کۆنسوڵی رووسیا: کۆمپانیا رووسییەکان ئامادەن بۆ وەبەرهێنان لە گازی سرووشتی هەرێمی کوردستاندا

 

ماکسیم رۆبن، کۆنسوڵی رووسیا لە هەرێمی کوردستان لە هەڤپەیڤینێکدا لە بەرنامەی رووداوی ئەمڕۆدا باس لە پەیوەندییەکانی مۆسکۆ و هەولێر، رۆڵی کۆمپانیا گەورەکانی رووسیا لە بواری وزەی هەرێمی کوردستان، هەڵوێستی رووسیا لەبارەی بۆردوومانەکانی ئێران و تورکیا بۆ سەر هەرێمی کوردستان و جەنگی رووسیا لە ئۆکراینا دەکات. 

 

کۆنسوڵی رووسیا لە هەرێمی کوردستان دەڵێت: پەیوەندییەکانی رووسی - کوردی پەیوەندییەکی ناوازەیە. راستە نووسینگە و نوێنەرایەتیی هەرێمی کوردستان لە رووسیا هەیە، نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستانیش بە هاوئاهەنگیی لەگەڵ باڵیۆزخانەی عێراقدا لە مۆسکۆ کار دەکات و لەلایەن دەسەڵاتدارانی رووسیاوە پاڵپشتی دەکرێت. 

 

بە گوتەی ماکسیم رۆبن، کۆمپانیا گەورەکانی وزەی رووسی ئامادەن بۆ وەبەرهێنان لە بواری گازی سرووشتی هەرێمی کوردستان. ئاماژەی بەوەشدا کە گوشارەکانی بەغدا لەسەر کەرتی وزەی هەرێمی کوردستان کاریگەری لەسەر کاری کۆمپانیا رووسییەکان نەبووە. 

 

لەبارەی ژمارەی ئەو کورسییانەی کە رووسیا بۆ خوێندنی خوێندکارانی کوردی دابین دەکات، کۆنسوڵی رووسیا گوتی: هەموو ساڵێک حکومەتی رووسیا لانیکەم 30 زەمالەی خوێندن بە خوێندکارانی هەرێمی کوردستانی عێراق دەبەخشێت. ئەمساڵ ژمارەکەی بۆ 60 کورسی بەرزکردەوە. 

 

 

 

ماکسیم رۆبن: سڵاو، سڵاو، زۆر سوپاس بۆ بانگهێشتکردنم و خۆشحاڵم لە ستۆدیۆی رووداو ئامادەم.

 

 

ماکسیم رۆبن: سەرەتا دەمەوێت بڵێم، پەیوەندییەکانی نێوان رووسیا و هەرێمی کوردستان و گەلی کورد، پەیوەندییەکی دێرین و مێژوویی و ئەرێنییە. رووسیا هەمیشە گرنگی و بایەخی بە کاروباری رۆژهەڵاتی نێوەڕاست بەگشتی و پرسی کورد داوە و بەردەوام درکی بە خەم و پەژارەی گەلی کورد کردووە و لە هەوڵدایە کورد لە خاکی خۆیاندا خۆشگوزەران بن و لە سەقامگیری و ئاشتەواییدا بژین. لەبارەی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکەی سوپای رووسیا لە ئۆکراینا، دەمەوێت بڵێم تابلۆیەکی شێوێندراو و هەڵە لەبارەی ئەم ئۆپەراسیۆنە داڕێژراوە. بە دڵنیاییەوە، میدیا رۆژئاواییەکان ئەم وێنە و تابلۆ شێواوەیان کێشاوە. بە شێوەیەک وێنایان کردووە، گوایە دەوڵەتی ئۆکراینا لە ئاشتەوایی و لە کەشێکی ئازادیی رادەربڕین و دیموکراسیدا دەژیا، بەڵام لەپاڵ وڵاتێکی مەزن و زلهێزدا هەڵکەوتووە کە خاوەنی هەژموون و چەکی زۆرە و ئەم زلهێزە لەلایەن دیکتاتۆرێکەوە بەڕێوەدەبرێت و رۆژێک لە رۆژان ئەم دیکتاتۆرە لە خەو هەڵسا و بڕیاری ئەنجامدانی هێرشێکی سەربازیی گەورەی داوە بۆ داگیرکردنی خاکی ئەم وڵاتە ئازاد و دیموکراسییە. ئەم وێنەیە شێوێندراو و پڕ هەڵەیە، ئەمە لە کاتێکدایە رووداوەکان لە مانگی شوباتی 2022 سەریهەڵنەداوە، بەڵکو دەمێکی زۆرە سەریانهەڵداوە. لانیکەم هەشت ساڵ بەر لە ئێستا رووداوەکان سەریانهەڵدا دوای ئەوەی لە 2014 کودەتایەک بە پاڵپشتیی رۆژئاواییەکان سەریهەڵدا. دوای ئەم کودەتایەش، ئۆکراینا درزی تێکەوت و پارچەپارچە بوون، بەهۆی ئەوەی بەشێک لە گەلی ئۆکراینا لە دژی ئەم کودەتا و گۆڕانکارییە بوون، بەتایبەتی لە رۆژهەڵاتی ئۆکراینا لە ناوچەکانی دۆنباس و خارکێڤ و ئۆدێسا و نیکۆلاڤ و چەند شارێکی دیکەش.

 

 

ماکسیم رۆبن: دەمەوێت بڵێم ئەم ئۆپەراسیۆنە سەربازییە هۆکاری زۆری هەیە و ئەمە پاساو نییە وەکو میدیاکانی رۆژئاوا وروژاندوویانە و سیاسەتڤانانی رۆژئاڤا باسیان کردووە. من دەڵێم، دوای کودەتاکەی 2014 بەشێکی کۆمەڵگەی ئۆکراینی کە رووس زمانن و کولتوور و دابونەریتیان رووسییە، لە دژی کودەتاچییەکان وەستانەوە و کودەتاکەیان رەتکردەوە. دەسەڵاتی نوێی کیێڤ لەبری ئەنجامدانی دانووستاندن لەگەڵ ئەم بەشەی کۆمەڵگەی ئۆکراینی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان، پەنایان بۆ هێز برد و یەکە سەربازییە نازییەکانیان، کە نەتەوەپەرستە پەڕگیرەکانن، ناردە سەریان و دواتریش سوپایان نارد بۆ دامرکاندنی نەیارەکانیان و دژایەتیکردنی ئەو بەشە گرنگەی کۆمەڵگە. لە ماوەی هەشت ساڵدا، ئەو پێکهاتەیەی کە رووس زمانن لەلایەن هێزەکانی رووسیاوە قەدەخەی ئاخاوتن بە زمانی رووسی بەسەریاندا سەپێندرا. ئەم خەڵکە لە رۆژهەڵاتی ئۆکراینا مەبەستیان بوو بە زمانی دایک کە زمانی رووسییە، ئاخاوتن بکەن و زمانەکەیان قەدەخە نەکرێت و دەست بە کولتووری رووسی و دابونەریتیان بگرن، هاوکات لە دژی کودەتاکەدا دروشمیان بەرز دەکردەوە.

 

 

ماکسیم رۆبن: هەڵوێستی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ئەرێنییە. دەمەوێت ئەوە بڵێم، حکومەتی هەرێمی کوردستان بەشداریی هەڵمەتی دژی رووسیا نەبووە، کە میدیاکانی وڵاتانی رۆژئاوا دەستیان پێکرد. بە دڵنیاییەوە لەبارەی رووماڵی میدیاییشەوە.

 

 

ماکسیم رۆبن: هەڵوێستی حکومەت و هاووڵاتییانی کورد، پێموایە خەڵکێکی زۆر لە هەرێمی کوردستان لەوە تێدەگەن کە لە ئۆکراینا چی دەگوزەرێت. هەروەها سەرکۆنەی رووسیا ناکەن و دەیانەوێت لەوە تێبگەن کە چی روودەدات. سەرباری ئەوەی میدیاکان بەلای بەرژەوەندیی ئۆکراینا دەکشێنەوە.

 

 

ماکسیم رۆبن: لە سەرەتاوە باسی ئەوەم کرد، کە پەیوەندییەکانی رووسی - کوردی پەیوەندییەکی ناوازەیە. راستە نووسینگە و نوێنەرایەتیی هەرێمی کوردستان لە رووسیا هەیە. هاوکات کوردستان بەشێکە لە عێراق و لە مۆسکۆش باڵیۆزی عێراق هەیە و نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان بە هاوئاهەنگی لەگەڵ باڵیۆزخانەکە کار دەکات. لەلایەن دەسەڵاتدارانی رووسیا پاڵپشتی، دەکرێت بەتایبەتی لەلایەن وەزارەتی دەرەوەی رووسیا و کارئاسانیی بۆ دەکرێت.

 

 

ماکسیم رۆبن: پەیوەندیی رووسی - کوردی، فرەچەشنە هەر لە بواری کولتوورییەوە دەستپێدەکات و رەهەندێکی ئابوورییشی هەیە، بەڵام ئەم پەیوەندییە ئابوورییەش لە بواری وزەوە دەکرێت و دوو کۆمپانیای گەورەی بواری وزەی رووسی کە گازپرۆم و رۆسنەفت-ن لە هەرێمی کوردستان کاران. ئەم دوو کۆمپانیایە بە گوژمەیەکی زۆر گەورە وەبەرهێنانیان کردووە و نزیکەی شەش ملیار دۆلار وەبەرهێنانیان لە هەرێمی کوردستان و بەهێزکردنی ئابوورییەکەی کردووە. گازپرۆم زیاتر لە 1.5 ملیار دۆلار و رۆسنەفتیش زیاتر لە 4.5 ملیار دۆلار؛ بەمەش ئەم دوو کۆمپانیا رووسییە دوو گەورەترین وەبەرهێنەرن لە هەرێمی کوردستان.

 

 

ماکسیم رۆبن: لۆک ئۆیڵ لێرە کار ناکات، کۆمپانیای لۆک ئۆیڵ لە عێراق کار دەکات، بەڵام لە ناوچە جیاوازەکانی عێراقدا کار دەکەن.

 

 

ماکسیم رۆبن: نەخێر، نەخێر، لە هەرێمی کوردستان کار ناکات.

 

 

ماکسیم رۆبن: بە دڵنیاییەوە ئیرادە و خواستی فراوانبوونی زیاتری کارەکانیان لە هەرێمی کوردستان هەیە. لەڕاستیدا زانیاریی وردم لەبارەی پلانی ئەم دوو کۆمپانیایە نییە، بەڵام خواستی فراوانبوونی زیاتر و بەدەستهێنانی پرۆژەی زیاتریان هەیە.

 

 

ماکسیم رۆبن: پرسیارێکی زۆر باشە، زۆر باشە. رەنگە لەم بوارەدا کەمیی زانیاری لەبارەی ئابووریی هەرێمی کوردستانەوە هەبێت. خاڵی دووەمیش، رەنگە وێنەکە هێشتا لەبارەی دۆخی ئەمنیی هەرێمی کوردستان ورد نەبێت. زانیاریم هەیە لەبارەی نیازی هاتنی چەندین کۆمپانیای رووسی بۆ هەرێمی کوردستان بۆئەوەی کار بکەن، بەڵام نیگەرانیی ئەمنییان هەیە، ئەمەش یەکێکە لەو هۆکارانەی کە بڕیاری یەکلاکەرەوەیان نەداوە بۆ دەستبەکاربوونیان.

 

 

ماکسیم رۆبن: ژوورێک هەیە کە بریتییە لە ئەنجوومەنی کارسازانی رووسی - عێراقی و لەم چوارچێوەیەدا کار دەکرێت. سەبارەت بە دامەزراندنی ژوورێکی بازرگانیی هاوبەشی رووسی – کوردستانی، ئەمە بیرۆکەیەکی زۆر باشە. لەڕاستیدا ئەم بابەتەم لەگەڵ بەرپرسان و پیاوانی کاری هەرێمی کوردستان باس نەکردووە.

 

 

ماکسیم رۆبن: زۆر سوپاست دەکەم.

 

 

ماکسیم رۆبن: بەپێی زانیارییەکانم، چەند کۆمپانیایەکی کوردی هەن، گەنمی رووسی، دانەوێڵە و خۆراک هاوردەی هەرێمی کوردستان دەکەن.

 

 

ماکسیم رۆبن: بەڵێ بێگومان، کۆمپانیا رووسییەکان ئەزموونی زۆریان هەیە لە فراوانکردن و گەشەپێدانی کێڵگە نەوتی و گازییەکان لە ناوچە جیاوازەکاندا. هەروەها بایەخی هەرێمی کوردستان بە بواری وزە بەدیدەکەین و ئەگەر کەشەکە گونجاو بێت، کۆمپانیاکانی رووسیا لە توانایاندایە لە بواری گازدا هەنگاوی زۆر گەورە بنێت، بەڵام تاوەکو ئێستا زانیاریی نوێم لەبارەی پەرەپێدانی کێڵگە گازییەکانی هەرێمی کوردستان نەبیستووە.

 

 

ماکسیم رۆبن: رووسیا یەکێکە لە گەورەترین بەرهەمهێنەرانی گازی سرووشتی لە جیهان. هەروەها گومان لەوەدا نییە، یەدەگی گازی سرووشتی لە کوردستان زۆر گەورەیە. وەکو باسم کرد، کۆمپانیا رووسییەکانیش لەوپەڕی ئامادەباشیدان لە ئەگەری کەشێکی لەبار و گونجاودا هاوکاربن بۆ دەرهێنان و بەرهەمهێنانی گازی سرووشتیی کوردی. لەبارەی دیوی دووەمی پرسیارەکەتان، رووسیا ئەو دەسەڵاتەی نییە دژایەتیی هەر بەرهەمێکی دیکە بکات و ناشتوانێت گەمارۆ و مەرج بخاتە سەر بەرهەمی گازی وڵاتانی دیکە، ئەمە بابەتێکی نێوخۆیی عێراقییە و هەرێمی کوردستان مافی خۆیەتی پەرە بە کەرتی بەرهەمهێنان و پیشەسازیی گازی بدات. ئەمە شتێکی سرووشتییە و ئێمە ناتوانین کۆت و بەند بخەینە سەر بەرهەمەکانیان.

 

 

ماکسیم رۆبن: پێموایە خواستێکی زۆر و داوایەکی زۆر مەزن بۆ گازی سرووشتیی رووسیایی هەیە. بۆیە ناتوانم دەستەواژەکانی دەستکەوت و زیان بەکاربهێنم. ئەمە پەیوەستە بە کاروباری نێوخۆیی عێراقی - کوردی.

 

 

ماکسیم رۆبن: بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی لە کۆمپانیا رووسییەکان، کە لە هەرێمی کوردستان کار دەکەن و، بەدەستم گەیشتوون، هیچ کاریگەرییەک بەسەر کۆمپانیاکانمان نەبووە لە ئەنجامی بڕیاری دادگەی فیدراڵیی عێراقی. بەهۆی ئەوەی کاری ئاسایی خۆیان دەکەن.

 

 

رۆبن: نەخێر، هیچ کاریگەرییەکی نەبووە.

 

 

ماکسیم رۆبن: بێگومان، پێشێلکاری لە دژی سەروەرییەکانی دەوڵەتێکی سەربەخۆی وەکو عێراق، جا سەرچاوەکەی ئێران بێت یان تورکیا، مایەی نیگەرانییە. بە دڵنیاییەوە بە هیچ شێوەیەک پێشوازی لە بۆردوومانەکانی ئێران و تورکیا ناکەین. پێمانوایە دەبێت ئەم دۆخە چارەسەر بکرێت، بۆئەوەی متمانە لەنێوان عێراق و وڵاتە هەرێمییەکان بونیات بنرێت. پێموایە عێراق دەتوانێت ئەم کێشەیە چارەسەر بکات و گوێم لە بەرپرسە باڵاکانی هەرێمی کوردستان و عێراق بووە رەتیانکردووەتەوە عێراق و هەرێمی کوردستان ببێتە گۆڕەپانی یەکلاییکردنەوەی ناکۆکییەکان و هاوکات مایەی قبووڵکردن نییە خاکی عێراق بۆ هێرشکردنە سەر وڵاتانی دراوسێ بەکاربهێندرێت.

 

 

ماکسیم رۆبن: پێموانییە، پێموانییە.

 

 

ماکسیم رۆبن: بەڵێ ماوەیەک لە دیمەشق بووم.

 

 

ماکسیم رۆبن: دەمەوێت ئەوە بڵێم، رووسیا زۆر بە رژدی کار دەکات لەپێناو زەمینە خۆشکردن بۆ دیالۆگ و کەمکردنەوەی گرژییەکان و نەهێشتنی ناسەقامگیریی لەم ناوچەیەدا. ئەمە پەیامی ئێمەیە و بۆ ئەم بابەتە کار دەکەین. لە دیمەشق باڵیۆزمان هەیە و هاوڕێ و هاوپیشەکانم لە دیمەشق لەبارەی کاروباری سووریا بەوپەڕی تواناوە کارەکانیان دەکەن.

 

 

ماکسیم رۆبن: جەنگ یان ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکە لە ئۆکراینایە و کاریگەریی بەسەر کۆمپانیاکانی رووسییەوە نابێت، بەڵام سزاکانی وڵاتانی رۆژئاوا ناڕەوایە و لە سەرەتادا کاریگەریی هەبووە، کاریگەرییەکەی لۆجیستیکی بووە. سزاکان لە بواری دارایی و ئابوورییەوە بووە، بەڵام ئێستا ئەم کێشانە چارەسەر کران.

 

 

ماکسیم رۆبن: بەڵێ، بەڵێ.

 

 

ماکسیم رۆبن: سەرەتا دەمەوێت ئەوە بڵێم، ئۆپەراسیۆنەکە تاوەکو پێکانی ئامانجەکانی، بەردەوام دەبێت. ئامانجی سەرەکی پاراستنی گەلە لە دۆنباس. ئامانجی دووەمیش رەواندنەوەی مەترسییەکانی سەر ئاسایشی نەتەوەیی رووسیایە. بەگوێری دوایین راپرسیی گشتی، 80%ی گەلی رووسی پشتیوانیی خۆیان بۆ بڕیاری ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکە دەربڕی.

 

 

ماکسیم رۆبن: من باسی ئەوەم نەکرد، کە رووسیا نەیتوانیوە بەگوێرەی پلانەکە ئۆپەراسیۆنەکە بەڕێوەببات یاخود ئامانجەکانی بپێکێت. چەند ئامانجێکی هەیە، وەکو باسم کرد، ئامانجی یەکەمی پاراستنی خەڵکی دۆنباسە. ئێستا چەندین شاری دۆنباس وەکو دۆنێتسک و دانیشتووانی ئەم شارانە رووبەڕووی بۆردوومانی رۆژانەی هێزەکانی ئۆکراینی دەبنەوە. بۆیە یەکێک لە کارە لەپێشینەکانی ئۆپەراسیۆنەکە، پاراستنی گیانی ئەم هاووڵاتییە سڤیلانەیە.

 

 

ماکسیم رۆبن: پەیوەندییەکانی نێوان رووسیا و هەرێمی کوردستان لەبارەی خوێندنی باڵا لەوپەڕی باشیدایە. هەموو ساڵێک حکومەتی رووسیا لانیکەم 30 زەمالەی خوێندن بە خوێندکارانی هەرێمی کوردستانی عێراق دەبەخشێت. ئەمساڵ ژمارەکەی بۆ 60 کورسی بەرزکردەوە.

 

 

ماکسیم رۆبن: زۆر سوپاس.