دادگەی باڵای فیدراڵی: یاسای نەوت و غازی هەرێمی کوردستان نادەستوورییە

 

رۆژی سێشەممە 15ی شوباتی 2022، دادگەی باڵای فیدڕاڵی عێراق لەبارەی دوو سکاڵا کە لە ساڵانی 2012 و 2019 لەسەر هەرێمی کوردستان تۆمارکراوە کۆبوویەوە، سکاڵاکان تایبەن بە نەوتی هەرێمی کوردستان و هەناردەکردنی.

 

دادگەی باڵای فیدڕاڵی لە دانیشتنەکەی ئەمڕۆیدا چوار بڕیاری لە دژی هەرێمی کوردستان دەرکرد کە تایبەتە بە نەوتی هەرێمی کوردستان، بڕیارەکانیش ئەمانەن:

 

1- یاسای نەوت و غازی هەرێمی کوردستان ژمارە 22ی ساڵی 2007  نادەستوورییە و پووچەڵدەکرێتەوە، چونکە پێچەوانەی ماددەکانی 110، 111، 112، 115، 121، 130ی دەستووری کۆماری عێراقی ساڵی 2005ە.

 

2- پابەندکردنی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە رادەستکردنی تەواوی ئەو بەرهەمە نەوتییەی لە کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان و ناوچەکانی دیکەوە دەردەهێنرێت کە وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی هەرێمی کوردستان هەڵساوە بەدەرهێنانی نەوت لێیانەوە، هەروەها رادەستکردنی بە حکومەتی فیدراڵی لەڕێگەی وەزارەتی نەوتی عێراقەوە و رێگەی پێبدرێت لە بەکارهێنانی دەسەڵاتە دەستوورییەکانی لەبارەی دۆزینەوەی نەوت و دەرهێنان و هەناردەکردنی.

 

3- سکاڵاکار دەتوانێت چاودێری پووچەڵبوونەوەی ئەو گرێبەستە نەوتییانە بکات کە حکومەتی هەرێمی کوردستان لەڕێگەی  سکاڵالێکراو وەزیری سامانە سرووشتییەکانی هەرێمی کوردستان لەگەڵ لایەنە بیانییەکان لە دەوڵەتان و کۆمپانیاکان بۆ دۆزینەوە و دەرهێنان و هەناردەکردنی نەوت و فرۆشتنییەوە واژۆی کردوون.

 

4- پابەندکردنی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە رێگەپێدان بە وەزارەتی نەوتی عێراق و دیوانی چاودێری فیدڕاڵی بە پێداچوونەوە بەسەرجەم گرێبەستە نەوتییەکان کە لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان لەبارەی هەناردەکردنی نەوت و غاز و فرۆشتنییەوە واژۆکراو، بەمەبەستی وردبینیکردنی و دیاریکردنی ئەو مافانەی لەسەر هەرێمی کوردستانە و پشکی هەرێمی کوردستان لە بودجەی گشتی و بەو شێوەیەی کە گەیاندنی مافەکانی هاووڵاتیانی پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان لە بودجەی گشتی فیدراڵی گەرەنتی بکات و دوانەکەوێت، دوای ئەوەی هەموو بڕگەکانی ئەم بڕیارە لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە جێبەجێدەکرێت و حکومەتی فیدراڵی و دیوانی چاودێری دارایی فیدڕاڵی ئاماژە بەوە دەکات.

 

5- پابەندکردنی سکاڵالێکراو بە پێدانی هەموو رسومات و خەرجی و کرێی پارێزەران بریکارەکانی سکاڵاکارەکان کە بڕی 100 هەزار دینار دەبێت و بەپێی یاسا دابەشدەکرێت.

 

ئەیاد کاکەیی لە تیمی پارێزەرانی حکومەتی هەرێمی کوردستان کە ئامادەی دانیشتنەکەی ئەمڕۆی دادگەی باڵای فیدڕاڵی بوو، بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند "ئەو داوایە لە ساڵی 2012 پێشکەشکراوە و هەڵبژاردنی ئەم کاتە دەریدەخات دادگە بێلایەن نییە."

 

ئەیاد کاکەیی گوتیشی "دیارە نەیارانی هەرێمی کوردستان و کورد لەڕێگەی دادگەی باڵای فیدڕاڵییەوە دەیانەوێت کۆمەڵێک شت بەسەر هەرێمی کوردستان بسەپێنن، ئەگەر نا ئەو داوایە کۆنە و چەند جارێک دواخراوە، بۆچی لەم کاتەدا دووبارە زیندوودەکرێتەوە و دادگە ئێستا بڕیاری یەکلاکەروە دەدات کە بڕیاری ئەو دادگەیە کار لە پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و بەغدا دەکات و رەنگە تا دێت لەبەغدا پاشگەزبوونەوە لە دەستووری عێراق ئەو شتانەی کە لەبەرژەوەندیی هەرێمی کوردستان هەیە پاشگەزبوونەوەی تێدا دەکرێت" 

 

ئەو سکاڵایانەی ئەمڕۆ دادگەی باڵای فیدراڵی لەبارەیانەوە کۆبوویەوە و بڕیاری دا لەکاتێکدا دێت لایەنە سیاسییەکانی عێراق بەتایبەت لایەنە شیعییەکان ناکۆکیی قوڵیان لەبارەی پێکهێنانی حکومەتی نوێ هەیە.