكانی دژەتیرۆری عێراق و هێزەكانی دیكەی سوپای عێراق خۆشدەكات بۆ ئەوەی پێشڕەوی بكەن بۆ ناوچەكانی دیكە بۆ ئەوەی لەوێ لە دژی داعش بجەنگن. هەر بۆیەش پۆلیسی عێراق كە لەلایەن هێزی كاریبیەنێری ئیتاڵی مەشقیان پێكراوە لە ئەنبار جێگیركراون، ئەمەش رێگە بە سوپا دەدات بێن بۆ باكوور بۆ ئەوەی مووسڵ كۆنتڕۆڵ بكەنەوە.
رووداو: بەڵام حكومەتی هەرێمی كوردستان گازندەی ئەوە دەكات كە هاوكاریی پێویست بۆ ئاوارە لەئارادا نییە، ئایا هیچ بەدواداچوونێكتان كردووە بۆ ئەو هاوكارییە داراییەی بە نەتەوە یەكگرتووەكانتان داوە، بۆ ئەوەی بزانن ئاخۆ هاوكارییەكان بە ئاوارەكانی كەمپەكان دەگەن یان نا؟
ماركۆ كامێلۆس: هەندێك پڕۆژەی ئیتاڵیش هەیە كە لە كەمپەكانی ئاوارەكان لە كوردستان جێبەجێكراون، بۆ نموونە كەمپی عەنكاوە لە هەولێر، بە هاوكاری ئیتاڵیا قوتابخانە بۆ منداڵان دانراوە، بۆ ئەوەی منداڵەكان بتوانن لەم ماوەیەدا لەسەر خوێندن بەردەوام بن. لەم رۆژانە لە دهۆك بووم، لەوێ سەردانی بنكەیەكی چاودێریم منداڵانم كرد، لەوێ ئێمە كەرستەی پێویست دابین دەكەین بۆ چارەسەری حاڵەت و نەخۆشییە جیاوازەكانی منداڵە تازە لەدایكبووەكان. دیمەنێكی زۆر هەستبزوێن بوو كە بینیم ئەو ساوایانە لەژێر ئەو چاودێرییە سەخت و قورسەدان. ئەمە بەشێكە لە هاوكاری و یارمەتییەكانی ئیتاڵیا. كەواتە ئێمە لە زۆر بواردا بەشدارین، بێگومان سەرچاوەكانی ئێمە سنووردارن، ئەوەشت لەبەر چاو بێت ئیتاڵیا لە زۆر وڵات بەشدارە، بۆ نموونە لە ئەفغانستان، لە لوبنان و لە عێراقدا بەشدارین. نازانم لەوانەیە لە داهاتوودا لە لیبیاش بەشدار بین. هەر بۆیەش ئەمە هەوڵێكی زۆرە كە ئێمە داومانە.
رووداو: لای ئیتاڵیا كام یەك لەم سێ شوێنە لە هەموویان سەختترە، ئەفغانستان یان لوبنان یان عێراق؟
ماركۆ كامێلۆس: حاڵی حازر بێگومان سەختترین و ئاڵۆزترین شوێن بۆ ئەوەی لێی بیت عێراقە.
سەختترین و ئاڵۆزترین شوێن بۆ ئەوەی لێی بیت عێراقە
رووداو: هەموو عێراق، یان بەشی هەرە زۆری عێراق، یانیش بەشێكی دیاریكراو لە عێراق؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێستا شوێنە مەترسیدارەكەی عێراق ئەو ناوچەیەیە كە لە ژێر دەسەڵاتی داعشە و بەرەی جەنگیشە. لەڕووی بەشداری لە جەنگەكەدا و پێویستییەكانەوە بێگومان عێراق مەترسیدارترین شوێنە. هەروەها لەبەر ئەوەش كە وای لێدێت ژمارەی ئەو سەربازە ئیتاڵیانە كە لە عێراق جێگیركراون لە هی سەربازە ئیتاڵییەكانی هەموو وڵاتانی دیكە زیاتر دەبێت.
رووداو: بەڕای ئیتاڵیا كۆمەڵگای نێودەوڵەتی دەبێت چیبكات بۆ ئەوەی شكست بە داعش بهێنێت؟
ماركۆ كامێلۆس: وەڵامەكەی ئاسانە، بەردەوام بن لەسەر ئەوەی كە ئێستا دەیكەن، واتە شەڕكردن لە دژی داعش، مەشقپێكردن، چاودێریكردنی ئاوارەكان، ئەمانە جومگە سەرەكییەكانی هەوڵەكانی هاوپەیمانی پێكدەهێنن. وابزانم ئەوەی گرنگە بكرێت ئەوەیە بەردەوامی بەم رەوتە بدەن، واتە بەردەوام بن لەسەر ئەوەی دەیكەن.
رووداو: لەڕووی تیۆرییەوە ئەمە دەكرێت وابێت، بەڵام بەكردەوە داعش هەتا ئێستاش بەهێزە و خاكێكی زۆر لەژێر كۆنتڕۆڵی داعش دایە؟
ماركۆ كامێلۆس: هیچ كەسێك نەیگوتووە جەنگی داعش ئاسان و خێرا دەبێت. تەنانەت سەرۆك ئۆباماش چەندینجار گوتوویەتی ئەمە جەنگێكی دوورودرێژ دەبێت، بەڵام ئەگەر سەیری بارودۆخەكە بكەین دەبینین داعش بە بەراورد لەگەڵ 2014 و 2015 لەڕەوشێكی زۆر خراپتر دایە. 40%ی ئەو ناوچانەی لە ژێر دەسەڵاتی داعش بوون ئێستا كۆنتڕۆڵكراونەتەوە، ئەمانە كۆمەڵێك ئاماژەی ئەرێنین. ئەم جەنگە پێویستی بە كاتە.
رووداو: لەڕووی سەربازییەوە رەنگە شكستپێهێنانی داعش كارێكی ئاسان بێت، سەختیش بێت كۆمەڵگای نێودەوڵەتی دواجار بەم ئامانجە دەگات. بەڵام جەنگی ئەو كەسانەی شوێن ئایدیۆلۆژیای داعش دەكەون ئاسان نابێت.
ماركۆ كامێلۆس: ئەمە شەڕێكی ئاڵۆزە، چونكە لەم شەڕەدا دەبێت دڵ و عەقڵی خەڵك بەدەستبهێنیت. بەبۆچوونی من تاكە رێگە بۆ ئەمە ئاشتەواییە. بەڕای من دەبێت یارمەتی هەموو خەڵكی عێراق بدەین بۆ ئەوەی هۆكارێك بدۆزنەوە بۆ داهاتوویەكی هاوبەش، هەروەها هۆكارێك بۆ یەكێتی بدۆزنەوە لە جیاتی ئەو هۆكارانەی لێكیان دادەبڕێت. هەروەها كاتێك دەبینین ئەم ناكۆكییە چی لێدەكەوێتەوە، چونكە گەورەترین وانەی سەرهەڵدانی داعش ئەوە بووە كە یەكێتیی گرنگە، واتە یەكێتی لە نێوان عێراقییەكان و یەكێتی لە نێوان كوردەكان خۆیاندا.
رووداو: بەڵام ئایا پێتوایە ئەمە بۆ عێراقییەكان ئاسان بێت بۆ ئەوەی یەكبگرن.
ماركۆ كامێلۆس: لە ئیتاڵیا زۆرجار دەڵێین هیوا هەتا دواڕۆژیش دەمێنێت. بەبێ هیوا هیچ داهاتوویەك لەئارادا نییە.
ماركۆ كامێلۆس، باڵیۆزی ئیتاڵیا لە عێراق، یەكێك بوو لە میوانانی دیداری سلێمانی كە پێش نەورۆزی ئەمساڵ لە زانكۆی سلێمانی بەڕێوەچوو. كامێلۆس لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ (تۆڕی میدیایی رووداو) باسی چەند پرسێكی گرنگ دەكات، لەوانە ئەگەری رووخانی بەنداوی مووسڵ و دەڵێت بەهۆی ئەو مەترسییەی لەسەر بەنداوەكە هەبوو، حكومەتی عێراق بە پەلە گرێبەستی لەگەڵ كۆمپانیایەكی ئیتاڵی واژۆ كردووە. سەبارەت بە هاوكاریی حكومەتی ئیتاڵیاش بۆ هەرێمی كوردستان، ماركۆ كامێلۆس دەڵێت حكومەتی ئیتاڵیا بەردەوام دەبێت لەسەر مەشقپێكردنی پێشمەرگە. هەروەها دەڵێت حكومەتی ئیتاڵیا دوو هەلیكۆپتەری جۆری شینۆكی لە هەولێر جێگركردووە كە بۆ مەبەستی فریاگوزاری بەكاردەهێنرێ، تاوەكو كۆتایی مانگی ئایاریش ژمارەی ئەو هەلیكۆپتەرانە بۆ هەشت هەلیكۆپتەر زیاد دەكات.
رووداو: دەمەوێت لە بەنداوی مووسڵەوە دەست پێبكەین. ئەمریكا رایگەیاند هەڕەشەیەكی گەورە لەلایەن بەنداوی موسڵەوە لە ئارادایە، بەڵام سەركردەكانی عێراق پێیانوایە هەڕەشەكە هێندەش گەورە نییە. رای ئێوە چییە؟ ئێوە ئاگاداری ئەم كێشەیەن، ئایا بەڕای ئێوە ئەم هەڕەشەیە بەڕاستی لەسەر عێراق هەیە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئەندازیارانی سوپای ئەمریكا لە چەندین مانگ پێش ئێستاوە چاودێریی بەنداوەكەیان كردووە، ئەوان كۆمەڵێك سێنسۆریان هەیە كە
رووداو: حكومەتی ئیتاڵی هیچ پرۆژەیەكی لە دەوروبەری بەنداوەكە هەیە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێمە خەریكی رووپێوكردن و هەڵسەنگاندنین، بۆ ئەوەی بتوانین تەكنیككارانی خۆمان لەو كۆمپانیایە بهێنین كە كاری چاككردنەوەكە لە بەنداوەكەدا دەكەن. ئەم تەكنیككارانە لەلایەن راوێژكارانی ئەمنی ئیتاڵییەوە دەپارێزرێن كە لە سوپای ئیتاڵیاوە دێن. چونكە كەنارەكانی بەنداوەكە زۆر نزیكە لە بەرەكانی جەنگی دژی رێكخراوی بەناو دەوڵەتی ئیسلامی.
رووداو: ئێوە ئێستا خەریكی پاراستنی بەنداوەكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: هێشتا نەخێر.
رووداو: كەی دەستپێدەكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: لە مانگی نیسانەوە دەست بە جێگیركردنی تیمەكە دەكەین. جێگیركردنی تیمەكەش كاری یەك یان دوو هەفتە نییە، ئەمە چەند مانگێكی دەوێت، بەڵام هەركاتێك راوێژكارە ئەمنییەكان گەیشتن، ئەوە تەكنیككارەكانیش بەردی یەكەمی كارەكەیان دادەنێن.
رووداو: ئەی ئەگەر هاتوو هەتا مانگی نیسان هەڕەشەكە گەورەتر بووەوە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێمە هیوادارین ئەمە روونەدات، ئەوەندەی لەدەستمان بێت دەیكەین، دڵنیاین كۆمپانیا ئیتاڵییەكە لەوێ دەبێت بۆ ئەوەی كارەكەی خۆی جێبەجێ بكات بۆ ئەوەی هەڕەشەكە بەشێوەیەكی بەرچاو كەم ببێتەوە.
رووداو: ئایا ئەمە بەو مانایەیە كێشەكە جدییە و دەكرێت لە ماوەی دوو هەفتەدا رووبدات؟
ماركۆ كامێلۆس: من ئەمە ناڵێم، هیچ زانیارییەكم نییە كە بڵێت ئەمە روودەدات. راستە نیگەرانی هەیە، بەڵام سەیركە، دەبێت هەندێك گەشبینیش بین و هەوڵ بدەین بەردەوام بین.
رووداو: بەڕێوەبەری بەنداوی مووسڵ رایگەیاندووە كە هەڕەشەكە هێندەش گەورە نییە و زێدەڕۆیی تێدا دەكرێت، چونكە ئاستی ئاوی بەنداوەكە هێندە بەرز نییە.
ماركۆ كامێلۆس: ئەمە هەڵسەنگاندنی بەڕێوەبەری بەنداوەكەیە، من رێزم هەیە بۆ هەڵسەنگاندنەكەی، بەڵام لە حاڵەتی ئەم بەنداوەدا باشتر وایە بیر لە خراپترین سیناریۆ بكەینەوە، چونكە ناتوانین خۆمان ببەخشین ئەگەر شتێك رووبدات، لەبەر ئەوەی ئێمە كێشەكەمان بە بچووك سەیر كردبوو. ئێمە لە هەوڵداین بۆ ئەوەی هەرچی زووترە ئەم كارە دەستپێبكەین، چونكە نیگەرانیمان هەیە، بۆچوونی جیاواز هەیە و ئێرەش وڵاتێكی ئازادە.
رووداو: چەند كەس لە تیمی ئەمنی ئیتاڵیا لە بەنداوەكە جێگیر دەكرێن؟
ماركۆ كامێلۆس: پلانمان وایە نزیكەی 500 راوێژكاری ئەمنی لە ناوچەكانی بەنداوەكە جێگیربكەین، بۆ ئەوەی ئاسایشی ئەو كەمپە دابین بكەن كە
رووداو: دەمەوێت بچینە سەر پرسی جەنگی هەرێمی كوردستان لە دژی داعش، لە كاتێكدا وەكوو سەركردەكانی كوردیش دەڵێن ئیتاڵیا رۆڵێكی بەرچاوی گێڕاوە لەم جەنگەدا. كاتێك شاندی هەرێمی كوردستان چوون بۆ ئیتاڵیا، باسی ئەوە كرابوو ئیتاڵیا هەلیكۆپتەری شینۆك بنێرێت بۆ كوردستان بۆ ئەوەی یارمەتی پێشمەرگە بدات. ئەم پرۆژەیە چی بەسەر هات؟
ماركۆ كامێلۆس: هاوپەیمانی داوای لە ئێمە كرد هەندێك هەلیكۆپتەر دابین بكەین كە بڕیار بوو لە فڕۆكەخانەی هەولێر جێگیر بكرێن، بۆ ئەوەی بەشداری هەڵمەتی گەڕان و رزگاركردن بكەن. ئەمە لە بنەڕەتدا هەلیكۆپتەرێكە بۆ ئەوەی فریای هەموو ئەو كەسانە بكەوێت لە كاتی جەنگدا لە رەوشێكی مەترسیداردان. ئێمە بە نیازین هەشت هەلیكۆپتەر لە هەولێر جێگیر بكەین.
رووداو: ئەم هەلیكۆپتەرانە كەی دەگەن؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێستا دوو هەلیكۆپتەر لە هەولێرن و هەتا كۆتایی مانگی نیسانیش جێگیركردنی ئەوانی دیكەش تەواو دەبێت.
رووداو: بۆ هاوكاریكردنی پێشمەرگە، چیتان كردووە و لە داهاتوودا بە نیازن چی بكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: ئەوەی ئێمە بۆ پێشمەرگە دەیكەین وەكوو سەرمایەگوزارییەكی دوورمەودا وایە، ئێمە مەشق بە پێشمەرگە دەكەین. ئێمە دەزانین
رووداو: پێتوایە مەشق بەس بێت، ئەی چەك و پێداویستییەكانی جەنگ چی؟
ماركۆ كامێلۆس: ئیتاڵیا پێشتر لە سەرەتای دەستپێكردنی جەنگەكە چەكی بۆ پێشمەرگە ناردووە، بەمدواییەش پێداویستی وەكوو جلوبەرگمان
رووداو: وەكوو حكومەتی ئیتاڵیا، ئایا شانازی بەوەندە دەكەن؟
ماركۆ كامێلۆس: بەڵێ. بەڵام بەشێوەیەكی سەرەكی شانازی بەپێشمەرگە دەكەم بەهۆی ئەوەی كە كردوویانە. بۆ هەر شوێنێك دەچم وەكوو باڵیۆزی
رووداو: پشتگیری جەماوەری ئیتاڵیا چۆنە؟
ماركۆ كامێلۆس: پشتگیریی جەماوەریش هەیە، لەبەر ئەوەی رای گشتی بەڕوونی دركی بە هەڕەشەكانی داعش كردووە. بەر لە هەموو شتێكیش لە رێگەی رووماڵكردنی هەواڵەكان، بۆ نموونە ئەوەی بەسەر پەنابەران و ئاوارەكاندا هاتووە. بەڵام هەروەها بەهۆی ئەو هێرشە تیرۆریستیانەی لە پاریس روویاندا.
رووداو: جەنابی باڵیۆز، كوردستان رووبەڕووی كێشەی دارایی بووەتەوە، كێشەی داراییش كاریگەری لەسەر بەرەكانی جەنگ و بەتایبەتیش پێشمەرگە دەبێت. ئایا ئێوە ئامادەن لەڕووی داراییەوە هاوكاری كوردستان بكەن، لە كاتێكدا ئەم هاوكارییە ئێستا پێویستە؟
ماركۆ كامێلۆس: بەداخەوە نرخی نەوت یارمەتیدەرمان نەبووە لە جەنگی دژی داعش. ئەمەش بەشێوەیەكی بەرچاو داهاتەكانی حكومەتی عێراق و
رووداو: ئایا ئێوە وەكوو حكومەتی ئیتاڵیا هیچ دەستپێشخەرییەكتان نییە؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێمە ئێستاش یارمەتییەكی زۆری عێراق و كوردستان دەدەین. ئێمە لە ئاوەدانكردنەوە و گەشەدا یارمەتی دەدەین، لە هاوكاریكردنی ئاوارەكانەوە یارمەتیدەر بووینە، لە پێدانی هاوكاری بۆ دەستەبەركردنی سەقامگیری هاوكاربووینە. ئێمە یەكێك لە گەورەترین یارمەتیدەرەكان بووینە. ئەوەی ئێمە دەیكەین ئەوەیە پارە بدەین بە نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ ئەوەی سەقامگیری بۆ ئەو ناوچانە بگەڕێنرێتەوە كە لەدەستی داعش ئازادكراون. ئەم پارەیەش حكومەتی عێراقی خەرجی ناكات، بەڵكو كۆمەڵگای نێودەوڵەتی لە رێگەی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە خەرجی دەكات. ئێمە هەروەها مەشق بە پۆلیسی عێراقیش دەكەین، چونكە پۆلیسی عێراقی لەو ناوچانە جێگیر دەكرێن كە رزگاركراون. جێگیركردنی پۆلیسیش لە ناوچە رزگاركراوەكانی ژێر دەستی داعش، رێگە بۆ هێزەكانی دژەتیرۆری عێراق و هێزەكانی دیكەی سوپای عێراق خۆشدەكات بۆ ئەوەی پێشڕەوی بكەن بۆ ناوچەكانی دیكە بۆ ئەوەی لەوێ لە دژی داعش بجەنگن. هەر بۆیەش پۆلیسی عێراق كە لەلایەن هێزی كاریبیەنێری ئیتاڵی مەشقیان پێكراوە لە ئەنبار جێگیركراون، ئەمەش رێگە بە سوپا دەدات بێن بۆ باكوور بۆ ئەوەی مووسڵ كۆنتڕۆڵ بكەنەوە.
رووداو: بەڵام حكومەتی هەرێمی كوردستان گازندەی ئەوە دەكات كە هاوكاریی پێویست بۆ ئاوارە لەئارادا نییە، ئایا هیچ بەدواداچوونێكتان كردووە بۆ ئەو هاوكارییە داراییەی بە نەتەوە یەكگرتووەكانتان داوە، بۆ ئەوەی بزانن ئاخۆ هاوكارییەكان بە ئاوارەكانی كەمپەكان دەگەن یان نا؟
ماركۆ كامێلۆس: هەندێك پڕۆژەی ئیتاڵیش هەیە كە لە كەمپەكانی ئاوارەكان لە كوردستان جێبەجێكراون، بۆ نموونە كەمپی عەنكاوە لە هەولێر، بە هاوكاری ئیتاڵیا قوتابخانە بۆ منداڵان دانراوە، بۆ ئەوەی منداڵەكان بتوانن لەم ماوەیەدا لەسەر خوێندن بەردەوام بن. لەم رۆژانە لە دهۆك بووم، لەوێ سەردانی بنكەیەكی چاودێریم منداڵانم كرد، لەوێ ئێمە كەرستەی پێویست دابین دەكەین بۆ چارەسەری حاڵەت و نەخۆشییە جیاوازەكانی منداڵە تازە لەدایكبووەكان. دیمەنێكی زۆر هەستبزوێن بوو كە بینیم ئەو ساوایانە لەژێر ئەو چاودێرییە سەخت و قورسەدان. ئەمە بەشێكە لە هاوكاری و یارمەتییەكانی ئیتاڵیا. كەواتە ئێمە لە زۆر بواردا بەشدارین، بێگومان سەرچاوەكانی ئێمە سنووردارن، ئەوەشت لەبەر چاو بێت ئیتاڵیا لە زۆر وڵات بەشدارە، بۆ نموونە لە ئەفغانستان، لە لوبنان و لە عێراقدا بەشدارین. نازانم لەوانەیە لە داهاتوودا لە لیبیاش بەشدار بین. هەر بۆیەش ئەمە هەوڵێكی زۆرە كە ئێمە داومانە.
رووداو: لای ئیتاڵیا كام یەك لەم سێ شوێنە لە هەموویان سەختترە، ئەفغانستان یان لوبنان یان عێراق؟
ماركۆ كامێلۆس: حاڵی حازر بێگومان سەختترین و ئاڵۆزترین شوێن بۆ ئەوەی لێی بیت عێراقە.
رووداو: هەموو عێراق، یان بەشی هەرە زۆری عێراق، یانیش بەشێكی دیاریكراو لە عێراق؟
ماركۆ كامێلۆس: ئێستا شوێنە مەترسیدارەكەی عێراق ئەو ناوچەیەیە كە لە ژێر دەسەڵاتی داعشە و بەرەی جەنگیشە. لەڕووی بەشداری لە جەنگەكەدا و پێویستییەكانەوە بێگومان عێراق مەترسیدارترین شوێنە. هەروەها لەبەر ئەوەش كە وای لێدێت ژمارەی ئەو سەربازە ئیتاڵیانە كە لە عێراق جێگیركراون لە هی سەربازە ئیتاڵییەكانی هەموو وڵاتانی دیكە زیاتر دەبێت.
رووداو: بەڕای ئیتاڵیا كۆمەڵگای نێودەوڵەتی دەبێت چیبكات بۆ ئەوەی شكست بە داعش بهێنێت؟
ماركۆ كامێلۆس: وەڵامەكەی ئاسانە، بەردەوام بن لەسەر ئەوەی كە ئێستا دەیكەن، واتە شەڕكردن لە دژی داعش، مەشقپێكردن، چاودێریكردنی ئاوارەكان، ئەمانە جومگە سەرەكییەكانی هەوڵەكانی هاوپەیمانی پێكدەهێنن. وابزانم ئەوەی گرنگە بكرێت ئەوەیە بەردەوامی بەم رەوتە بدەن، واتە بەردەوام بن لەسەر ئەوەی دەیكەن.
رووداو: لەڕووی تیۆرییەوە ئەمە دەكرێت وابێت، بەڵام بەكردەوە داعش هەتا ئێستاش بەهێزە و خاكێكی زۆر لەژێر كۆنتڕۆڵی داعش دایە؟
ماركۆ كامێلۆس: هیچ كەسێك نەیگوتووە جەنگی داعش ئاسان و خێرا دەبێت. تەنانەت سەرۆك ئۆباماش چەندینجار گوتوویەتی ئەمە جەنگێكی دوورودرێژ دەبێت، بەڵام ئەگەر سەیری بارودۆخەكە بكەین دەبینین داعش بە بەراورد لەگەڵ 2014 و 2015 لەڕەوشێكی زۆر خراپتر دایە. 40%ی ئەو ناوچانەی لە ژێر دەسەڵاتی داعش بوون ئێستا كۆنتڕۆڵكراونەتەوە، ئەمانە كۆمەڵێك ئاماژەی ئەرێنین. ئەم جەنگە پێویستی بە كاتە.
رووداو: لەڕووی سەربازییەوە رەنگە شكستپێهێنانی داعش كارێكی ئاسان بێت، سەختیش بێت كۆمەڵگای نێودەوڵەتی دواجار بەم ئامانجە دەگات. بەڵام جەنگی ئەو كەسانەی شوێن ئایدیۆلۆژیای داعش دەكەون ئاسان نابێت.
ماركۆ كامێلۆس: ئەمە شەڕێكی ئاڵۆزە، چونكە لەم شەڕەدا دەبێت دڵ و عەقڵی خەڵك بەدەستبهێنیت. بەبۆچوونی من تاكە رێگە بۆ ئەمە ئاشتەواییە. بەڕای من دەبێت یارمەتی هەموو خەڵكی عێراق بدەین بۆ ئەوەی هۆكارێك بدۆزنەوە بۆ داهاتوویەكی هاوبەش، هەروەها هۆكارێك بۆ یەكێتی بدۆزنەوە لە جیاتی ئەو هۆكارانەی لێكیان دادەبڕێت. هەروەها كاتێك دەبینین ئەم ناكۆكییە چی لێدەكەوێتەوە، چونكە گەورەترین وانەی سەرهەڵدانی داعش ئەوە بووە كە یەكێتیی گرنگە، واتە یەكێتی لە نێوان عێراقییەكان و یەكێتی لە نێوان كوردەكان خۆیاندا.
رووداو: بەڵام ئایا پێتوایە ئەمە بۆ عێراقییەكان ئاسان بێت بۆ ئەوەی یەكبگرن.
ماركۆ كامێلۆس: لە ئیتاڵیا زۆرجار دەڵێین هیوا هەتا دواڕۆژیش دەمێنێت. بەبێ هیوا هیچ داهاتوویەك لەئارادا نییە.