Bûyerên herî girîng ên 2022an; ji şerê Ukraynayê heta Kûpaya Cîhanê
Hewlêr (Rûdaw) - Sala 2022an bi aramî dest pê kir heta êrîşa Rûsyayê ya ser Ukraynayê di 24ê Sibatê de, topbaran û bombebarana firokeyên şer jiyan li milyonan Ukrayniyan tal kir.
Serokê Rûsyayê Vladimîr Pûtîn di 24ê Sibata 2022an de ragihand, “Min biryar da ku li Ukraynayê dest bi operasyoneke taybet bikim.”
Êrîşa Rûsyayê ji Şerê Cîhanê yê Duyemîn û vir ve li Ewropayê qonaxeke nû da destpêkirin û peywendiyên Rûsya û welatên Rojava kişande asta herî nizm.
Serokê Ukraynayê Volodymyr Zelensky jî di sibeha 24ê Sibatê de ragihand, “Rûsyayê bi awayekî nebaş û xwekuj êrîşî welatê me kir.”
Rûsyayê ji gelek aliyan ve êrîşî Ukraynayê kir û artêşa wê heta nêzîkî paytexta Ukraynayê Kyivê çû. Li Irpînê û gelek bajarên derdora paytextê wî welatî şerên dijwar qewimîn û bi sed hezaran kes koçber bûn.
Berî meha Nîsanê artêşa Rûsyayê ji Irpîn û Buchayê vekişiya, artêşa Ukraynayê Moskow bi pêkanîna komkujiyan li van herêman tawanbar kir.
Piştî vekişîna xwe ji derdora Kyivê, Rûsyayê bala xwe da ser rojhilatê Ukraynayê û êrîşên xwe li ser bajarê Mariupolê tundtir kir.
Şêniyê Mariupolê Ludmila Amilkina got, “Elektrîka me nîne û tiştekî me nîne ku em bixwin, xwarina me nemaye û tiştekî me nemaye.”
Dorpêça Rûsyayê ya li ser genimê Ukraynayê li seranserî cîhanê qeyraneke mezin a dexlûdan çêkir. Bi awayekî civaka navneteweyî hate deng û li welatên hejar birçîbûn zêdetir kir.
Bûyerên din
Ji ber ku şerê li Ukraynayê ku di meha Tîrmehê de çar meh derbas kirin, li Kalîforniyayê agireke mezin bi daristanan ket û 146 hektar daristan şewitîn.
Her wiha germahiya havînê jî li hinek deverên Ewropayê cara yekem 45 pile derbas kir.
Guhertina keşûhewayê, şer û pevçûn û bilindbûna bihayê xorakê li Afrîkayê 146 milyon mirov birçî hîştin.
Di meha Îlonê de yek ji kesên herî navdar ê cîhanê Şajin Elizabeth II piştî ku 70 salan li ser text ma, di 8ê Îlona 2022an de di 96 saliya xwe de koça dawî kir.
Di Cotmeha 2022an de, bihayên kelûpelan li bazarên cîhanê zêdetir bûn û bû sedema xwepêşandanên karkeran li çend bajar û bajarokên Ewropa û Amerîkayê.
Her wiha di meha Cotmehê de, rêze bûyerên xwezayî qewimîn. Li Meksîkayê Bahoza Roselyn bû sedema lehiyê û li Pakistanê jî ji ber lehiyekê hezar û 739 kesan canê xwe ji dest dan.
Di meha Mijdarê de li Şarm el-Şêx a Misirê Lûtkeya Guherîna Keşûhewayê hat lidarxistin.
Lîstikên Kûpaya Cîhanê ya 2022an li Qeterê hat kirin ku di 18ê Berfanbarê de Arjantîn a bi serkirdayetiya Messi di fînalê de li hember Fransayê Kûpaya Cîhanê bi dest xist.