دوای 10 جار زیادکردنی لەسەریەک، ئەوروپا سوودی بانکی وەک خۆی هێشتەوە

 

 

رۆژی پێنجشەممە، 26.10.2023، بانکی ناوەندیی یەکێتیی ئەوروپا کۆبووەوە و بڕیاریدا رێژەی سوودی بانکی لە ئەوروپا لە 4٪ بهێڵێتەوە. بەم پێیەش، چووە پاڵ هەریەک لە بانکە ناوەندییەکانی بەریتانیا و ئەمریکا کە لە دوایین کۆبوونەوەیاندا رێژەکەیان وەک خۆی هێشتووەتەوە.

 

لەدوای راگەیاندنی بڕیارەکە، کریستین لاگارد، سەرۆکی بانکی ناوەندیی یەکێتیی ئەوروپا لە گوتارێکدا رایگەیاند، "‌هێشتا پێشبینی دەکرێت هەڵاوسان بۆ ماوەیەکی زۆر درێژ لە ئاستێکی زۆر بەرزدا بمێنێتەوە و گوشاری بەرزبوونەوەی نرخەکان لە نێوخۆ لە بەهێزیدا دەمێننەوە".

 

لاگارد گوتیشی، "لە هەمان کاتیشدا، هەڵاوسان لە مانگی ئەیلوول[ـی رابردوودا] بەشێوەیەکی بەرچاو دابەزیوە".

 

بە گوتەی لاگارد، بانکەکە رێژەی سوود لە ئاستی بەرزی پێویستدا دەهێڵێتەوە بۆ سنووردارکردنی چالاکیی ئابووری و رووبەڕووبوونەوەی هەڵاوسان تاوەکو ئەوکاتەی پێویست بکات.

 

لەدوای مانگی تەممووزی ساڵی 2022ـەوە، ئەمە یەکەمجارە بانکی ناوەندیی ئەوروپا سوودی بانکی زیاد نەکات. لەو ماوەیەدا 10 جار لەسەریەک رێژەکەی زیادکردبوو.

 

هۆکاری سەرەکیی بڕیارەکەی بانکی ناوەندیی ئەوروپا، دابەزینی هەڵاوسانە؛ مانگی تشرینی یەکەمی پار، بەهۆی کاریگەرییەکانی شەڕی ئۆکرایناوە، تێكڕای هەڵاوسان لە 20 وڵاتی ئەندامی یەکێتیی ئەوروپا گەیشتە 10.6٪، ئەوەش بەرزترین ئاست بوو لە 40 ساڵی رابردوودا. بەڵام لە مانگی رابردوودا هەڵاوسان لە یەکێتیی ئەوروپا بۆ 4.3٪ دابەزیوە.

 

ئێستا نیگەرانییەکان لەبارەی لاوازبوونی گەشەی ئابووری و تەنانەت مەترسیی پاشەکشەی ئابووریش چڕبوونەتەوە.

 

هەرچەندە زیادکردنی سوودی بانکی ئامرازی سەرەکیی بەرەنگاربوونەوەی هەڵاوسانە و وەک دەگوترێت؛ دەرمانی کیمایی شێرپەنجەی هەڵاوسانە، بەڵام دەکرێت کاریگەریی نەرێنی لەسەر گەشەی ئابووری هەبێت، ئەوەش بەهۆی زیادبوونی تێچووی راکێشانی قەرز و پارە و کڕینی کاڵا و موڵکەوە، بەدیاریکراویش خانووبەرە و ئەو کۆمپانیایانەی بەنیازی کردنەوەی دامەزراوەی نوێن و تواناکانیان سنووردار دەبێت.

 

زیادکردنی سوودی بانکی هۆکاری سەرەکیی دابەزینی گەشەی ئابووریی ئەوروپا بووە؛ ئەم ساڵ ئابووریی یەکێتییەکە لە چارەکی یەکەمدا 0٪ و، لە چارەکی دووەمیشدا 0.2٪ گەشەی کردووە.

 

هاوکات، سندووقی نەختینەی نێودەوڵەتیش پێشبینی دەکات، ئەم ساڵ ئابووریی ئەڵمانیا، کە گەورەترین ئابووریی ئەوروپایە، ٪0.5 پاشەکشە بکات.

 

ئاسۆکان لەبارەی ئابووریی ئەوروپا لە کۆتاییەکانی ئەم ساڵیشدا روون نین؛ هەرچەندە هێشتا مەترسیی گەورە لەسەر کەرتی نەوت دروست نەبووە، بەڵام شەڕی نێوان ئیسرائیل و گرووپە چەکدارەکانی غەززە، هەڕەشەی بەرزبوونەوەی نرخی نەوتی دەکات. 

 

لە ئەگەری دروستبوونیدا، هاوشێوەی شەڕی ئۆکراینا، راگرتنی هەناردەی نەوت مەترسیی بەرچاو لەسەر ئابووریی وڵاتانی ئەوروپا دروستدەکات، بەوپێیەی بەزۆری پشت بە هاوردەی نەوت دەبەستێت. ئێستا سەرنجەکان لەسەر ئەوەن کە تاوەکو کەی سوودی بانکیی ئەوروپا لەو ئاستە بەرزەدا دەمێنێتەوە.