Kurdistan
Serokê Giştî yê Partiya Maf û Azadiyan (HAK-PAR) Duzgun Kaplan derbarê encamên hilbijartinên 14ê Gulanê daxuyaniyek da
Hewlêr (Rûdaw) - Serokê Giştî yê Partiya Maf û Azadiyan (HAK-PAR) Duzgun Kaplan derbarê encamên hilbijartinên 14ê Gulanê de got: “Hêviya me ew bû ku herî kêm 200 hezar deng bidest bixin. Wergirtina 42 hezar dengan encameke neçaverêkirî bû. Beriya her tiştî em qebûl dikin ku ev encam têkçûn e û berpirsiyariya siyasî jî em hildidin ser xwe.”
Serokê Giştî yê Partiya Maf û Azadiyan (HAK-PAR) Duzgun Kaplan derbarê encamên hilbijartinên 14ê Gulanê daxuyaniyek da û tê de got: “Di hilbijartinên 2023’an de me ji bo Daxwazên Bingehîn ên Gelê Kurd derxinin pêş xebatên xwe meşand.”
Duzgun Kaplan dibêje: “Bi kurtasî, HAK-PAR di pêşkêşkirina vebijarkek ku gelê me, welatparêzên Kurd, bi aramî dengê xwe bide û ev yek jî zemîna yekîtiya neteweyî ya demokratîk ava bike, bi ser ket.
Kaplan diyar dike ku daxwazên bingehîn ên wekî avakirina avahiyeke federal li herêmên ku Kurd lê serdest in, perwerdehiya bi zimanê dayikê û zimanê Kurdî bibe zimanê fermî, bi biryar parast û got: “Di TRTê de tenê HAK-PARê bi kurdî axaftinek kir û van daxwazan rawestand.”
Kaplan eşkere kir ku HAK-PARê tevahiya rêxistinbûn û xebatên xwe yên hilbijartinê bi tenê 700 hezar lîreyên Tirkî meşand.
Serokê HAK-PARê herwiha da zanîn ku hêviya me ew bû ku herî kêm 200 hezar deng bidest bixin û got: “Wergirtina 42 hezar dengan encameke neçaverêkirî bû. Beriya her tiştî em qebûl dikin ku ev encam têkçûn e û berpirsiyariya siyasî jî em hildidin ser xwe. Ji alîyek dî; divê hem endamên HAK-PARê û hem jî bi giştî hemû welatparêzên Kurd van encaman bi cidî binirxînin û encaman derxin.
Daxuyaniya Serokê HAK-PARê Duzgun Baplan wiha ye:
“Di hilbijartinên 2023’an de me ji bo Daxwazên Bingehîn ên Gelê Kurd derxinin pêş xebatên xwe meşand.
Weke tê zanîn Partiya Maf û Azadiyan (HAK-PAR) ji sala 2015an û vir de weke partî nikaribû beşdarî hilbijartinan bibe. Kadroyên ku piştî Kongreya 9mîn a HAK-PARê dest bi xebatê kirin û soz dan ku bi organîzekirina HAK-PARê herî kêm li 41 parêzgehan mafê ketina hilbijartinê ji nû ve ava bikin û bi ser ketin jî.
Di heyama 8 mehan de li 43 parêzgehan û sêyeka navçeyên van parêzgehan rêxistinek pêk anîn û bi lidarxistina kongreyên xwe mafê hilbijartinê bi dest xistin.
Di demeke kin de ji bo avakirina bloka hilbijartinê ya Kurdistanî û ji bo gelê Kurd vebijarkek welatparêziyê pêşkêşî wan bikin, çalakî pêk anîn. Helwesta muxatabên me yên di vê mijarê de di çarçoveya agahiya raya giştî de ye.
Li Tirkiyê 120 partî hene. Hejmara partiyên ku dikarin mafê beşdarbûna hilbijartinê bi dest bixin tenê 36 e.
Ji bo partiyek mecbûrî ye ku vî mafî bi rêxistin bike ku herî kêm li 41 parêzgehan namzetan destnîşan bike.
Ji ber vê sedemê hin alî beşdarî hilbijartinan nebûn.
Di hilbijartinên 14ê Gulana 2023an de tenê 24 partî beşdar bûn. Piraniya van 24 partiyan nekarîn li hemû herêman ango li 87 herêman namzetan diyar bikin.
Ji aliyê din ve HAK-PAR bi pêşkêşkirina 600 namzetan li her 87 herêman beşdarî hilbijartinan bû.
Hejmara partiyên ku bi diyarkirina namzetên beşdarî hilbijartinan dibin ji tiliyên herdu destan derbas nabe.
Bi kurtasî, HAK-PAR di pêşkêşkirina vebijarkek ku gelê me, welatparêzên Kurd, bi aramî dengê xwe bide û ev yek jî zemîna yekîtiya neteweyî ya demokratîk ava bike, bi ser ket.
Ev hemû pêvajoya dijwar bi çavkaniyên aborî yên pir kêm û di demeke kurt a 1 salî de hat meşandin.
Ez hemû hevalên me yên ku keda wan di serkeftina vî karî de heye, pîroz dikim.
Di pêvajoya hilbijartinê de HAK-PAR stratejiyeke propagandayê ya ku daxwazên bingehîn ên gelê Kurd radixe pêş çavan.
Di malzemeyên wek deklerasyon, belavok, pankart, bîlbord, afîş û hwd. de girîngî daye Kurdî.
Daxwazên bingehîn ên wekî avakirina avahiyeke federal li herêmên ku Kurd lê serdest in, perwerdehiya bi zimanê dayikê û zimanê kurdî bibe zimanê fermî, bi biryar parast.
Di TRT'ê de tenê HAK-PAR'ê bi kurdî axaftinek kir û van daxwazan rawestand.
Bi taybetî li hemû bajar û navçeyên Kurdistanê bi zaravayên Kurmancî/Dimilî yên Kurdî û Tirkî, bi muzîka Kurdî daxuyanî hatin dayîn. Belavok û belavok hatin belavkirin.
HAK-PAR medyaya civakî bi taybetî jî platformên Facebook, instegram û Twitterê bi performanseke mezin bi çend ciwanan ve kir qada propagandayê.
Di ser de jî, ev hemû bi destek karmend û îmkanên aborî yên pir û pir hindik pêk hatin.
Di sala 2023an de bi giştî milyarek û 961,3 milyon TL ji AKPê re, milyarek û 43,9 milyon TL ji CHPê re, 539,5 milyon TL ji HDPê re, 511,5 milyon TL ji MHPê re, 459,2 milyon TL jî ji bo ÎYÎ Partiyê hatiye dayîn.
Partiyên navborî û yên wekî wan jî partiyên ku xwedî derfetên darayî û fînansorên bihêz in ku ji van bûdceyan dûrtir in.
Li aliyê din HAK-PAR, tevahiya rêxistinbûn û xebatên xwe yên hilbijartinê bi tenê 700 hezar ve meşand.
Tevî vê budceya kêm performansa hevalên me cîhê şanaziyê ye.
Bi kurtî, me propagandaya herî baş û zelal a ku ji partiyeke Kurdistanî tê hêvîkirin, li ser esasekî mîllî meşand.
Ez di wê baweriyê de me ku xebatkarên HAK-PARê yên li derveyî welat jî tev de hema hema her tiştê ku dikeve ser milên wan rêk û pêk anîn cîh. Careke din, pîrozbahî û spas ji bo kesên ku beşdarî kirin.
Nirxandina Pêşî ya Encamên Hilbijartinê dê meclîsa partiyê bi awayekî fermî binirxîne û bi raya giştî re parve bike. Lêbelê, nirxandinek pêşîn jî pêdivî ye.
Tevî ku heta niha ji aliyê YSKê ve bi awayekî fermî nehatiye ragihandin jî, HAK-PARê di hilbijartinên 14'ê Gulana 2023an de bi qasî 42 hezar deng hildaye.
Li gorî hilbijartinên 2015an, HAK-PAR dengên xwe ne zêde kir, berovajî wê hema hema nîvê dengên xwe winda kir.
Stratejiya hilbijartinê ya ku partiya me dişopîne û performansa derxist holê, gelek kes li hêviya dengên pir bilind bû. Bi awayekî ku ev yek nîşana xuyabûna HAK-PARê bû û bi awayekî ciddî veguherî avahiya nûnertiya neteweyî ya Kurd.
Lê belê, me ji bandora kûr û siyaseta xwe biyanîbûn, tirkkirinê ya ku bi salan li ser civaka Kurd tê meşandin û her ku diçe dejenerebûna siyasî ya Kurd dizanibû.
Helbet em qet nefikirîn ku di van şert û mercan de bendavê derbas bikin, wekîl bên tayînkirin an jî bigihêjin rêjeyeke stratejîk a %3. Em ji bo çend wekîlan neçûn ber deriyê kesî, me bazarî nekir.
Me piştgirî neda partiyên kolonyalîst, antî-kurd, projeyên ku MÎTê ava kirin û li ser tevgera Kurd danî.
Me hewl da ku daxwazên bingehîn ên gelê Kurd derxînin holê, em realîst bûn.
Me çaverê nedikir ku girseya gel ji bo demeke kin dev ji partî û projeyên kolonyalîst berde û berê xwe bide welatparêzên Kurd ên dilpak û bi dengên bilind piştgirîya wan bike.
Me dizanibû ku ji bo avakirina xeteke xurt a welatparêziya Kurd rêyeke dûr û dirêj heye, ji ber ku me dît ku siyasetmedarên Kurd di nav partiyên ku hê hebûna Kurdan armanc nakin, di polîtîkayên xwe yên asîmîlasyonê de israr dikin û di serî de nabin namzet jî, hevrikiyê dikin û hewldana kadroyên bi navê 'Kurdistanî' jî pûç û vala kirin.
HAK-PARê ji bo eşkerekirina polîtîkayên dijî û ronîkirina daxwazên kolektîf ên Kurdan xwest pêvajoya hilbijartinê binirxîne û di vî warî de lêkolînek serkeftî kir.
Hêviya me ew bû ku herî zêde 200 hezar deng bidest bixin.
Ev encameke neçaverêkirî ya derdora 42 hezar dengan bû.
Beriya her tiştî em qebûl dikin ku ev encam têkçûn e û berpirsiyariya siyasî jî em hildidin ser xwe.
Ji alîyek dî; Divê hem endamên HAK-PARê û hem jî bi giştî hemû welatparêzên Kurd van encaman bi cidî binirxînin û encaman derxin.
Ger em bi perspektîfa xwe binirxînin;
1) Berî ku me sazûmana xwe ya rêxistinî aktîv kir û em pê hesiyan ku beşdarî hilbijartinan dibin, em beşdarî proseya hilbijartinê bûn. Demeke girîng a vê pêvajoyê bi çalakiyên erdhejê derbas bû.
Hemû alî ji berê de plan û amadekariyên hilbijartinê û rêxistinên parêzgeh û navçeyan jî dînamîk kirin. HAK-PARê hem di pêvajoya rêxistinî û hem jî di pêvajoya hilbijartinê de nekarî pêkhateya xwe ya rêxistinî, bi taybetî meclîsa partiya xwe dînamîk bike.
Hemû xebat ji aliyê hejmareke pir kêm ji xebatkarên bi biryar û berpirsyar ên ku pêvajo li ser milê wan bûn, hate meşandin.
Divê ev rewş were derbaskirin. Divê em bi hev re vê pirsgirêkê bînin ber çav û gavên pêwîst bavêjin, di serî de lidarxistina Kongreya Mezin.
2) Hilbijartinên li Tirkiyeyê bi çavkaniyên madî yên mezin tên kirin. Em van îmkanan kêm in. Çavkaniyên darayî yên ku HAK-PAR dikare di vê pêvajoya hilbijartinê de bi kar bîne bi qasî partiyên din ên ku em bi wan re tenê li 1 navçeyekê di pêşbirkê de ne. Mînak bûdçeya ku ji parêzgehên me yên çalak bûne, ji bilî çend parêzgehên mezin tenê 12 hezar û 500 TL ye. (heta 560 euro)
Performansa bi çavkaniyên weha kêm cîhê şanaziyê ye.
Divê pêşî li afirandina çavkaniyên darayî yên têra xwe ji bo aktîvkirina partiyê û hetta karkirina kadroyên pispor hebe.
Haya me ji rastiya sosyolojîk a civaka Kurd heye. Û em dizanin ku warê siyasî de ya ku pêşengiya wê dike çiqas qirêj e.
Eşkere ye ku dewlet ji bo înkarkirina hebûna Kurdan û asîmîlasyonê rêyeke dûr û dirêj derbas kiriye. Projeya destberdana mafên neteweyî yên demokratîk ên Kurdan, bi taybetî jî li dora dirûşma Tirkbûnê û temsîliyeta wan ji aliyê ne Kurd ve, çawa ku di pêvajoya Lozanê de bû, hîn jî pir bi bandor e.
Wezîfeya me wek welatparêzên Kurd ne lihevhatin û vegotina bi pêkhateyên heyî yên li dijî Kurdan e, bi israr eşkerekirina van pêkhateyan û xebata ji nû ve avakirina têkoşîna azadiya gelê Kurd li ser zemîneke rast e.
Divê em bizanin Kurdên ku li Dêrsim, Agirî, Zîlan, Amedê û gelek deverên din rastî qirkirinê hatin, ji bo serkeftina Kemalîstan, mîmarên van pêkanînan, seferber bûn.
Divê ji me re xerîb nebe ku yên çepekî Tirk, neviyê Înonû, li bajarê Cibranlî Xalitê, Tirkekî li bajarê ku Şêx Seîd lê hatiye darvekirin, şandine meclîsê, wek nûnerê Kurdan.
Ji ber ku kolonyalîzm ev e. Ne tenê çavkaniyên we yên binerd û jorîn têne îstîsmarkirin; we ji sazî û dezgehên xwe yên netewî, siyasetmedar, rewşenbîr, dûr dixe, heta we dike dijmin.
Wezîfeya me ew e ku em van feraset û şêwazên tevgerê yên ku ji hêla kolonyalîstan ve hatine afirandin bi sebir û aqil îtîraz bikin û bişkînin.
HAK-PAR vî karî dike û dê berdewam bike jî.
Em hê bi têra xwe xurt nebûne. Hêza me ya parastina sindoqên ku em tê de dengê xwe didin jî nîne. Bi taybetî li Kurdistanê em dizanin ku dengên me di deqeyan de nayên tomarkirin û tevî ku di gelek sindoqan de deng dane jî, ti deng derneketiye. Em bi agahiyên ku Ajansa Anadoluyê ji saziyên çapemeniyê ve hay ji encamê dibin.
Tevî vê yekê jî ez wek Serokê HAK-PARê berpirsiyariya van encaman bi tevahî radigirim.
Em dê di yekemîn civîna meclisa partiya xwe de nirxandinên ku em dê bikin û biryarên ku em dê bidin bi we re parve bikin.
Di encamê de divê hemû hevalên me ji bîr nekin ku;
Me ji bo van hilbijartinan derbaskirina benda hilbijartinê, tayînkirina wekîlekî an jî girtina dengên pir zêde nexistiye ber xwe.
Armanca me ew bû ku em HAK-PARê bidin nasîn, zêdetir bidin xuyakirin û bi biryarî daxwazên rewa yên gelê Kurd derxin pêş.
Ez di wê baweriyê de me ku me heta asteke girîng gîhiştin van armancan.
Pêvajoya hilbijartinê û encamên wê divê li gorî armancên ku me destnîşan kirine bêne nirxandin.
Û divê neyê ji bîr kirin ku ev doza gelê bindest e. Û têkoşînek dirêj hewce dike.
Ez hemû endam û hevalên Partiya me bi rêzdarî silav dikim.”
Şîrove
Bi mêvanî şîroveyekê binivîse an jî têkeve hesabê xwe da ku malperê bi awayekî yeksertir û berfirehtir bi kar bînî
Şîroveyekê binivîse