گوتەبێژی حکومەتی عێراق بۆ رووداو: 200 ملیار دینار دەنێرین بۆ هەرێمی کوردستان نەک 400 ملیار

 

باسم عەوادی، گوتەبێژی حکومەتی عێراق لە بەرنامەی رووداوی ئەمڕۆ گوتی: لە کۆبوونەوەی رۆژی سێشەممەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقدا بڕیاردراوە بە رەوانەکردنی 400 ملیار دینار بۆ هەرێمی کوردستان، بەڵام بەهۆی پەسەندنەکردنی بودجە و کەمی پارەی کاشەوە نیوەی ئەو بڕە لە چەند رۆژی داهاتوودا خەرج دەکرێت کە دەکاتە 200 ملیار دینار.

 

 

 

باسم عەوادی: خۆتان ئاگادارن هەڤپەیڤینێکی بەڕێز محەممەد شیاع سوودانی هەبوو لەگەڵ ژمارەیەک لە دەزگاکانی راگەیاندن، بەڕێز سەرۆکوەزیران باسی لەوەکرد کە بەمنزیکانە هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان دەستپێدەکات. بەپێی ئەو زانیارییانەی لەبەردەستدان ئێمە لە کاتەکانی کۆتایداین، تەنیا چەند رێوشوێنێکی تەکنیکی ماوە، چونکە دەزانن رێککەوتن کراوە لەنێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی ناوەندی کە هەردوو وەزارەتی نەوت و وەزارەتی سامانەسروشتییەکان کردوویانە کۆمەڵێک رێوشوێنی زۆر هەن، لەوانە ئێمە پێویستە هەژمار بکەینەوە و لەگەڵ بانکی ناوەندی قسەبکەین، لەگەڵ وەزارەتی نەوت و وەزارەتی سامانەسروشتییەکان هەماهەنگی بکەین، لەگەڵ کۆمەڵێک وردەکاریی کە پەیوەندی بە کۆمپانیاکانی نەوتەوە هەیە، بۆیە هەموو ئەمانە رێوشوێنن و لە چەند رۆژی کەمی داهاتوودا کۆتایی پێدەهێنرێت و دواتر کۆمپانیای سۆمۆ پەیامێک دەنێرێت بۆ تورکیا تا دووبارە هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان دەستپێبکاتەوە، ئەوەی بەڕێز محەممەد شیاع سوودانی باسیکردووە بە پشتبەستن بەو زانیارییانەی کە لەلای وەزارەتی نەوتن لە چەند رۆژێکی کەمدا ئەم دۆسیەیە یەکلایی دەبێتەوە.

 

 

باسم عەوادی: من گوتەبێژم بەناوی حکومەتەوە، هەرچی پەیوەندی بە پرسە هونەرییەکانەوە هەیە و کۆبوونەوەی وەزارەتی نەوت لەگەڵ کۆمپانیاکان و مامەڵە لەگەڵ هەرێمی کوردستان پەیوەندی بە وەزارەتی نەوتی عێراقەوە هەیە، یان دەتوانرێت ئاراستەی وەزارەتی سامانەسروشتییەکان بکرێت، بەڵام لەکۆی گشتی من جەخت لەوە دەکەمەوە کە حکومەتی عێراق هاندەرێکی باشی هەیە و هەمان هاندەری باش بۆ هەرێمی کوردستانیش هەیە بۆئەوەی کە نەوت هەناردەبکرێتەوە. حکومەتی ناوەندیی ئەو 400 هەزار بەرمیلەی داناوە کە بەشێکە لە رەشنووسی بودجە و هەر رۆژێک کە دوابکەوێت زیانی دەگات بە بودجە و مافەکانی هەرێمی کوردستانیش، بۆیە ئێمە هەمان هاندانمان هەیە و هەمان تێڕوانینمان هەیە بۆئەوەی کە ئەمڕۆ نەوت هەناردەبکرێت باشترە لە سبەینێ، بۆیە ئومێدمان هەیە و ئامادەکاریمان کردووە و کارەکانیش بەردەوامن بۆئەوەی بگەینە ئەو ساتەی کە بەزووترین کات رایبگەیەنین کە نەوتی هەرێمی کوردستان هەناردە دەکرێتەوە لەرێگەی بەندەری جەیهانەوە.

 

 

باسم عەوادی: بەپێی ئەو زانیارییانەی کە لەلایەن وەزارەتی نەوتی عێراقەوە پێماندراوە، پرسەکە زۆر ئاساییە، تەنانەت ئەگەر تورکیا داوای وتوێژیش بکات ئەوە هیچ کێشەیەک نییە، ئەوە فاکتەرێکی هاندانە و هەرسێ لایەن دەبێت بچنە وتوێژەوە و دەگەینە رێککەوتن. پێشتر رێککەوتنی نێودەوڵەتی هەبوون کە پەێوەندییان هەیە بە هەناردەکردنی نەوت، رێککەوتنی دووقۆڵیش هەیە لە ساڵی 1973ەوە لەنێوان تورکیا و عێراقدا واژۆکراوە و لە ساڵانی هەشتاکاندا ئەم رێککەوتنە نوێکراوەتەوە، تورکیا وڵاتێکی دراوسێیە و ئەم بابەتە بابەتێکی هەستیارە، وەک چۆن ئێمە ۆێویستمان بە سامانە سروشتییەکانە تورکیاش بە هەمان شێوە پێویستی پێیەتی، بۆیە بڕواناکەم کێشەیەکی ئەوتۆ لەم بابەتەدا هەبێت.

 

 

باسم عەوادی: بەڵێ، بەپێی ئەو زانیارییانەی کە هەیە باس لە چەند رۆژێکی کەمی داهاتوو دەکەین، بەڕێز سەرۆکوەزیران دەڵێت چەند رۆژێکی کەم، بۆیە ئەگەر رۆژانی پشوو ناچاری کردبین کە لە 5 شەممە تاوەکوو دووشەممەی داهاتوو لە کارەکانمان بووەستین، ئەوە بە دڵنیاییەوە لەدوای جەژن ئومێدێکی زۆر هەیە بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوت.

 

 

باسم عەوادی: زانیارییەکی وردم نییە لەوبارەیەوە.

 

 

باسم عەوادی: پێویستە ئەم رێککەوتننامەیە بەردەوام بێت تا ئەوکاتەی یاسای نەوتوگاز پەسەند دەکرێت، ئەمە یەکێکە لە رێککەوتننامە زۆر گرنگەکان و دەبێتە یەکێک لە یاسا گرنگەکان و عیراق پێویستر بەوەیە کە ئەم یاسایەی هەبێت، ئەگەر یاسای نەوت و گاز پەسەند بکرێت ئیتر پێویستمان بە رێککەوتن نابێت چونکە لەرێگەی یاساکەوە هەموو ئەو زانیارییانە بەردەست دەبن کە پەیوەندییان بە هەناردەکردن و هەژمارەکان و کۆمپانیا و کێڵگەکان هەیە، بۆیە ئەم رێککەوتننامەیە بەردەوام دەبێت تاکو ئەو کاتەی رێککەوتن دەکرێت لەبارەی یاسای نەوت و گازەوە.

 

 

باسم عەوادی: ئەمە پرسێکی هونەرییە و پشت بە دامەزراوەکان دەبەستێت، ئەنجوومەنی وەزیران بڕیاریداوە کە 200 ملیار دینار بنێردرێت بۆ هەرێمی کوردستان بۆ یارمەتیدانی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان

 

 

باسم عەوادی: ئەو بڕەی کە پەسەندکراوە نیوەی دەنێردرێت کە 200 ملیار دینارە.

 

 

باسم عەوادی: وەک پێشینەیە، ئێمە دەزانینی راگرتنی هەناردەکردنی نەوت کاریگەریی لەسەر هەرێمی کوردستان هەیە، کاتێک هەناردەکردنی نەوت دەوەستێت کۆمەڵێک کاریگەریی لێدەکەوێتەوە. هەرێمی کوردستان بەشێکە لە عێراق و رێککەوتن هەیە لەنێوان لەیەنەکانی بەڕیوەبردنی دەوڵەت، بەپێی رێککەوتنەکانیش حکومەتی عێراق کۆماندەکاتەوە، ئێمە تەماشای داهاتووی نەوەکان دەکەین  چ لە هەرێمی کوردستان و چ لە ناوچەکانی دیکەی عێراق بەشێوەیەکی هاوسەنگی. مانگێک لەمەوبەر سەرۆکوەزیران لە زانکۆی ئەمریکی لە سلێمانی گوتی کە نایەوێت گوێی لە چەمکی کێشە هەڵپەسێردراوەکان بێت، بەتایبەت ئەو کێشانەی کە لەنێوان هەرێمی کوردستان و عێراقدا هەیە، هەربۆیە هەردوولا پێویستە بگەنە لێکتێگەیشتنی هاوبەش و سازش بۆ یەکتر بکەن تا لەماوەی یەک ساڵدا هەموو ئەو کێشانە چارەسەربکرێن.

 

 

باسم عەوادی: بودجە بەمنزیکانە پەسەند دەکرێت و هەواڵی مژدەبەخش هەیە لەبارەیەوە، لەماوەی 10 رۆژی داهاتوودا بودجە پەسەند دەکرێت دواتر کارەکان بەشێوەیەکی دروست دەڕۆن،  وەک سەرۆکوەزیران زیاتر لەجارێک گوتویەتی بەرپرسیارێتی نیشتمانیمان هەیە بەرامبەر هاوڵاتییانمان لە بەغدا و هەرێمی کوردستان و هەموو ناوچەکانی عێراق.

 

 

باسم عەوادی: نەخێر رێککەوتننامەی نوێ نییە، بەڵام بەهۆی پەسەندنەکردنی بودجەوە پارەی کاش کەمە و ماوەیەکی دیکە کە بودجە پەسەنددەکرێت ئەو رێککەوتنانەی کە پابەندبوونیان تێدایە لەنێوان هەرێمی کوردستان و عێراقدا بەردەوام دەبن و جێبەجێ دەکرێن.

 

 

باسم عەوادی: جارێکی دیکە جەخت دەکەمەوە کە سەرۆکوەزیران گوتی بەرپرسیارێتی نیشتمانی هەیە بەرامبەر هاونیشتمانییانی هەرێمی کوردستان، ئێستا و لە داهاتووش هاوڵاتییانی هەرێمی کوردستان پێویستیان بە هەر یارمەتییەکی حکومەتی ناوەندی بێت، ئەوا بەغدا دەستبەرداری ئەرکە نیشتمانییەکانی خۆی نابێت.

 

 

باسم عەوادی: ئەمە پرسیارێکی گریمانەیی و هونەرییە، ئێستا شاندەکان سەردانی یەکتر دەکەن و بە گفتوگۆ و لێکتێگەیشتن چارەسەرێک دەدۆزنەوە. نیازی باش هەیە لە هەرێمی کوردستان و لە بەغدا، ئامانجە سەرەکییەکە ئەوەیە کە هەردوولا هاوئاهەنگی بکەن بۆ چارەسەری کێشەکان بەشێوەیەکی دروست.

 

 

باسم عەوادی: حکومەت تووشی هەندێک گرفت بوو لەوانە دابەزینی بەهای دینار کە کاریگەریی هەبوو لەسەر دواکەوتنی رەشنوسی بودجە، هەندێک وردەکاریی دیکەش هەن کە کاریگەرییان هەبوو لەسەر بەرەوپێشچوونی کارەکان، بەڵام رێککەوتنی نەوتی نێوان هەرێمی کوردستان و عێراق بەرەوپێشچوونێکی باشە کە پێشتر نەگەیشتبووە ئەم قۆناخە و ئەگەر پابەندی رێککەوتنەکان بین لە داهاتوودا دەتوانین رێککەوتنی باشتر بکەین. پێویستە رێککەوتننامەکان بە هیچ جۆرێک پەراوێز نەخرێن و هەمووان پێوەی پابەندبن، رەنگە یاسای نەوت و گاز لە وادەی خۆی دوابکەوێت کە 6 مانگ بوو، بەڵام ئەوەش وادەکات کە بگەینە زەمینەیەکی باشتر پێکەوە.

 

 

باسم عەوادی: سوپاس بۆ ئێوە.