مەلەك كۆچتۆبین: شەیدای دەنگی عەبدولقەهار زاخۆییم
رووداو- هەولێر
مەلەك كۆچتۆبین (Malek Cochtoben)، میوزیكژەن و گۆرانیبێژی توونسی، خۆی و ئامێری قانوونەكەی لە شاری هەولێر بوون، بۆ ئەوەی لە رێگەی هونەرەكەیەوە گەشتیارانی كوردستان بۆ وڵاتەكەی رابكێشێ، بەڵام پاش ئەوەی هەولێری بینی، بڕیاری دا جارێكی دیكەش سەردانی بكاتەوە.
مەلەك بەهۆی ئەو هەواڵانەی رۆژانە لەسەر عێراق لەبارەی شەڕ و تەقینەوەكان بڵاودەبنەوە، سەرەتا لەو سەفەرەی دوودڵ بووە، بەڵام دواتر بڕیاری داوە بێت و تەنانەت بەڵێنی دا كە جارێكی دیكەش بێتەوە.
مەلەك كە ماستەری لە میوزیك هەیە و ئێستا لە زانكۆی تونس وانەی میوزیك دەڵێتەوە، لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ (رووداو) گوتی كە زانیاری لەبارەی گۆرانی و میوزیكی كوردی هەیە. تەنانەت گوتی كە گوێ لە دەنگی عەبدولقادر زاخۆیی دەگرێ.
هەفتەی رابردوو پێشانگای رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ گەشتیاری لە شاری هەولێر بەڕێوەچوو.
هەر كە دەچوویتە نێو هۆڵی پێشانگاكە، دوو كچ كە یەكێكیان مەلەك بوو، بە جلوبەرگە تەقلیدییەكانیانەوە سەرنجیان رادەكێشای. ئەوان میوزیكێكی ئیندۆنیزییان دەژەنی، بەڵام بە جلوبەرگی توونسییەوە كە سەرنجی زۆر كەسیان راكێشابوو، بۆیە وێنەیان لەگەڵ دەگرتن.
مەلەك كە لەوێ ئامێری قانوونی دەژەند، دواتر بە (رووداو)ی گوت: "ئێمە دەزانین كە میوزیك زمانێكی جیهانییە، ئەگەر لە وشەكانیشمان تێنەگەن، دەتوانین لە رێگەی میوزیكەوە پەیامی خۆمان بگەیەنین، هاتووین هونەری توونسی نیشانی خەڵكی كوردستان بدەین. ئێستا لە هەموو كات زیاتر رۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێویستی بە ئاشتییە، تەنیا میوزیكیش دەتوانێ ئەو كارە بكات".
هەمیشە دەگوترێت ئەگەر سیاسییەكان نەیانتوانی گەلان لەیەك نزیك بكەنەوە، هونەرمەندان دەتوانن ئەو كارە بكەن. مەلەك لەوبارەوە دەڵێت "ئێمە دەمانەوێ لە رێگای موزیك و هونەرەوە پەیامی خۆشەویستی بە مرۆڤایەتی بگەیەنین، چونكە موزیك پەیامی ئاشتی و خۆشەویستی هەڵدەگرێت. دیارە زۆربەی گەلان لە رێگای هونەرەوە یەكتر دەناسن، هەر بۆیەش ئێمە لە رێگای هونەرەوە زیاتر میللەتی كوردمان ناسی".
ئەو سەبارەت بە ئامێری قانوون دەڵێت: "ئەوروپییەكان ئامێری پیانۆیان هەیە كە وەك پاشای ئامێرەكان ناودەبرێت، لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بە تایبەتی لەنێو عەرەبدا ئامێری قانوون شای ئامێرە میوزیكییەكانە، قانوون ئامێرێكی زۆر كۆنە، بەڵام ئێستا لە شێواز و ژەنینی ئامێرەكە نوێگەری كراوە، بێ ئەوەی رەسەنایەتی خۆی لەدەست بدات".
مەلەك ئاوێتەی ئامێرەكە ببوو، هێندە رۆچووبووە نێو ئامێرەكە لەگەڵ هەر نۆتەیەك هەموو لەشی دەكەوتە جووڵە. مەلەك چیرۆكی خۆی و قانوونەكەی دەگێڕێتەوە و دەڵێت: "چیرۆكی من و قانوون درێژە، من پێشتر ئامێری عودم دەژەنی، بەڵام كاتێك قانوونم ژەنی هەستم كرد زۆر لەگەڵ یەك دەگونجێین ، هەرچەندە قانوون ئامێرێكی سەخت و دژوارە بۆ فێربوون،، چونكە ژێیەكانی یەكجار زۆرە و كۆكردنەی ئاسان نییە و ژەنینی تەكنیكێكی زۆر دەوێت، بەڵام زۆر لە رۆحی من نزیكە، من پێیوایە ئامێری قانوون زۆر لە من دەچێت".
مەلەك لەبارەی میوزیكی كوردییەوە دەڵێت: "من یەكێكم لەو هونەرمەندانەی كە زۆر شەیدای میوزیكی توركیم، هەروەها حەزم لە میوزیكی كوردیشە كە لە میوزیكی توركییەوە نزیكە، مەقام و بەستەی كوردی زۆر دڵهەژێن و بەسۆزە، پێموایە دەبێ گەلی عەرەب زیاتر لەبارەی میوزیكی كوردییەوە بزانن".
مەلەك هەندێك لە گۆرانیبێژانی كورد دەناسێ و سەرسامە پێیان. ئەو دەڵێت "بەڕاستی دەمێكە شەیدای دەنگی عەبدولقەهار زاخۆییم كە هونەرمەندێكی كوردە، من زۆر زۆر حەز لە دەنگی ئەو دەكەم، هەرچەندە هیچ لە وشەكانی تێناگەم، بەڵام ئەداكردن و شیرینیی دەنگی عەبدولقەهار سەرنجی هەموو خەڵك رادەكێشێت. زۆر بە تام و چێژ گۆرانی دەڵێت".
ئەوەی زیاتر لە هەموو شتێك سەرنجی مەلەكی راكێشاوە، میواندۆستیی كوردە. مەلەك گوتی "گەلی كورد، گەلێكی میهرەبان و سادە و میواندۆستن، بەڕاستی لە هەولێر پێشوازییەكی زۆر باشیان لێكردین، كوردستان چووەتە نێو دڵم و هەولێریشم زۆر خۆشدەوێت، هەروەها لێرە ئارامی و ئاسایش هەیە بەپێچەوانەی ئەوەی لە میدیاكانەوە باس دەكرێ".
مەلەك بەڵێنی داوە كە گەڕایەوە توونس كوردستان لەبیر نەكات "لە توونس باس لە میهرەبانیی گەلی كورد دەكەم، لەگەڵ رۆشنبیرانی توونس باسی كوردستان دەكەم و ئاگاداریان دەكەمەوە كە كوردستان شوێنێكی خۆشی گەشتیارییە و دەتوانن پشووی خۆیان لێرە بەسەر ببەن".