هۆشداری دەدرێت لە مەترسیی پیسبوونی هەوا لەسەر دەرکەوتنی ئۆتیزم
رووداو - تەندروستی
توێژینەوەیەک لە ئیسرائیل دەریدەخات، کاریگەرییەکانی پیسبوونی هەوا دەشێت هۆکاربن بۆ دەرکەوتنی نیشانەکانی ئۆتیزم.
توێژەران ئاماژە بەوەدەکەن، پیسبوونی هەوا کاریگەریی لاوەکیی لەسەر دەمارەخانەکان دەبێت، بەمەش ناڕێکییە مێشکی و دەمارییەکان زیاددەکەن وەکو ئۆتیزم بەتایبەت لە منداڵانی تازەلەدایکبوو.
توێژینەوەکە لە زانکۆی عیبریی ئۆرشەلیم کرا و دەرکەوت، مەترسیدارترین ئەو مادانەی کە دەشێت هۆکاربن بۆ زوو دەرکەوتنی نیشانەکانی ئۆتیزم، تەنۆلکە بچووکەکانی PM2.5 و PM10ـن، چونکە ئەوانە بە ئاسانی لەڕێگەی هەناسەدانەوە دەچنە نێو جەستە و تێکەڵ بە سووڕی خوێن دەبن {هەوای هەرێمی کوردستان ئەم تەنۆلکانەی تێدایە}.
د. هەیسەم ئەمال، سەرپەرشتیاری توێژینەوەکە دەڵێت: ''پێویستە منداڵی تازەلەدایکبوو ژینگەیەکی خاوێنی بۆ فەراهم بکرێت، چونکە لە قۆناخێکی هەستیاری گەشەکردنی ئەندامەکانیەتی''.
تەنۆلکە پیسکەرەکانی هەوا، ئەو دەنکۆڵە هەرە وردانەن کە لە هەوای پیسبووی شارەکاندا هەن و تیرەیان کەمتر لە 2.5 مایکرۆ مەترە و لە زانستدا بە PM 2.5 ناسراون. زیاتر لە دووکەڵی ئۆتۆمبێل، کارگەکان و سووتاندنی دارەوە دەردەچن.
ئەم تەنۆلکانە کورتخایەن و درێژخایەن دەکرێت بچنە جەستەوە و تێکەڵ بە سووڕی خوێن ببن و ببنەهۆی؛
- هەوکردنی سییەکان
- نەخۆشییەکانی دڵ و لوولەکانی خوێن
- لەبارچوونی منداڵ
- پێنەگەیشتنی سییەکانی کۆرپە
- هەستیاری
- لاوازبوونی توانای سێکسی
- نەخۆشییەکانی گورچیلە
- نەخۆشییەکانی جگەر
- مردنی لەناکاو
- شێرپەنجە