وەزیری دەوڵەتی ئەڵمانیا بۆ رووداو: ئێستا کار لەسەر وەرگرتنی کرێکارانی شارەزا دەکەین

  

ریم رادۆڤان، کە لە حکومەتی تازەی ئەڵمانیادا بووەتە وەزیری گونجاندن و تێکەڵاوبوون، لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ تۆڕی میدیایی رووداو کە ئاڵا شاڵی لەگەڵی ئەنجامی دا، رایگەیاند کە ئێستا زیاتر لە 200 هەزار کوردی ئێزدی لە ئەڵمانیا دەژین و بڕیاری پەرلەمانی ئەڵمانیا بۆ بەجینۆساید ناساندنی کۆمەڵکوژیی ئێزدیان لە رۆژی 19-01-2023، بە "هەنگاوێکی مێژوویی" دانا و گوتی، ئەڵمانیا بۆ ئاوەدانکردنەوەی شنگال " یارمەتیی دارایی پێشکێش دەکات".

 

هەروەها سەبارەت بە ناردنەوەی ئەو پەناخوازانەی داواکانیان رەتکراوەتەوە و ئەوانەی لە داهاتوودا ئەڵمانیا حەزدەکات بچنە ئەڵمانیا وەڵامی رووداو دەداتەوە. 

 

 

ریم رادۆڤان: هەڵبەتە داننان بە جینۆسایدی ئێزدییەکان لە عێراق رۆڵێکی گەورەی دەبێت و دەبێتە هەنگاوێکی مێژوویی. هەنگاوێکی دیکە دەچینە پێشەوە لە بواری بەدیهێنانی دادپەروەریی مێژوویی دا. بێگومان ئەمە ناتوانێت ئازاری ئێزدییەکان کەمبکاتەوە، بەڵام پێم وایە ئاماژەیەکی گرنگە کە ئەڵمانیا بەرەو داننان بە جینۆسایدەکە دەڕوات. حکومەتی فیدراڵی زۆر شت دەکات. بۆ نموونە، لە عێراق و ناوچەکە بەرنامەیەکی هاریکاریی بۆ ئێزدییە ئاوارە و پەنابەرەکان هەیە. بەداخەوە ناوچەکەیان وێران بووە، ئەڵمانیا هەروەها بۆ ئاوەدانکردنەوەی ناوچەکە یارمەتیی دارایی پێشکێش دەکات.

 

 

ریم رادۆڤان: بۆ ئەمە، چەندین هەنگاو هەن. ئەوەی کە من زۆر بە گرنگ دەیبینم ئەوەیە کە حکومەتی فیدراڵیی [ئەڵمانیا] پارە بۆ هاریکاریی دەروونی و کۆمەڵایەتیی لە ناوچەکە دابین دەکات و یارمەتیدەر دەبێت بۆ ئەوەی ئەو ژنانەی کە هێشتا لەوێن، ئەوانەی کە رزگاربوون، بتوانن لەڕووی دەروونییەوە مامەڵە لەگەڵ ئەو شتانە بکەن کە بەسەریان هاتووە. دڵخۆشم کە ژمارەیەکی زۆری هەرێمە فیدراڵییەکان لە ساڵی 2015 دا بڕیاریاندا ژنانی ئێزدی بێننە ئەڵمانیا و پشتیوانییان بکەن. ئامانجمان لەو کارە ئەوەیە دووبارە تێكەڵاوی کۆمەڵگەیان بکەینەوە. زیاتر لە هەر شتێک، ئەو ژنانە هۆکاری گرنگن لە دادگەییکردنی تاوانەکانی داعش. ژنانی ئێزدی لەوێ رۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن. من لەگەڵ کۆمەڵگەی ئێزدی لە ئەڵمانیا لە پەیوەندییەکی نزیکدام لە پرسەکانی دیکەدا، بۆ نموونە تێکەڵكردنەوەیان بە کۆمەڵگە چۆن بەڕێوەدەچێت و ژنان زیاتر پێویستیان بە چییە.

 

 

ریم رادۆڤان: بەڵێ، هەرێمە فیدراڵییەکان[ی ئەڵمانیا] هەر لە دوای کردەوەکانی داعش لە ساڵی 2014دا، دەستیان بە بەرنامەی تایبەتی وەرگرتن[ی پەنابەران] کرد. بۆیە، ئێستا زۆرترین رەوەندی ئێزدی لە جیهان لە ئەڵمانییە؛ زیاتر لە 200 هەزار ئێزدی لە ئەڵمانیا دەژین. حکومەتی فیدرال[ی ئەڵمانیا] هەنگاو دەنێت، ئەمەش بۆ من گرنگە کە لە ناوچەکە، واتە لە عێراقیش، کاری ئاوەدانکردنەوە دەکرێت؛ رەنگە ئەوەش ببێتە هیوایەک بۆ دروستکردنی ژیانێک لەو ناوچەیە.

 

 

ریم رادۆڤان: من وەک بەرپرسێکی بواری تێكەڵکردن بە کۆمەڵگە و گونجاندن، کاری سەرەکیم ئەوەیە کە هەوڵبدەم تێكەڵکردن لەگەڵ کۆمەڵگە لە ئەڵمانیا بە سەرکەوتوویی بەڕێوەببردرێت، نەک تەنیا بۆ پەنابەران، بەڵکو بۆ کەسانی دیکەش، وەک ئەوانەی بۆ خوێندن یان کارکردن دێنە ئێرە. حکومەت هەموو ئامادەکارییەک دەکات بۆ ئەوەی مرۆڤ بتوانێت باشتر لەگەڵ کۆمەڵگەکە تێكەڵ بێت. ئێستاش بەڕاستی، زۆر شت هەن کە دەبێت بکرێن. ئەوە لە کاتێکدایە شەڕی ئۆکراینا بووەتە هۆی کۆچبەربوونی ژمارەیەکی زۆری خەڵک، هەروەها شەپۆلی دیکەی پەنابەرانیش هەن.

 

 

ریم رادۆڤان: بەڵێ، بێگومان بەسەرهاتی پەنابەرێتییەکەم وایکردووە کە روانگەیەکی تایبەتم هەبێت. من تێدەگەم کاتێک کە مرۆڤ دەگاتە ئێرە هەست بە چی دەکات، لە چ دۆخێکدایە. پێشتریش لەم بوارەدا زۆر کارم کردبوو. ئەم ئەزموونەش لە کاری رۆژانەم دا هاوکارم دەبێت بۆ ئەوەی ببینم ئەو کەسانەی لەوێ دێنە ئێرە لە چ دۆخێکدان، پێداویستییەکانیان بۆ ئاییندەی دوور چی دەبن. من هەمیشە ئەمە دەکەمە بەشێک لە کارەکەم.

 

 

ریم رادۆڤان: بەرنامەکانمان کە تایبەتن بە تێکەڵکردنەوە بە کۆمەڵگە، بۆ نموونە، کۆرسی تێكەڵکردنەوە، بێگومان بۆ هەموو کەسێکن، گرنگ نییە پەنابەران لە کام وڵاتەوە هاتوون. من لە نزیکەوە لەگەڵ کۆمەڵە ئایینییەکانی وەکو کۆمەڵەی مزگەوتەکان و کۆمەڵەی ئێزدییەکاندا کاردەکەم. هەروەها ئەم دواییە، لەگەڵ کۆمەڵگەی ئارامییەکان کۆبوومەوە بۆ ئەوەی ببینم کە ئەوان وەک پێکهاتەیەکی ئایینی، پێداویستییەکانیان چین و لە کوێ ئاستەنگیان دێتە رێگە. بۆ ئەمەش، بەرنامەی تایبەتمان هەیە. 

 

 

ریم رادۆڤان: لەلای حکومەتی فیدراڵی [ئەڵمانیا] هیچ تێڕوانینێکی جیاواز نییە بۆ تێکەڵکردن لەسەر بنەمای نەتەوە یان وڵاتی رەسەنی کۆچبەرەکان. بۆ هەموو کەسێک وەکو یەکە. بە بڕوای من، ئەمە رێگە راستەکەیە. خۆی لێرەدا، بەشێوەیەکی گشتی، ئامانجەکە تێكەڵبوونەوەیە بە کۆمەڵگە. ئەڵمانیاش وڵاتێکە کە زۆر کولتوور کاریگەریی خۆیان لەسەری جێهێشتووە.

 

 

ریم رادۆڤان: ئامانجمان ئەوەیە پرسی کۆچبەران لە هاوپەیمانیی ترافیکلایت (هاوپەیمانیی پێکهێنەری حکومەت) و ئێستاش لەنێو حکومەتی فیدراڵیدا بگرینەدەست و بە شێوەیەکی جیهانی بیربکەینەوە. هەڵبەتە لەم پرسەدا، وڵاتانی دیکەش رێککەوتنیان هەیە. بۆ نموونە، گرنگ دەبێت ئەگەر ئەو کەسانەی مافی پەنابەرێتییان وەرنەگرتووە، ئەوانیش بکەونە نێو چوارچێوەی ئەم رێککەوتنانە. مەبەستم ئەو کەسانەیە کە لێرە مافی پەنابەرێتییان وەرنەگرتووە و پێویستە بگەڕێنەوە وڵاتەکانیان. لە هەمان کاتدا، دەتوانین لە رێگەی ئەو رێککەوتنانەوە رێگە بۆ کارزانەکان بکەینەوە تاوەکو کرێکار و کارمەند بێنن. لەم کاتەدا هیچ رێککەوتنێکی لەو جۆرە لەگەڵ حکومەتی عێراقدا نییە.

 

 

ریم رادۆڤان: ئێستا ئێمە بۆ حکومەتی فیدراڵی لەسەر ستراتیژی وەرگرتنی کرێکارە شارەزاکان و درێژەدان بە یاسای کۆچبەری بۆ ئەو کەسانەکار دەکەین. وای دەبینم ستراتیژەکە لە چەند مانگی داهاتوودا پەسند بکرێت. دواتریش ئاگاداریی تایبەت بڵاودەکرێتەوە لەسەر ئەوەی کە مرۆڤ چۆن بۆ کارکردن، هەروەها بۆ خوێندنی باڵا، بێتە ئەڵمانیا.