پسپۆڕێکی دارایی: عێراق باج و گومرگ لەسەر بازرگانەکان هەڵدەگرێت

 

 

ئەمڕۆ دووشەمە 30-1-2023، ماجد سووری، پسپۆڕی دارایی لەکاتی بەشداریکردنی لە بوولتەنی ئابووری تۆڕی میدیایی رووداو کە محەممەد شێخ فاتیح پێشکێشی کرد، رایگەیاند: ئێستا ئابووری عێراق هیچ ناسنامەیەکی نییە و پڕە لە پشێوی، بانکی ناوەندی، خەڵکی عێراق و ئەو کەسانەی دەستیان بەسەر جومگەکانی وڵاتدا گرتووە، هۆکارن بۆ کەڵەکەبوونی کێشەی سیاسی، کۆمەڵایەتی، ئابووری و دەبێت چارەسەری خێرا بۆ ئەم دۆخە بدۆزرێتەوە بۆ ئەوەی بتوانرێت کۆنترۆڵی بەهای دۆلار بکرێت، ئەو وڵاتانەی لەلایەن ئەمریکاوە سزا دراون نابێت دۆلاری ئەمریکییان پێبگات. 

 

ماجد سووری گوتی: "بانکی ناوەندی کۆمەڵێک یاسای دەرکردووە کە لە داهاتوویەکی نزیکدا جێبەجێ دەکرێت، لەوانە بەرزی و نزمی دۆلار کاریگەریی لەسەر شتومەک نەبێت بەتایبەت خواردن، لەگەڵ بەرزبوونەوەی بەهای دۆلار نرخی خواردن و شتومەک بە گشتی بەرز دەبێتەوە، ئێستا هەوڵدەدرێت کۆنترۆڵی بەرزبوونەوەی نرخی کاڵا بکرێت نەک دۆلار، چونکە چەندین رێگە هەن بۆ ئەوەی نرخی دۆلار بەرامبەر دیناری عێراقی دابەزێتەوە." 

 

بە گوتەی ماجد سووری، ئێستا بانکی ناوەندی دەتوانێت پێداویستی هاووڵاتی و بازرگانەکان بۆ ماوەی دوو تا دوو ساڵ و نیوی داهاتوو دابین بکات، "کێشە سەرەکییەکە لە رێکخستنەوەی بازرگانیکردندایە لە ناوخۆی عێراق، بازرگانەکان نایانەوێت باج و گومرگ بە حکومەت بدەن، بۆیە بە شێوەیەکی نایاسایی کار دەکەن، هۆکارە سەرەکییەکە ئەوەیە دەبێت بازرگانەکان تێبگەن و دەبێت رسووماتی بازرگانییەکەیان بە شێوەیەکی یاسایی پێشکێش بە بانکی ناوەندی بکەن بۆ ئەوەی دۆلاری پێویست وەربگرن." 

 

ماجد سووری دەڵێت: حکومەتی عێراقی بڕیاریداوە لە ماوەیەکی نزیکدا باج و گومرگ بۆ ماوەیەکی دیاریکراو لەسەر بازرگانەکان هەڵبگرێت، تا رێکخستنی تەواو بۆ شێوازی بازرگانی دەکەن. بۆ چارەسەری کێشەی بازرگانی، حکومەت مانگێک بۆ شەش مانگی پێویستە. "ئێستا بیرۆکەیەک لەلایەن بانکی ناوەندی هەیە کە بە شێوەی کاش کاڵا لە وڵاتانی دەرەوە بکڕێت، جگە لە ئێران و سووریا و رووسیا و ئەو وڵاتانەی لەلایەن ئەمریکاوە سزادراون نابێت کاریان لەگەڵدا بکرێت، دۆلار بەو وڵاتانە بگات." 

 

رۆژی 29ـی کانوونى دووەمى 2023، بانکى ناوەندیی عێراق لە راگەیێندراوێکدا ئاشکرایکرد، فەرمانى داوە بە هەریەک لە بانکەکانى بازرگانیى عێراقى (TBI)، رافیدەین و رەشید بە زیادکردنى دەروازەکانى فرۆشتنى نەختینەیی دۆلار بە گەشتیاران لە فڕۆکەخانەکانى بەغدا، بەسرە، نەجەف، هەولێر و سلێمانى. 

 

بە گوێرەى راگەیێندراوەکە، دەبێت بەیانیان و ئێواران داواکارییەکانى فرۆشتنى نەختینەیی دۆلار لەو پێنج فڕۆکەخانەیە وەربگیرێن، بۆ ئەوەی زۆرترین گەشتیار لێى سوودمەند بن. ماجد سوری لەوبارەوە دەڵێت، "بانکی ناوەندی دۆلار دەداتە گەشتیار، بۆ ئەوانەی کە بۆ چارەسەری نەخۆشی یاخود خوێندن پێویستیانە و بە شێوەی کاش 3000-5000 دۆلار یان کارتی بانکی و پارەکەی بۆ حەواڵە بکرێت تا نزیکەی 10000 دۆلار، بەڵام ئەو پارەیە لە ناو عێراق ناتوانرێت بەکاربهێنرێت، بۆیە بۆ هاووڵاتی ئەم کێشانە چارەسەر کراوە و داواکاری زۆری لەسەرە." 

 

لەبارەی ئامانجەکانی ئەمریکاش لە کەمکردنەوەی پێدانی دۆلار بە عێراق، ئەو پسپۆڕە داراییە گوتی، "راست و دروست ئەمریکا دەیەوێت بزانێت کێ سوود لە دۆلار وەردەگرێت، ناهێڵێت بە هیچ شێوەیەک ئێران و سووریا و رووسیا سوود لە دۆلاری ئەمریکی وەربگرن. ئێستا پێویستە لە ناوخۆدا رێکاری یاسایی بگیرێتەبەر بۆ چارەسەرکردنی کێشە کەڵەکەبووەکان. ماوەی دوو ساڵە دانوستاندن لە نێوان بانکی ناوەندیی عێراقی و بانکی فیدراڵیی ئەمریکا هەیە، هەموو پێداویستی رێکخستنی کارتی ئەلیکترۆنی دابینکراوە، بەڵام بازرگانەکانمان نایانەوێت کاری پێبکەن، هەموو کار ئاسانییەک بۆ بازرگان کراوە کە بە شێوەیەکی دروست پارە لە بانکی ناوەندیی عێراقی وەربگرن.