ئەحمەد تورك: زیندانی ئامەد لە كامپەكانی هیتلەر خراپتر بوو
رووداو- مێردین
كاتێك برا گەورەكەی دەكوژرێ، داوای لێدەكرێ ببێتە گەورەی ناوچەكەیان لە مێردین. ئەحمەد تورك، سیاسەتڤانی كورد پێگەی بنەماڵەكەی ناچاری كرد تێكەڵی سیاسەت بێت، سیاسەتێك كە بۆ ماوەیەكی زۆر ئەوی خستە زیندانێكەوە "خراپتر لە كامپەكانی هیتلەر" وەكو خۆی وەسفی دەكات.
ئەحمەد تورك كە چەند خولێك لەسەر لیستی پارت و لایەنی جیاجیا گەیشتووەتە پەرلەمانی توركیا، لە بەرنامەی پەنجەمۆری كەناڵی (رووداو)دا لاپەڕەكانی مێژووی كورد لە توركیا و باكووری كوردستان هەڵدەداتەوە.
بەشی یەكەم
رووداو: ئەگەر لە منداڵیتەوە دەستپێبكەین، چی دەڵێی؟
ئەحمەد تورك: ساڵی 1946 لە گوندی حوسێنی قەنجۆ لە قەزای دێركی چیای مازی لە پارێزگای مێردین لەدایكبووم. لە عەشیرەتی ئیزۆلم كە عەشیرەتێكی بەربڵاو و گەورەیە، بەڵام ئێستا عەشیرەتگەری وەكو پێشان باوی نەماوە. حوسێنی قەنجۆ لە سەردەمی سوڵتان عەبدولحەمید لەگەڵ ئیبراهیم پاشا كاری دەكرد، كەسێكی ئێزدی و لە عەشیرەتی "دنای" بوو، ئەو باوكی دایكمە، بەڵام باوكم لە گوندی شێوێ چووە قەسری حوسێنێ قەنجۆ. لەوێ بووینە خاوەنی قەسری حوسێنێ قەنجۆ، واتە ئەوەمان لە دایكەوە بۆ مایەوە.
رووداو: حاجی سینانی رەحمەتی باوكتان تێكەڵ بە سیاسەت دەبوو؟
ئەحمەد تورك: نەخێر حاجی سینانی باوكم كاری بەسەر سیاسەتەوە نەبوو، براكەم خەریكی سیاسەت بوو. ساڵی 1969 عەبدولڕەحیمی برام وەكو كەسێكی سەربەخۆ بووە پەرلەمانتار، بەڵام لەساڵی 1972 كوژرا. هەر بەو هۆیەوە لە نێوان عەشیرەتی ئێمە و چەند عەشیرەتێك، ماوەی 15 بۆ 20 ساڵ كێشەی خوێنداری و دوژمنایەتی هەبوو، 30 كەسی تێدا كوژرا.
رووداو: هۆكاری كوشتنەكە چی بوو، سیاسی بوو؟
ئەحمەد تورك: بەڵێ سیاسی بوو. براكەم لەنێو جەهەپە كاری سیاسی دەكرد. ئەوكاتە ئاغای دێركێ لە پارتی دیموكرات كاری دەكرد، بابەتی سیاسی سەری كێشا بۆ بابەتی دوژمنداری. ئەوكات دەیانگوت عەبدولڕەحیم بەگ تەنیا گەنجێكە و ئێمەش ئاغای دێركێین و گەورەی دێركین، ئەو چۆن لە روومان دەوەستێتەوە؟ واتە كێشەكە بەو شێوەیە دەستی پێكرد. دوای ئەوەی براكەم كوژرا، كەسانی عەشیرەت و هەندێك كەس هاتن گوتیان تۆ ببە بە برا گەورە.
رووداو: لە كۆتایی ساڵی 1950 جوڵانەوەی سیاسی نەبوو، بەڵام هەندێك جوڵانەوەی رۆشنبیری هەبوون تۆ ئەوكاتە گەنج بووی...؟
ئەحمەد تورك: ساڵی 1960 لە قوتابخانە بووم. ئەوكاتە تەمەنم 14 ساڵان بوو. رووداوە سیاسییەكانمان چاودێری دەكرد. بۆ نموونە كاتێك موسا عەنتەر و هەڤاڵەكانی بەند كران، ئاگاداری هەواڵەكانی دەبووین، هەرچەندە لەنێو رووداوە ساسییەكاندا نەبووین، بەڵام لە دوای ساڵی 1971 كاتێك هاتمە زانكۆ دەستم بە چالاكیی سیاسی كرد.
رووداو: ساڵی 1965 پارتی دیموكراتی كوردستان (پەدەكە- باكوور) دروست بوو، هیچ پەیوەندیتان لەگەڵ هەبوو؟
ئەحمەد تورك: برا گەورەكەم پێیەوە پەیوەست بوو، عەبدولحەلیم "كەدەپە" بوو. تەنانەت لەگەڵ چەند كەسێكی دیكە چووە باشووری كوردستان بۆ ئەوەی مستەفا بارزانی ببینن.
رووداو: ساڵی 1970 جەنەراڵەكانی سوپای توركیا كودەتایەكیان كرد. ئەوە چ كاریگەرییەكی هەبوو، بەتایبەتی لە رووی سیاسی كە خەڵكێكی زۆر دەستگیركران. ئەگەر بۆ مێژوو شایەتی بدەیت، كێ دەستگیركرا و بۆچی دەستگیركرا؟
ئەحمەد تورك: دەوڵەتی توركیا بەو شێوەیە لە كوردی دەڕوانی كە شتێكی مەترسیدارە. هەركاتێك كودەتا روویداوە، سەرەتا گەلی كوردیان كردووەتە ئامانج. هەر كودەتایەك روودەدات بۆیان دەبێتە دەرفەتێك بۆ ئەوەی رووناكبیر و رۆشنبیرانی كورد بێدەنگ بكەن و بیانكەنە ئامانج و لە زیندانەكانیان بئاخنن. ئەوكات بەتایبەت ساڵی 1971 گەنجانی كورد ویستیان سیاسەتێكی سەربەخۆی كوردی بەڕێوەبەرن. ئەوكاتە دەڤریمجی كلتوور (راستڕەوەكان) هەبوون كە لەلایەن گونجانی كورد ئەوانەی لە زانكۆ بوون، دامەزرێنرا.
رووداو: كێ بوون ئەوانەی رێبەرایەتیان دەكرد؟
ئەحمەد تورك: بۆ نمونە، پەسەكە، دەدەكە، كەسانی سەربەخۆ، هەتا ئەوانەشی ئەمڕۆ نزیكن لە پەكەكە، واتە: زۆر تەیاری سیاسی تێدا بوو. دوای ئەوەی رێكخراوەكە داخرا، دوای ئەوەی لە سیاسەت لێكجیابوونەوە، پەسەكە دامەزرێنرا، پەكەكە و گەلێك رێكخستنی سیاسی دیكەش دامەزران.
رووداو: ئەی عەبدولڕەحمانی برا گەورەت دەبێتە ئەندامی پارتی عەدالەت؟ یان كامە پارتی بوو؟
ئەحمەد تورك: بەشێوەیەكی سەربەخۆ بۆ پەرلەمان هەڵبژێردرا، پاشان چووە نێو پارتی عەدالەت و ماوەیەك لەو پارتەدا سیاسەتی كرد.
رووداو: سیاسەتی پارتە توركییەكان چۆن بوو؟ بەتایبەت لەسەر مەسەلەی كورد لەو كات؟ دەیانویست هیچ لەبارەی پرسی كوردەوە قسە بكرێ.
ئەحمەد تورك: قبوڵكردنی كورد زۆر زەحمەت بوو، زەحمەتیشە. واتە: بە هەموو شێوەیەك بۆ ئەوەی كورد بێدەنگ بكەن سیاسەتیان كردووە. هەر لە پارتی دیموكراتەوە بگرە تاوەكو پارتی داد و گەشەپێدان، پارتی گەلی كۆماری و ئەو پارتانەی دامەزراون لە راستیدا دانیان بە مافی كورددا نەناوە. بەردەوام ویستوویانە كورد بێدەنگ بكەن و كورد لەنێو ئەو سیاسەتەدا بێت كە ئەوان دەیانەوێت بەڕێوەی ببەن، بەڵام نەك بەناوی كورد. كاتێك بڵێت كوردم لە هەر شوێنێك بێ، ناتوانێت سیاسەت بكات. نموونەشمان بۆ ئەمە زۆرە، كاتێك شەرەفەدین ئەڵچی گوتی: من كوردم، سزا درا، واتە كورد و كوردستان قەدەغە بوو. بەناوی كوردی سیاسەتكردن موكین نەبوو.
رووداو: تۆ ساڵی 1973 دەچیتە نێو پارتێكەوە، بۆچی ئەو پارتەت هەڵبژارد؟
ئەحمەد تورك: ئەوكات لەنێو ژیان و خانەوادەكەمدا هەستی كوردبوونیش هەبوو، بەڵام ساڵی 1973 كە چوومە نێو سیاسەت بەناوی كورد نەبوو، بەڵكو لەسەر بنەمای بنەماڵەیەكی ناسراو و ویستراوی مێردین بەشداری سیاسەت بووم. ساڵی 1971 ئەو هاوڕێیانەمان كە بە كاری سیاسییەوە خەریكبوون دەستگیركران، دۆخێكی تەواو جیاواز دروستبوو، لە ساڵی 1974 ئەجەوید لێبوردنێكی دەركرد، بەو شێوەیە منیش چوومە نێو جەهەپەوە. ئەوكاتیش لێبوردنێك دەرچوو. دوای ساڵی 1977 سیاسەتی كورد وردە وردە بنیاتنرا. بەناوی كوردییەوە چالاكی دەستی پێكرد.
رووداو: ناوی سۆسیالدیموكرات بوو؟
ئەحمەد تورك: هەرچەندە ناوی سۆسیالدیموكرات بوو، بەڵام رۆحیەتێكی نەتەوەپەروەری هەبوو. ئەمڕۆش ئەو كەموكورتییە لە توركیادا هەیە كە پارتێكی سۆسیالدیموكرات دانەمەزراوە. هەرچەندە پارتمان هەیە ناویان سۆسیالدیموكراتە، بەڵام كار و خەباتەكانیان سۆسیالدیموكرات نییە.
سیاسەتی كوردی لە ساڵی 1978 بەدواوە هێدی هێدی رەنگی كوردایەتی وەردەگرێت، لەسەر ئەو بنەمایەش وردە وردە كار و چالاكیمان دەكرد.
رووداو: تۆ كە لە نێو جەهەپەدا بوویت، دەتتوانی باسی پرسی كورد بكەی؟
ئەحمەد تورك: نەخێر، لەنێو هیچ پارتێك ئەوە قەبوڵنەدەكرا باسی كورد بكەین. هەرچەندە جەهەپەش دەیزانی ئێمە كوردین، بەڵام بەناوی كوردبوون تۆ ناتوانیت سیاسەت لە توركیا بكەی. لەو كاتدا سیاسەتی كورد لەسەر ئاستی كەسایەتییەكان بەڕێوە دەچوو. ئەوەی هەبوو چەند كەسێك بوون ناسراو بوون، بۆ نمونە: شەرەفەدین ئەلچی، موسا عەنتەر، تاریق زیا ئەكینجی و چەند كەسێكی دیكە.
رووداو: پەیوەندیتان لەگەڵ موسا عەنتەر هەبوو؟
ئەحمەد تورك: كاتێك لە زانكۆ بووم، لە رۆژانی پشوودا لە ئیستانبوڵ دەچوومە ماڵی و گفتوگۆمان دەكرد. مووسا عەنتەر بەتەمەن زۆر لە ئێمە گەورەتر بوو، بەڵام من هێشتا گەنج بووم برادەرایەتیم لەگەڵیدا هەبوو. دوای ئەوەی چووە نوسێبین و لە ستلیلێ مایەوە سەردانیم دەكرد، كاتێك لە ئەنقەرە بوو بە هەمانشێوە.
رووداو: تێكچوونی شۆڕشی كورد لە باشووری كوردستان لە ساڵی 1975 چ كاریگەرییەكی لەسەر باكووری كوردستان هەبوو؟
ئەحمەد تورك: بێگومان كاری لە سیاسەتمەداران كرد، تووشی مۆراڵێكی خراپ بوون. هەموومان پێی دڵگران بووین. كاتێك شۆڕش تێكچوو زۆر كەس خۆیان گەیاندە باكوور، نەیاندەویست كەس بشیانناسێت و بە نهێنی لەلای ئێمە دەمانەوە. پەیوەندی هەبوو، بەڵام كاریگەرییەكەی هێندە زۆر نەبوو كەوا كوردەكان بتوانن هاوكاری ئەو شۆڕشە بكەن. چونكە ئەوكات كورد زۆر رێكخراو نەبوو. هەرچەندە "پەدەكە-ی باكوور" و چەند تەوژمی دیكە هەبوون، بەڵام كاریگەری یان نوێنەرایەتییەكی ئەوتۆیان لەنێو خەڵكی نەبوو. جوڵانەوەی كوردی دوای ساڵی 1979 رێكخراو و سیاسیتر بوو، بۆ نموونە: ئاڵای رزگاری، پەسەكە، پەدەكە و پارتە سیاسییەكانی دیكە دامەزرێنران.
رووداو: جیا لە مەسەلەی فایەق بوجاق، ئەی مەسەلەی دكتۆر شڤان و ئەوانە چییە؟ دەربارەی كوشتنی ئەوان چی دەڵێی؟
ئەحمەد تورك: ئەوەندەی ئێمە بزانین ئەوەیە كێشە لە نێوان دكتۆر شڤان و سەعید ئەڵچیدا هەبوو. دەروێشێ سەعدی، كە لەوێ ئەندام بوو، تاوەكو بە ئەمڕۆ دەگات لەبارەی كوشتنی ئەوان شتێكی ئەوتۆی باس نەكردووە كە بۆچی سەعید ئەلچی كوژرا؟ بۆچی دكتۆر شڤان كوژرا؟ لە هزری گەلی كورددا زۆر پرس هەن دەخولێنەوە، ئەویش یەكێكە لەو پرسیارانەی وەڵامەكەی دەست نەكەوتووە. لە راستیدا لە نێو پارتیش لەبارەی كوشتنی دكتۆر شڤان و سەعید ئەڵچی شتێكی ئەوتۆیان بە گەل نەگوت كە هۆكاری كوشتنەكە چی بوو؟ ئەو گفتوگۆیە ئەمڕۆشی لەگەڵدابێت هەر بەردەوامە.
رووداو: جوڵانەوەی كوردی لەناوخۆیدا كێشەیان هەبوو، شەڕی یەكتریان دەكرد و یەك نەبوون، هۆكاری چی بوو؟
ئەحمەد تورك: كاتێك بەدواداچوون دەكەین بۆ ئەوانەی روویاندا، ئەوەمان بۆ دەردەكەوێت كە نەزانییەكی گەورە هەبووە، هەموو لایەك دەیانویست كاریگەرییان لەسەر كورد هەبێ. ببن بە هێزی یەكەم، هەر بۆیە زۆر كێشە لەو ناوەدا روویاندەدا. هەر ئەمەش وایكردووە تاوەكو ئێستاشی لەگەڵدابێت سیاسەتێكی هاوبەشی كوردی دروست نەبێ. لە باشووریش هەمان شت لەنێوان پارتی و یەكێتی روویدا. بەهۆی ئەوەی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بناغەی دیموكراسی باش بنیات نەنراوە، كێشە دروست دەبێت. كاتێك لەنێو خەڵكدا باوەڕبوون بە دیموكراسی نەبێت ئەوكاتە لەسەر كێشەی بچووك شەڕ دروست دەبێ. من بۆخۆم لەگەڵ جوڵانەوەیەكی سیاسی رێكخراوی پەیوەست نەبووم. بەڵكو زیاتر سیاسەتێكی مەدەنی دیموكراتیانەم دەكرد.
رووداو: با بەناو باسی بكەین، تۆ لەگەڵ كامەیانی، لەگەڵ پەكەكە، پەسەكە، رزگاری كەوا كەسایەتییەكانیان ناسراوبوون، لەگەڵ كامەیان دانوستاندن و قسەتان هەبووە؟
ئەحمەد تورك: شەخسی خۆم لەگەڵ هەموو سیاسەتمەداران دانوستاندنم هەبووە، هەتا لەم كۆتاییەدا ماوەیەك چوومە ئەوروپا و پەكەكە لەوێ بوو، چوومە سەردانی كەمال بورقای زۆریان لەلا سەیر بوو، دەیانگوت تۆ چۆن چاوت بە كەمال بورقای دەكەوێت! من گوتم دەمەوێت بیبینم. ساڵی 1993 كاتێك كەمال بورقایم بینی گوتم ئیلا دەبێت تۆش لەگەڵم بێیت بۆ سووریا كە ئەوكات دوژمنایەتییەكی توند لەنێوان پەسەكە و پەكەكە هەبوو، ئەوكات كەمال بورقای هاتە شام.
رووداو: زۆر جار باس لەوە دەكرێت كە پەكەكە لەلایەك و حیزبەكانی دیكەش لەلایەكی دیكە بوون، پەكەكە شەڕی لەگەڵ عەشیرەت و پارتەكانی دیكە دەكرد، بۆچی شەڕی عەشیرەتیان كرد؟ لەگەڵ بنەماڵەكەی ئێوە هیچ كێشەیان هەبوو؟
ئەحمەد تورك: نەخێر، لەگەڵ بنەماڵەكەی من هیچ كێشەیەك نەبووە. لەراستیشدا ئەوكاتە ژمارەیەكی زۆر لە گەنج و لاوەكانمان چوونە ریزی پەكەكە. ئەوكات چەندین گەنج، برازا و ئامۆزام لەنێو پەكەكە بوون، چەندیشیان شەهید بوون. بەڵام كێشەكە ئەوەبوو كاتێك پەكەكە دروستبوو، جێی خۆی لەناو گەلدا كردەوە، ویستیان كاریگەرییان لەسەر هەموو كەسێك هەبێت، سەرەتا ویستیان عەشیرەتەكان بێدەنگ بكەن و ببنە هێزێك، وەك گوتم بۆ دەسەڵاتداری بۆ ئەوەی ببنە هێزێك و هەموو كەس ئەوان بناسێت هەوڵیاندا سیستەمی عەشیرەتگەری لەبنەڕەتەوە هەڵوەشێننەوە. لەو بڕوایەدام هۆكاری شەڕەكان ئەوە بوو.
رووداو: ساڵی 1980 كودەتای سەربازی روودەدات، تۆ تاوەكو ئەوكاتیش ئەندامی جەهەپە بوویت، بۆچی تۆیان خستە زیندانەوە؟
ئەحمەد تورك: من لە ساڵی 1973 تاوەكو 1980 ئەندامی پەرلەمانی توركیا بووم. لەڕاستیدا ویستیان لەپێش كورد خۆیان دەرخەن، ئەوكات چەندین سیاسەتمەداری كورد شەهید بوون و دەستگیركران و خرانە كونجی زیندانەكانەوە. ئەوكات چەندین دۆسیەیان بۆمان كردەوە لەسەر ئەوەی هاوكاریی پەكەكە دەكەین. من و جەلال بایدار و مستەفا قلیج، بە هەواڵدانی هەندێك كەسی عەشیرەتەكان دەستگیركراین كە گوتبوویان ئەوانە پەیوەندییان لەگەڵ پەكەكە هەیە و بەناوی پەكەكە لەگەڵ ئێمە كۆبوونەتەوە. بەڵام هیچ پەیوەندییەكمان بەپەكەكەوە نەبوو. مستەفا قلج دژی پەكەكە بوو، جەلال بایدار پارتی سۆسیالدیموكرات بوو، بەڵام خانەوادەكەی پەیوەندییان لەگەڵ پەكەكە هەبوو.
ساڵی 1982 لە زیندانی ئامەد بەند كراین، لەڕاستیدا ئەوكات وەحشیەتێكی گەورە هەبوو لەو زیندانە. ئەو شتانەی لەوێ روویاندەدا، ئەوەی بەسەر گیراوەكان هاتووە بەجۆرێكە ناتوانین باسی بكەین.
رووداو: تۆ لە هەڤپەیڤینێكدا زیندانی ئامەد بە كامپی نازییەكان دەشوبهێنی، حەز دەكەم هەندێك باسی زیندانی ئامەد بكەی..
ئەحمەد تورك: ئەو زیندانە و كەمپی نازییەكانی سەردەمی هیتلەر وەكو لە وێنە و ڤیدیۆ و بەرنامەكاندا دەیبینین و شتێك كە لەبارەیەوە خوێندوومانەتەوە، كاتێك لەگەڵ زیندانی ئامەد بەراوردی دەكەین، بڕوا بكە زیندانی ئامەد لە كامپەكانی هیتلەر خراپتر بوو. ئەو بێڕێزییەی بە مرۆڤ دەكرا لە سنوور بەدەر بوو. هەر شەوێك دەنووستین دەمانگوت: خودایە رۆحمان دەربێنە، بەس بۆ ئەوەی لەو ئەشكەنجەدانە رزگارمان ببێت. لە زیندان شەو و رۆژ ئەشكەنجەدان هەبوو. تەنانەت لە شوێنی پشوودانیش ئەشكەنجە هەبوو، بەجۆرێك بوو ئەو ناوە بە خوێنی مرۆڤ سوور دەبوو.
رووداو: ئەوان چییان لە ئێوە دەویست؟ بۆچی هێندە لێدان؟!
ئەحمەد تورك: ئامانجیان ئەوەبوو بە بڕوای خۆیان دەرسێك بەكورد بدەن و كورد بەجۆرێ لێبكەن خاوەنداری لە سیاسەت و ناسنامەی خۆی نەكات.
رووداو: كەسی ناسراو كە لەزیندانەكە بوون كێ بوون؟ هیچ كەس هەبوو دان بنێ بەو تۆمەتەی ئاراستەی كراوە و لە زیندانا رووخابێت؟
ئەحمەد تورك: لەنێو هەموو سیاسییەكاندا چەندین كەس هەبوون بەرگرییان دەكرد و بەرگەی ئازار و ئەشكەنجەیان گرت، بۆ نموونە: نەجمەدین كایا، لە پەكەكە زۆر كەس خۆڕاگربوون وەكو مەزڵوم دۆغان، كەمال پیر، خەیری دورموش، بەڵام لە هەندێك جوڵانەوەی دیكە زیندانییەكان تەسلیمی دەوڵەت دەبوون و دواتر بوونە پیاوی دەوڵەت. هەواڵیان لەسەر برادەرانی خۆیان دەدا. زۆر كەسی واشمان بینی. كەسانێك هەبوون بیریان لە دواڕۆژ نەدەكردەوە و لەگەڵ بەرپرسانی زیندان پەیوەندییان هەبوو. بەرپرسێكی زیندانی دیاربەكر كە لەنێو زینداندا وەحشیانە مامەڵەی لەگەڵ زیندانییەكان دەكرد، بینیمان دوایی لە ئیستانبوڵ كوژرا. بۆ نموونە رۆژێكیان منی بردە دادگا، كەمال پیریان هێنایە دادگا كە ئەویش لە پشتەوە دەستی كەلەپچە كرابوو، خۆم خستە لایەك بۆ ئەوەی "كەمال پیر" لە شوێنەكە دابنیشێ، ئەو بەرپرسەی كوژرا منی بردەوە زیندان و بە 200 سەرباز منیان رووت كردەوە و ئازار و ئەشكەنجەیاندام. 15 رۆژ نەمتوانی دابنیشم. كاتێك كەسوكارەكانمان سەردانیان دەكردین نەماندەتوانی نە بە كوردی و نە بە توركی قسەیەكیش بكەین. تەنیا بۆت هەبوو بە كەسوكارەكەت بڵێیت چۆنن باشن. كاتێك دەیانبردین بۆ قاوش دەچوونە سەر پشتمان و ئەشكەنجەیان دەداین. دەیانبردین و دەیانگوت ئەو قاپ و كەلوپەلانە بشۆن، كاتێك لە شووشتن تەواو دەبووین، پاشماوەی خواردنەكانیان بەزۆر دەرخوارد دەداین. دەیانگوت دەبێت بە زمانتان مێزەكان پاك بكەنەوە. زۆر لە هەڤاڵەكانمان لەو بارەیەوە كتێبیان نووسیوە، بەڵام لەڕاستیدا هێشتا بەش ناكات.
رووداو: تۆ بۆ خۆت هیچت لەبارەی زیندانی ئامەدەوە نەنووسیوە؟
ئەحمەد تورك: نەخێر نەمنووسیوە. من خۆم لەوێ لە شوێنی ئەوان بم ویژدانم قەبوڵ ناكات بەو جۆرە ئەشكەنجەیان بدەم. لە زیندانی دیاربەكر 30 كەس بەدار و لەژێر ئەشكەنجەدا بەبەرچاومانەوە كوژران. دواییش دەیانگوت لە پەیژەیەك كەوتوون و مردوون.
رووداو: لە زیندانی ئامەد تەنیا كورد هەبوون یان كەسانی دیكەش هەبوون؟
ئەحمەد تورك: 95%ی گیراوانی زیندانی ئامەد كورد بوون. گیراویان لە زۆر شارەوە هێنابووە ئەوێ. ئەگەر 5 هەزار كەس لە زیندانەكە بووبن، 9 بۆ 10 كەسیان تورك بوون، ئەوانیش چەپی تورك بوون، ئەوەی دیكە هەمووی كورد بوون.
رووداو: هیچ كەس نەیدەتوانی لەو ئازاردان و ئەشكەنجە رزگاری ببێت، بێڕێزی بە هەموویان دەكرا؟
ئەحمەد تورك: هیچ كەس نەبوو رزگاری ببێت، ئەشكەنجەدان بەپێی كەسایەتییەكانیش دەگۆڕا. ئەوەی ناسراو بووایە زیاتر ئەشكەنجە دەدرا. لە ناسراوەكان، من، جەلال بایدار، شەرەفەدین قایا، حوسێن یڵدرم ئەوانە گیراوی سیاسی بووین، لە راستیدا بێڕێزییەكی زۆریان بە ئێمە دەكرد. گیراوانی پەكەكە-یش زیاتر ئازار و ئەشكەنجە دەدران. ئەو كەسانەی پۆلیسی دەوڵەت بوون و دەستگیر كرابوون، ئەوانیش بەهەمانشێوە ئەشكەنجە دەدران، دەیانگوت ئێمە پیاوی دەوڵەت بووین، بەڵام نەمانزانیوە ئەشكەنجەی بەوجۆرە هەیە.